|
II. ASOSIY QISIM
Oilaviy tadbirkorlikni kreditlash operatsiyalari.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 7 iyundagi PQ-3777-sonli «Har bir oila - tadbirkor» dasturini amalga oshirish to ‘ g‘risida qarori Harbir oilaning tadbirkorlik bilan shug‘ullanishi va barqaror daromad manbaiga ega bo ‘lishi uchun sharoit yaratish maqsadida qabul qilingan.
Ushbu qaror ijrosini yanada jonlantirish va aholining turli qatlamiga har tomonlama yordam ko ‘rsatish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 7 mart kuni “Hududlarda aholini tadbirkorlikka keng jalb qilish va oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirishga doir qo ‘ shimchachora-tadbirlar to ‘ g‘risida”gi PQ-4231-sonli yangi qarori qabul qilindi.
Dastur doirasidagi kreditlar quyidagicha ajratilishi belgilangan:
- Mikrokreditlar - eng kam ish haqining 150 baravarigacha miqdorida;
- Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun, eng kam ish haqining 1000 baravarigacha miqdorida;
- Eng kam ish haqining 1000 baravaridan ortiq miqdorda – tadbirkorlik subьektlarining investitsiyaviy loyihalarini kreditlash uchun;
Dastur doirasida imtiyozli kreditlar - qarz oluvchilarga amaldagi qonunchilikda ta’ qiqlanmagan (chakana savdo, umumiy ovqatlanish va yo ‘lovchi tashish faoliyatlaridan tashqari), daromad olishga qaratilgan muayyan mehnat faoliyati bilan shug‘ullanish, xususan hunarmandchilik,nonvoychilik, kasanachilik, kosibchilikni tashkil etish, yog‘ ochga ishlov berish, metal va tunuka buyumlar tayyorlash, milliy shirinliklar tayyorlash, qishloq xo ‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlash kabi har qanday yo ‘nalishlarda oilaviy biznesni tashkil etish uchun 6 oygacha imtiyozli davr bilan 3 yildan ko ‘p bo ‘lmagan muddatga ajratiladi.
Kreditlar ushbu kredit hisobiga amalga oshiriladigan loyihaning biznes-rejasiga muvofiq o ‘zini o ‘zi qoplash jihatlaridan kelib chiqib, 2 yilgacha imtiyozli davr bilan 5 yil muddatgacha ajratilishi mumkin. Kredit loyihasini dastlabki tarzda ko‘rib chiqish uchun kerakli hujjatlar:
- kredit miqdori, foydalanish muddati, kreditning maqsadi va uning ta’minlanganligi ko ‘rsatilgan kredit arizasi;
- faoliyat turini tasdiqlovchi hujjatlar;
- pul oqimining tahlili ko ‘rsatilgan biznes reja;
- kreditga layoqatlilik darajasini aniqlash uchun boshqa zaruriy hujjatlar;
- garov ta’minoti hujjatlar .
Kreditlar quyidagi yo‘nalishlarga moliyalashtirilmaydi:
- ilgari olingan kreditlarni yoki har qanday boshqa qarzlarni qaytarish;
- alkogol va tamaki mahsulotlari ishlab chiqarish;
- savdo-vositachilikni amalga oshirish;
- umumiy ovqatlanish tashkilotlarining aylanma mablag‘larini shakllantirish;
- ishlab chiqarish maqsadlari uchun ishlatilmaydigan shaxsiy mulkni sotib olish;
- ma’muriy xarajatlarni to ‘lash, jumladan xizmat avtomobillari ta’minoti;
- mebel, uyali telefon sotib olish, shuningdek aloqa xizmatlariga to ‘lov maqsadlari uchun ajratilmaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 17 noyabrdagi “Hunarmandchilikni yanada rivojlantirish va hunarmadlarni har tomonlama qo ‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to ‘ g‘risidagi” PF-5242-son, 2018 yil 27 iyundagi “ “Yoshlar-Kelajagimiz” Davlat dasturi to ‘ g‘risida”gi PF-5466-son Farmonlari, 2018 yil 7 iyundagi “ “Har bir oila-tadbirkor” dasturini amalga oshirish to ‘ g‘risida”gi PQ-3777-son va 2018 yil 14 iyuldagi “ Aholi bandligini ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to ‘ g‘risida”gi PQ-3856-son qarorlari asosida imtiyozli kreditlar:
- Toshkent shahar va tumanlar Markazlari tomonidan oilalarning xohish va istaklari, tadbirkorlik subyektlari va yoshlarning loyihalari, ushbu faoliyatni amalga oshirish uchun etarli sharoitlari mavjudligi chuqur o ‘rganilib, har bir oila va tadbirkorlik subyektlarining taklif etayotganloyihalariga kredit ajratish maqsadga muvofiqligi to ‘ g‘risida beriladigan xulosalar asosida;
- tovarlar shartnoma asosida kelishilgan narxda yetkazib berilgandan va loyiha egasi undan qanoatlanish hosil qilgandan so ‘ng ajratiladi va mahsulot yetkazib beruvchining hisobraqamiga o ‘tkazib beriladi.
Qarz oluvchi - jismoniy shaxslarga kredit qaytarilishining ta’minoti sifatida sektorlar rahbarlari va mahalla fuqarolar yig‘ini tomonidan oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun beriladigan imtiyozli kreditlash bo ‘yicha tavsiyanoma qabul qilinadi. Qarz oluvchi - kichik tadbirkorlik sub’ ektlari kredit qaytarilishining ta’minoti sifatida bankka quyidagi ta’minot turlaridan birini taqdim etadi:
- uchinchi shaxs kafilligi;
- sug‘urta polislari;
- kredit hisobiga sotib olinayotgan mol-mulklar;
- O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi T adbirkorlik faoliyatini rivojlantirishni qo ‘llab-quvvatlash davlat jamg‘ armasining kafilligi;
- qonun hujjatlari doirasidagi boshqa ta’minot turlari.
Oilaviy tadbirkorlik oila a’zolari tomonidan tavakkal qilib va o’z mulkiy javobgarligi ostida daromad (foyda) olish maqsadida amalga oshiriladigan tashabbuskorlik faoliyatidir . Oilaviy tadbirkorlik er-xotinlarning shaxsiy mehnati va ularga yordam beruvchi oila a’zolarining mehnatiga asoslanadi. Oilaviy tadbirkorlik yuridik shaxs tashkil etgan yoki tashkil etmagan holda amalga oshirilishi mumkin. Oilaviy tadbirkorlik sub’yektlariga quyidagi maqsadlar uchun mikrokreditlar beriladi: chorva molini, yosh chorva mollarini, parranda, yem-xashak, aralash yemni, mineral o’ g’itlarni, 15:18 12 Iyun 2018 Jamiyat urug’lik va ko’ chatlarni sotib olishga; qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirish chun issiqxonalarni qurish va ta’mirlashga; hunarmandchilik faoliyatini tashkil qilish, xalq hunarmandchiligi va amaliy san’ at buyumlarini ishlab chiqarish uchun kichik jihozlarni, asboblarni, xomashyoni, materiallarni, yarim fabrikatlarni sotib olishga;
xalq iste’moli tovarlarini ishlab chiqarish va aholiga maishiy xizmat ko’rsatishni tashkil qilish bilan bevosita bog’liq bo ’lgan boshqa maqsadlarga.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
