Bank faoliyati tahlilining asoslari va ahamiyati Bank faoliyati tahlili fanining maqsad va vazifalari

to‘rtinchidan, Markaziy bank tomonidan o‘rnatilgan iqtisodiy normativ- larning bajarilishini ta’minlash.
O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risidagi Qonunning 50-moddasiga muvofiq Markaziy bank moliya-bank tizimi barqarorligini saqlab turish, omonatchilar va kreditorlarning manfaatlarini himoyalashni ta’minlash maqsadida banklar, kredit uyushmalari va garovxonalar faoliya- tini tartibga soladi hamda nazorat qiladi.
Ushbu qonunning 52-moddasiga muvofiq Markaziy bank banklar uchun majburiy bo‘lgan iqtisodiy normativlarni, shu jumladan;
•kapitalning monandlik koeffitsiyentini;
•bir qarz oluvchi yoki bir-biriga daxldor qarz oluvchilar guruhiga tavak- kalchilikning eng ko‘p miqdorini;

•yirik kredit tavakkalchilik va investitsiyalarning eng ko‘p miqdori;
•likvidlilik koeffitsiyentlari;
•aktivlarni tasniflash va baholashga doir talablarni, shuningdek, bunday tasniflar asosida bankning operatsiya xarajatlari jumlasiga kiritiladigan che- girmalardan shubhali va umidsiz qarzlarga qarshi tashkil etiladigan zaxira- larni shakllantirishni;
•qarzlarga doir foizlarni hisoblab chiqarish va ularni bank daromadlari hisobvarag‘iga kiritishga doir talablarni;
•ochiq valyuta mavqei limitlarini belgilaydi.
Ushbu normativlarning doimiy ravishda bajarilishini ta’minlash uchun bank faoliyati uzluksiz ravishda tahlil qilib borilishi talab etiladi.
Albatta normativlar bank tizimining barqarorligini ta’minlashga qaratil- gan. Normativlar bajarilishining ta’minlanmasligi bank faoliyatini xavflilik darajasini oshiradi. Bank boshqaruvi normativlarga rioya etilishi yuzasidan tezkor ma’lumotlarga ega bo‘lishlari va uni ta’minlash uchun chora-tadbirlar belgilash imkoniyatiga ega bo‘lishlari kerak;
beshinchidan, bank aktivlarini tarkibini va sifatini to‘liq nazorat qilib borish.
Bank aktivlari holati, dinamikasi, samaradorligi kabi masalalar doimiy ravishda tahlil etilmog‘i lozim. Shu bilan birga aktivlarning likvidliligi, daro- madliligi va rikslilik darajasi tahlili faoliyat muvaffaqiyatining garovi hisob- landi. Bank aktivlarining uning passivlari bilan mutanosibligini ta’minlash ham muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun ham bank aktivlari uning xodimlari, auditorlar va markaziy bank tomonidan o‘rganilib, tahlil qilib bo- rishning davr talabi bo‘lib qoladi.
Bank faoliyati tahlili bank aksionerlari uchun ham muhim ahamiyat kasb etadi. Ayniqsa bankning Kuzatuv kengashi tomonidan ham Boshqaruv faoli- yatini muvofiqlashtirishda tahlil natijalaridan keng foydalaniladi.