Bajarish-lilik Minimal takrorlanishlik

Fayl nomi  STUDENT

Maydon		Kalit belgisi	Maydon formati
Nomni belgilash	To‘liq nomlanish (rekvizit)		Tip	Uzun- ligi	Aniq- ligi
Nomer	Talaba reyting daftarchasi nomeri	*	simvol	10
Famil	Talaba familiyasi		simvol	10
Ismi	Talaba ismi		simvol	8
Ota.ismi	Talaba otasi ismi		simvol	10
T.kun	Talabaning tug‘ilgan sanasi		sana	8
O’rta_baho	Talabaning o‘rtacha bahosi		son	3	2

Maydon-bu ma’lumotlarni mantiqiy tashkil etishni elementar birligi bo‘lib, u axborotni eng kichik va bo‘linmas birligi bo‘lgan rekvizitga mos keladi.

Yozuv –bu mantiqiy bog‘langan maydonlar to‘plami. YOzuv tuzilishi uchun uning tarkibiga kiruvchi maydolar tarkibi va joylashishi ketma-ketligi bilan aniqlanib, ularni har biri ichida elementar yozuvlarning nusxasi deb ataladi. Yozuv ob’ektning biror bir elementi haqida to‘liq ma’lumotni ifodalaydi.

Keltirilgan faylning yozuvlarini aynan bir maydon bo'yicha tartiblansa, shu maydon aosiy maydon bo'ladi. Masalan, Student nomli fayl talabalarning ism-sharifi bo'yicha tartiblansa, shu maydon ism-sharif maydoni asosiy bo'ladi. MBBT da chiziqli va zanjirli ro‘yxat, tartiblashmagan va tartiblashgan qidirish usullaridan foydalaniladi. Chiziqli ro‘yxat-MB ni fizik tashkil qilishning eng oddiy usuli hisoblanadi. Bunda MBning fayllari bog‘lanmagan holda bo‘ladi va tegishli yozuvlarni qidirish ma’lum bir algoritmlar asosida amalga oshiriladi. Chiziqli usul orqali xotirada samarali foydalanish mumkin, lekin ma’lumotlarni qidirish uchun boshqa usullarga qaraganda ko‘p vaqt sarf qiladi.

Zanjirli ro‘yxat usulida hosil qilingan faylda har bir yozuv boshqa yozuv bilan bog‘langan bo‘ladi. Bunda aloqa vositasi sifatida ko‘rsatkichlar ro‘yxatidan foydalaniladi. Ko‘rsatkichlar ro‘yxati yozuvning qo‘shimcha maydonlarida ko‘rsatiladi va ular orqali kerakli ma’lumotlarni olish tartibi o‘rnatiladi.

Iyerarxik -bunda ma'lumot yozuvlari grafning uchlarini ifodalaydi va har bir yozuv oldingi pog`ona uchlariga bog`langan bo`ladi. Bunday tuzilishidagi MBdan tеgishli axborotlar hamma vaqt bitta yo`nalish bo`yicha qidiriladi va uning joylashgan o`rni to`liq ko`rsatiladi. Masalan, «Talaba» to`g`risidagi ma'lumotlarni olish uchun «Fakultеt», «Kurs», «Guruh» yozuvlari ko`rsatilishi lozim.

Ma’lumotlar bazasini  boshqarish tizimi – bu ma’lumotlar bazasini yaratish,  ularni  dolzarb holatini ta’minlash va undagi zarur axborotni topish ishlarini tashkil etish uchun mo‘ljallangan dasturlar majmui va til vositasidir.

1.