Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Kasallik patologiyasi va epizootologiyasi. Bu kasallik baliqlarni o’sishdan to’xtadi va oriq qilib qo’yadi. Kasallangan baliqlarning ichak devorida o’zgarish yuzaga keladi va organizmda intoksikatsiya ro’y baradi.

Profilaktik choralaridan biri bo’lib hovuz melioratsiyasi (kuritish, oxaklash) xisoblanadi. Bu usul orqali oraliq xo’jayin yukotiladi. Baliq degelьmentatsiyasi uchun qamala preparati – segoletkalar (bir yoshli baliqlar) uchun 0,1 g, ikki yasharlar uchun 0,3-0,4 g xar bir oziqlantirishda kombikormaga ko’shib beriladi. Fenasol preparati ham beriladi. Bu preparatlarning miqdori beriladigan yemning 1% ini tashkil qiladi, xar 7-8 kunda,
kuniga ikki marta beriladi.

Batriotsefalyoz - lentasimon chuvalchang kasallikning qo’zg’atuvchisi, uzunligi 15sm gacha, tanasi rangsiz va bo’g’inlarga bo’lingan. Boshining yon tomonida so’rg’ichlari bo’ladi. Parazit so’rg’ich yordamida baliq ichagiga yopishib oladi. Germofradit. Rivojlanish tsikli oxirgi xo’jayinni o’z ichiga oladi. Oxirgi xo’jayin baliq va tsikloplar bo’lib hisoblanadi. Bular kuchli rivojlanishi bilan, baliq ichagiga tiqilib qoladi va ichak devorini buzadi teshadi oziqa o’tishiga qo’ymaydi. Degelьmentatsiya uchun kamala preparati ishlatiladi. 20-30g baliq og’irligiga nisbatan 200 mg preparat ishlatiladi. Baliq yemiga qo’shib beriladi. Fenasol preparati ham ishlatiladi. 1kg baliq massaga 1g preparati ukol qilinadi. Kasal
baliqlarni davolash maxsus basseynlarda bajariladi. Suv xavzasi xlorli ohak bilan dezinfektsiya qilinadi. Asosan parazit tuxumini yo’qotish uchun har bir hovuzga 500kg xlorli ohak ishlatiladi. So’ngra hovuz xlorli ohak qolmaguncha suv bilan yaxshilab yuviladi.

Liguliyoz. Bu kasallikning qo’zg’atuvchisi tasmasimon chuvalchang hisoblanadi. Parazit uzunligi 3 metrgacha boradi. Tana yassi, ko’ndalang chiziqqa ega. Rangi oqimtir yoki sarg’ish rivojlanishi xujayin almashiniщi bilan o’tadi. Voyaga yetgan parazitlar oxirgi xujayinning ichagida yashaydi. Oxirgi xo’jayin qushlar (chayka, o’rdak, baklan) bo’lib hisoblanadi. Ligulyozlarning qo’yilgan tuxumlari baliqxur kushlarning axlati orqali suvga tushadi. Suvda tuxumdan lichinka chiqadi. Lichinka suvda suzib, tuban qisqichbaqa, kurakoyoqlilar (tsiklop) turiga mansub lichinkalarda rivojlanadi, (birinchi oraliq xujayin). Lichinkali tsiklopni baliq yegandan keyin parazit baliqning ichiga o’tadi (baliq ikkinchi) joylashib oladi. Parazit baliq ichagida 3 yil yashaydi, ammo voyaga yetmaydi. Parazitning to’liq yetilishi va voyaga yetishi oxirgi xo’jayin - zararlangan baliqni yegan baliqxo’r qush xisoblanadi. Invaziyaga eng ko’p uchraydigan tur bu karpsimonlardir. Ligulyoz bilan zararlangan baliqning qorni shishgan bo’ladi (lesh, turkiston mo’ylovdori, samarkand xramulyasi va boshqalar). Yuqoridagi baliqlarda ko’prok uchraydi. Kasal baliqlar o’smay qoladi. Nihoyatda ozg’in, parazit rivojlanib, baliqichki organlarini qisadi, ichki organlar faoliyati buziladi. Parazit xo’jayinning tana shirasi bilan oziqlanadi va organizm intoksikatsiyasiga sabab bo’ladi.

11.