Bank-ishi pdf

togrisida»gi Qonunning 30-moddasiga asosan amalga oshiriladi.Tijorat banklari va

hukumat Ozbekiston Respublikasi Markaziy bankining asosiy mijozlaridir. Boshqacha

aytganda, Ozbekiston Respublikasi Markaziy banki banklarning banki hisoblanadi. Tijorat

banklari Ozbekiston Respublikasi Markaziy bankidagi oz hisob varaqlaridan ozaro hisob-

kitoblar uchun foydalanadilar va undan tashqari naqd pul zarur bolganda ham ular

Markaziy bankka murojaat qilishadi.

• Tijorat banklariga kredit berish. Markaziy bank iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlarini bevosita

kreditlamasada, u tijorat banklarining kredit zahiralariga bozor usullari orqali samarali tasir

korsatish imkoniyatiga ega boladi. Buning uchun pul bozorining turli boginlarida Ozbekiston

Respublikasi Markaziy banki operatsiyalaridan, shu jumladan valyuta intervensiyasidan, ikkilamchi

bozorda davlat qimmatli qogozlari bilan boladigan operatsiyalaridan, kredit kimoshdi savdolaridan

foydalanadi. Markaziy bank ozi belgilagan shartlarga binoan oltin, chet el valyutasi, xalqaro

rezervlar toifasiga kiruvchi valyuta boyliklari, davlatning qarz majburiyatlari va hukumat

kafolatlagan boshqa qarz vositalari, Markaziy bankda depozitga otkazilgan va uning depozitariysi

uchun maqbul bolgan, xarid qilinishi va sotilishiga ruxsat berilgan aktivlar, tolanishiga banklar

---

kafolat bergan tijorat veksellarini garovga olgan holda tijorat banklariga uch oygacha bolgan

muddatda kredit berishi mumkin. Tijorat banklariga kredit berishning eng kop tarqalgan bu turi

banklarni qayta moliyaviy taminlash deb yuritiladi va u «Ozbekiston Respublikasi Markaziy banki

togrisida»gi Qonunning 30-moddasiga asosan amalga oshiriladi.Tijorat banklari va hukumat

Ozbekiston Respublikasi Markaziy bankining asosiy mijozlaridir. Boshqacha aytganda, Ozbekiston

Respublikasi Markaziy banki banklarning banki hisoblanadi. Tijorat banklari Ozbekiston

Respublikasi Markaziy bankidagi oz hisob varaqlaridan ozaro hisob-kitoblar uchun foydalanadilar va

undan tashqari naqd pul zarur bolganda ham ular Markaziy bankka murojaat qilishadi.

Tijorat banklarining kassa zahiralarini jamgarish va saqlash. Muomaladagi pul miqdori

hajmini boshqarish uchun Ozbekiston Respublikasi Markaziy banki jalb qilingan pul

mablaglari hajmiga qarab tijorat banklarida zahiralarning muayyan koeffitsientlarini

belgilaydi. Pul-kredit vositasida boshqarishning samaradorligi, uning pul miqdori osish

surati va tuzilmasiga, shuningdek pulning qadrsizlanish darajasiga tasiri majburiy

zahiralash tizimining moslashuvchanligiga bogliq. Korib chiqilayotgan Qonunning 28-

moddasiga muvofiq majburiy zahiralar alohida hisob varaqda naqd pul yoki omonatlar

tarzida deponentga olinadi. Zahiralash tizimi tijorat banklariga likvidlik bilan bogliq qisqa

muddatli muammolarni hal etish imkonini beradi. Ayrim hollarda Ozbekiston Respublikasi

Markaziy banki qaroriga binoan majburiy zahiralarga foizlar qoshib qoyilishi ham mumkin.

Tijorat banklarining mablaglarini zahiralash talablariga amal qilish borasida javobgarligini

oshirish uchun qonunda moliyaviy sanksiyalar (53-modda) kozda tutilgan. Ozbekiston

Respublikasi Markaziy bankiga tolanmay qolgan pulni qonunda belgilangan tartibda sozsiz