Bajardi: Sirtqi bo`lim Musiqa yo`nalishi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

Bajardi: Sirtqi bo`lim

Musiqa yo`nalishi

201-GURUH talabasi

Majitova Go’zalxon

Tekshirdi: Ro’zmetova Xilola

____________________________MAVZU: Abu Rayhon Beruniyning ilmiy-pedagogik qarashlari.

Abu Rayhon Beruniy

(973-1048)

Reja:

• Abu Rayhon Beruniy hayoti

• Abu Rayhon Beruniy asarlari.

• Ta’lim-tarbiyaga oid fikrlari.

Abu Rayhon beruniy hayoti (973-1048)

Abu Rayhon Beruniy — Xorazmning buyuk allomasi, tarix, geografiya, filologiya, astronomiya, matematika, geodeziya, mineralogiya, farmakologiya, geologiya va boshqa ko‘plab fanlarda oid qomusiy asarlar muallifi. Beruniy O‘rta Sharqda ilk bora Yer Quyosh atrofida aylanishi mumkinligini aytib, Yerning aylana o‘lchamini aniqlagan.

Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy. 973 yil 4 sentyabr kuni Xorazmning qadimiy poytaxti Kot shahrida dunyoga kelgan. Beruniy juda yoshligidan ilm va fanga qizigan.U sevgan fanlar — astronomiya, matematika, geodeziya, geografiya va mineralogiya edi. Beruniyni chinakam o‘rta asrlar Sharqining ilm-fan qomusiy olimi desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Amerikalik tarixchi Dj.Sarton buyuk olim haqida: “Astronomiya va matematika, astrologiya va jo‘g‘rofiya, antropologiya va etnografiya, arxeologiya va falsafa, botanika va minerologiya uning buyuk nomisiz qashshoqlashib qolgan bo‘lardi” degan.

Beruniy ‘Saidona” kitobida o’zining 80 yoshdan oshganligini yozadi, shunga ko’ra uni 1051 yillarda vafot etgan deb taxmin qilish mumkin. Ba’zi manbalada esa, 1048 – yil 13-dekabr G’azna shahrida vafot etgan deb ko’rsatiladi.

Abu Rayhon Beruniyning o’rgangan va qoldirgan meroslari.

Beruniy Xorazm tili bilan birga so’g’diy, forsiy, suryoniy, Yunon, qadimgi yahudiy tillarini, hatto qadimgi hind tili sanskritni ham o’rgangan.
U Yunon klassik ilmi, astranomiya, geografiya, botanika, matematika, geologiya, tarix, entografiya, falsafa va filologiyadan ham chuqur bilim oladi.
Beruniy astiranomiya, geografiya, geodozning amaliy masalalarini hal etgan va Sharqda birinchi bo’lib Yer va osmon globusini yasadi va astranomiyaga oid bir necha kitob yozdi.

Abu Rayhon Beruniyning asarlari.

“Saidnoma” asari Sharqdagi dorivor o’simliklar haqida.
“Al-qonun al-Masudiy” astranomiyaga oid (Masud qonuni).
“Hindiston” Hind madaniyatiga oid asar.
“Mineralogiya” kamyob metallar va qimmatbaho toshlar haqidagi asar.
“Geodeziya”

Abu Rayhon Beruniyning ilmiy-pedagogik qarashlari

• Beruniy insonni tabiatning eng oliy kamoloti deb qaraydi. U insonning ma’naviy qiyofasidagi barcha axloqiy xislatlarni yaxshilik va yomonlik kabi ikki turga bo’ladi.
• Beruniy ta’limotiga ko’ra inson kamolotida uch narsa muxim rol’ o’ynaydi: 1.Irsiyat. 2.Muhit. 3.Tarbiya.

Beruniyning ilmiy bilimlarni egallash yo’llari, usullari xakidagi fikrlari xozirgi davr uchun ham dolzarbdir. bilim berishda quyidagilarga e’tibor berish kerakligi uqdiradi:
o’quvchini zeriktirmaslik
uzviylik, izchillik;
takrorlash
Yangi mavzularni qiziqarli asosan, ko’rgazmali bayon etish
bilim berishda bir xil narsani yoki bir xil fanni o’rgatavermaslik;
Tahlil qilish va taqqoslash

E’tiboringiz uchun rahmat!

E’tiboringiz uchun rahmat!