Baktria press Тошкент 2013 Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Тараққиёт Дастури

111. Мен бола парваришлаш таътилидаман. Яқинда бизнинг корхона тугати
-
лиши ҳақида билиб қолдим. Бу ҳолатда ишдан қандай бўшатилади?
Корхона тугатилганда ходимлар билан меҳнат шартномасини тугатиш 
қуйидаги босқичларда амалга оширилади:
1) Ишдан бўшатиш ҳақида огоҳлантириш.
Ишдан бўшатиш жараёни ходимларни корхона тугатилаётган ва шу муносабат 
билан ходимлар билан тузилган меҳнат шартномаси бекор қилиши ҳақида хабар 
беришдан бошланади. Ходимлар ишдан бўшатилиш ҳақида олдиндан огоҳланти-
риладилар. Меҳнат кодексининг 102-моддасига мувофиқ ушбу муддат — икки ой.
Огоҳлантириш хати ҳар бир ходимга имзо чектириб берилади. Агар ходим у ёки 
бу сабабларга кўра ўз иш жойида бўлмаса (масалан, сизга ўхшаб бола парваришлаш 
таътилида бўлса), унга огоҳлантириш хати почта орқали буюртма хати билан 
юборилади. Огоҳлантириш телефон орқали амалга оширилиши мумкин эмас.
Ишдан бўшатилиш ҳақидаги огоҳлантириш хати икки нусхада тузилади. Битта 
нусхаси ходимга, иккинчисида эса ходим огоҳлантирилганлигини тасдиқловчи 
имзо ва сана кўрсатилади ҳамда у иш берувчида қолади.Агар ходим огоҳлантириш 
хатини имзолашдан бош тортса ёки уни олишдан умуман бош тортган тақдирда, иш 
берувчи иккита гувоҳ иштирокида тегишли далолатнома тузади ва далолатнома 
ходимга таништирилади.
Мазкур далолатномага ҳам имзо чекишдан бош тортса, бу ҳақда далолатномага 
ёзув киритилади.
2) Меҳнат шартномасини бекор қилиш.

---

57
5-БОБ
Меҳнат шартномасини бекор қилиш ҳақидаги буйруқ билан ҳам ходим имзо 
чекиб танишиши лозим. Ходимнинг талабига кўра иш берувчи унга буйруқнинг 
тасдиқланган нусхасини бериши лозим. Ходим меҳнат шартномасини бекор қилиш 
ҳақидаги буйруқ билан танишишдан бош тортиши мумкин. Бу ҳолда иш берувчи 
буйруққа «Танишишдан бош тортди» деган белгини қўяди.
Юқорида кўрсатиб ўтилган хатти-ҳарактларнинг барчаси бажариб бўлингандан 
сўнг, ходимнинг меҳнат дафтарчасига меҳнат шартномаси бекор қилинганлиги 
ҳақидаги ёзув киритилади.
Ходимнинг шахсий карточкасига меҳнат шартномаси корхона тугатилганлиги 
сабабли бекор қилинганлиги ҳақида ёзув киритилади. Меҳнат дафтарчасини қабул 
қилиб олаётган пайтда ходим шахсий карточкага ҳамда меҳнат дафтарчасини 
ва унинг иловаларини қайд этиш китобига имзо қўяди.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 1998 йил 29 январда 
402-сон билан давлат рўйхатидан ўтказилган «Меҳнат дафтарчаларини юритиш 
тартиби тўғрисидаги» Йўриқноманинг 3.3. бандига асосан, «Меҳнат шартномаси 
бекор қилинган куни ходим ишда бўлмаган тақдирда, иш берувчи ўша куниёқ 
унга почта орқали меҳнат дафтарчасини олиб кетиш тўғрисида огоҳлантирувчи 
хабарнома жўнатади (бошқа хатлар ҳисоботга олинмайди ва Йўриқноманинг 3.1. 
банди асосида иш кўрилади).
Ходимнинг меҳнат дафтарчасини яшаш жойига почта орқали жўнатиш фақат 
унинг розилиги билан амалга оширилади.»
3) Ҳисоб — китобларни амалга ошириш.
Охирги босқич — бу сизга барча тўловларнинг, шу жумладан Меҳнат кодексининг 
109-моддасида назарда тутилган меҳнат шартномасини тарафларнинг ихтиёрига 
боғлиқ бўлмаган ҳолатда бекор бўлиши муносабати билан ишдан бўшатиш 
нафақасининг тўланиши ҳисобланади.
112. Иш берувчим менга ҳайдовчилик гувоҳномасига имтиҳон топшириш учун 
ўз ҳисобимдан бир кунга отгул олишимга қаршилик кўрсатди. Шунинг учун 
мен ўша куни ишга чиқмасликка мажбур бўлдим. Кейинги куни мен имтиҳон 
топширганлигим ва уни бошқа кунга суришнинг имкони йўқлиги юзасидан 
тушунтириш хати ёздим. Лекин, охир оқибатда, мени ишдан бўшатишди. 
Ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш учун имтиҳон топширганим узрли сабаб 
бўлганлиги учун мени ноқонуний равишда бўшатишган деб ҳисоблайман ва судга