Baktria press

•
Биринчидан,
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал Кодексининг 264-моддасига кўра фуқаролар 
давлат органлари ва бошқа органлар, шунингдек мансабдор шахсларнинг хатти-ҳаракатлари 
(қарорлари) устидан 
шикоят 
тартибида мурожаат қилиши лозимлиги белгиланган. Ҳолбуки, 
Фуқаролик процессуал Кодексида фуқароларнинг судга шикоят тартибида мурожаат қилганида 
мурожаат мазмуни (нималар кўрсатилиши, шикоят бериш тартиби) аниқ белгиланмаган. 
Фақатгина, ушбу Кодекснинг 149-моддасида (даъво) 
ариза 
бериш тартиби кўрсатилган, холос. 
•
Иккинчидан,
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал Кодексининг 264-моддасида ҳамда 
“Фуқароларнинг ҳуқуқлари ва эркинликларини бузадиган хатти-ҳаракатлар ва қарорлар устидан 
судга шикоят қилиш тўғрисида”ги Қонунининг 2-моддасида фуқаролар судга мурожаат қилиш 
ҳуқуқи қуйидаги ҳолларда, хусусан, фуқаронинг ҳуқуқлари ва эркинликлари бузилган; фуқаронинг 
ўз ҳуқуқ ва эркинликларининг рўёбга чиқаришга монелик туғдирган; фуқаро зиммасига қонунга 
хилоф равишда қандайдир мажбурият юклатилишига сабаб бўлган хатти-ҳаракатлар (қарорлар) 
қабул қилинган тақдирда вужудга келиши белгиланган. 
Бироқ, мазкур қонунларда давлат органлари, шунингдек мансабдор шахсларнинг ҳаракатсизлиги 
натижасида фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари бузилганлик ҳолати акс этмаган. 
•
Учинчидан, 
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал Кодексининг 267-моддасида (судловга 
тааллуқлилик) шикоят фуқаронинг хоҳишига кўра ўзи яшаб турган жойдаги судга ёки
 давлат 
органи ва бошқа орган
ёхуд мансабдор шахснинг иш жойи жойлашган ҳудуддаги судга 
берилиши белгиланган.
Мазкур моддани таҳлил қиладиган бўлсак, мамлакатимизда фуқароларнинг мурожаатларни 
кўриб чиқиш ваколатига эга бир неча давлат органлари мавжуд. Хусусан, прокуратура, адлия 
органлари, тегишли ҳокимликлар
5
ва ҳоказо. Масалан, туман ҳокимининг қароридан норози 
4 
www.lex.uzЎзбекистон Республикасининг “Судлар тўғрисида” Қонунининг 37-моддаси (07.09.2014 й)

---

135
АЛОҲИДА СОҲАЛАРДА ДАВЛАТ ХИЗМАТИНИ ТАРТИБГА СОЛИШНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ
бўлиб, фуқаро юқоридаги органларга бир вақтнинг ўзида мурожаат қилган тақдирда мазкур 
мурожаат бир вақтнинг ўзида бир неча давлат органлар томонидан кўриб чиқиб ҳал этилишини 
кўзда тутади. Бу ҳолат амалиётда айрим номувофиқликларни ва ортиқча овворагарчиликларни 
келтириб чиқаришга сабаб бўлади.