Bakalavrlari uchun o‘qiladigan birinchi maxsus kursdir

qor chegarasi
yoki 
qor chizig
‘
i
deb ataladi. Qor 
chizig‘ining hosil bo‘lishida relyef juda katta ahamiyat kasb etadi. 
Qor chizig‘idan pastda qor shaklida yoqqan yog‘inlarning miqdori 
ularning erishiga va bug‘lanishiga sarf bo‘lganidan kam, qor chizig`idan 
yuqorida esa buning aksi bo‘ladi.
Yer sirtining qor chizig‘idan yuqoridagi qismi (xionosfera deb ataladigan 
qatlam doirasida) da muntazam ravishda qorning to‘planishi kuzatiladi. Xuddi 
shu xionosfera chegarasida doimiy qorliklar va muzliklar hosil bo‘ladi. 
Xionosfera qatlamidan yuqoriga ko‘tarilgan sari esa yog‘adigan qor miqdori sarf 
bo‘ladiganidan kamaya boradi. 
Qor chizig‘ining geografik kengliklar bo‘yicha taqsimlanishi quyidagicha: 
qutb hududlarida qor chizig‘i havo haroratining pastligi tufayli okean sathigacha 
tushadi. Jumladan, janubiy yarim sharda qor chizig`i 62
0
janubiy kenglikdan 
boshlab okean sathiga to‘g‘ri keladi. Sababi, janubiy yarim shar iqlimiga asosiy 
ta‘sirini okean ko`rsatadi. Qor chizig`ining eng baland nuqtasi subtropiklarda 

---

joylashgan (6400 m gacha). Ekvator havosi nam bo‘lib, u yerda yog‘in miqdori 
bir muncha ortadi va natijada qor chizig‘i balandligi 4400-4900 m gacha tushib 
qoladi. 
Qor to‘planadigan qismda uning zahirasi doimiy ravishda kamayib turadi. 
Bu kamayish 2 xil yo‘l bilan-muzliklarning qor chizig‘idan pastga siljishi va