Bank aktivlarining sifat va risk darajasi tahlili Bajardi: bi-72 guruh talabasi

Tijorat banklari aktivlarning sifatini baholashda qarzdorlarni quyidagi asosiy mezonlar bo`yicha baholaydi:

• tarmoq (iqtisodiyot sektori) tendensiyasi va istiqboli;
• muayyan loyihaning texnik amalga oshiriluvi va iqtisodiy
• raqobatbardoshligi;
• moliyaviy holati va kredit olishga qodirligi;
• kredit tarixi,
• kredit ta’minotining yomonlashuvi yoki likvidliligining
• pasayishi;
• muayyan loyihaning iqtisodiy jihatdan asoslanishi;
• rahbarining boshqarish qobiliyati
• (agar qarzdor yuridik shaxs bo`lsa).

• Tijorat banklari aktivlari sifatiga ko'ra:

• standart

• substandart

• qoniqarsiz

• shubhali

• umidsiz

• Sifat darajasiga ko’ra aktivlarning tasniflanishi

• Qarzlarning o‘z muddatida to‘lanishiga shubha tug‘dirmaydigan
• aktivlar sifati “standart” deb tasniflanadi. Bunda:

• qarz oluvchi yuridik yoki tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi jismoniy shaxs moliyaviy jihatdan barqaror hisoblangan, yetarli miqdorda kapitalga ega bo’lishi kerak
• qarz oluvchi (birgalikda qarz oluvchi) jismoniy shaxs barqaror daromad manbaiga ega hamda daromadlari bankdan olingan kredit va foizlarni to‘lashga yetarli, yaxshi kredit tarixiga ega bo’lishi kerak ;
• Ta’minot “yaxshi ta’minlangan” kredit mezonlariga mos kelishi lozim;
• Qarzdor tomonidan oxirgi 180 kunda aktivlarning asosiy qarzi va (yoki) foizlari bo‘yicha muddati 30 kungacha kechiktirilgan yagona holat mavjud bo‘lishi kerak

• Tijorat banki kredit qaytarilmagan holda cheklovlarsiz va еrkin
• ravishda uni ta’minot hisobidan undirib olishga haqli.
• Ta’minotga doir taqdim еtilayotgan barcha hujjatlar qonun 
• hujjatlarida belgilangan tartibda rasmiylashtirilishi lozim. Bundan
• ishonchli (е’timodli) aktivlar mustasno bo`lib, ularning asosiy qarzi
• va foizlari bo`yicha muddati o`tgan qarzdorliklari mavjud bo`lmasa,
• bunday aktivlar sifati "standart" deb tasniflanadi.
• Sifati "standart" deb tasniflangan
• aktivlar qaytarilishida muammolar kuzatilmaydi.
• Tijorat banki zaxira kapitali tarkibida sifati "standart" deb tasniflangan
• aktivlar uchun ularning qaytarilmagan asosiy qarz (qoldiq) summasining
• bir foizi miqdorida standart aktivlarga yaratiladigan zaxira shakllantirishi
• lozim.