Банкларда молиявий ҳисоб

3.Тижорат банкларида ҳисобварақлар режаси ва унинг такибий тузилиши (баланс ҳисобварағи, активлар, кўзда тутилмаган ҳолатлар бўйича ҳисобварақлар, бўлим)
O’zbekiston Respublikasi tijorat banklarida buxgalteriya hisobining hisobvaraqlar rejasi O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi, “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi, “Bank va banklar faoliyati to‘g‘risida”gi qonunlari talablariga muvofiq hamda Moliyaviy hisobotlarning xalqaro standartlari asosida ishlab chiqilgan bo‘lib, u O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklarida buxgalteriya hisobini yuritish va tashkil etishning yagona metodologik asoslarini belgilab beradi. Tijorat banklari tomonidan buxgalteriya hisobi ular O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda yuridik shaxs sifatida ro‘yxatdan o‘tkazilgan vaqtdan boshlab qayta tashkil etilgunga yoki tugatilgunga qadar uzluksiz ravishda yuritiladi. Mazkur hisobvaraqlar rejasi bank operatsiyalarining buxgalteriya hisobini aks ettirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Hisobvaraqlar ro’yxati:1.10000-Aktivlar 2.20000-Majburiyatlar 3.30000-kapital 4.40000-Daromadlar 5.50000-Xarajatlar 6.90000-Ko’zda tutilmagan xolatlar. Hisobvaraqlar rejasidagi hisobvaraqlar Bosh daftar uchun beshta raqamdan iborat qilib kodlashtirilgan va ularning raqamlanishi quyidagi koʻrinishga ega. S MM SS Bunda: S schyotlar kategoriyasini bildiradi, yaʼni 1 - aktivlar, 2 - passivlar, 3 - kapital, 4 - daromadlar, 5 - xarajatlar, 9 - koʻzda tutilmagan holatlarni ifodalaydi. M - yuqorida sanab oʻtilgan kategoriyalardan biriga qarashli asosiy schyot, yaʼni, 01 - bank aktivlaridan biri boʻlgan naqd pullarni bildiradi. SS - asosiy hisobvaraqlarga qarashli boʻlgan subschyot hisoblanadi. Masalan, 10000 - aktivlarni, 10100 – “Aktivga qarashli naqd pullarni” bildiruvchi asosiy hisobvaraq, 10101- “Amaliyot (operatsion) kassadagi naqd pullar”ni anglatadi. Demak, 1 - aktivlar, 01 - naqd pullar, 01 - kassadagi naqd pullar boʻyicha maʼlumot beradi. Boshqa barcha kategoriyaga qarashli hisobvaraqlar ham xuddi shunday tartib raqamlanadi.