Bajardi Nuraliyev Akobir I-84
1. Milliy boylik jamiyat ixtiyoridagi moliya va manaviy neʼmatlar majmuasidir
Milliy boylik yaratish manbai jihatidan ikki turga bulinadi
1) Jamgʻarilgan boylik
2) Tabiiy boylik a
Jamgʻarilgan boylik - soliqlar hisobidan olinadigan boylik hisoblanadi
Tabiiy boylik - yerosti va yer usti boyliklari hisoblanadi.
Mehnat bozori - ishchi kuchi oldi-sotdi qilinadigan bozor.Mehnat bozorining ishtirokchilari ishga yoʻllovchilar ishga yollanuvchilar va ular urtasidagi vositachilar hisoblanadi.
Davlatning bozor munosabatlariga aralashuvi koʻp holatlarda nafaqat iqtisodiy samarasizlik va erkinliklarning toʻsilishiga, balki korrupsiyaga ham yoʻl ochishi aniq. Ammo, vaziyatni tahlil qiladigan boʻlsak, erkin bozor munosabatlari endigina shakllanayotgan Oʻzbekistondagi fundamental muammo davlatning iqtisodga aralashuvi emas, balki qanday davlat iqtisodga aralashayotganida. Yaʼni asl muammo erkin bozor munosabatlari shakllanishi uchun muhim boʻlgan omillarni vujudga keltiradigan sifatli davlat va samarali boshqaruvni shakllantirishda.
2. Bozor- bu xaridorlar bilan sotuvchilar oʻrtasidagi iqtisodiy aloqalar, ularni bir-biriga bogʻlaydigan mexanizmdir.
Bozor - bu iqtisodiy takror ishlab chiqarish sohasidagi ijtimoiy munosabatlarning murakkab iqtisodiy tizimi.
Industrial musiqa (sanoat musiqasi) - qator elektronik va tajribaviy musiqa janrlari yig'indisini belgilovchi atama. Ilk bor 1970 yillar o'rtalarida o'sha payt uchun g'ayriodatiy bo'lmish Idustrial Records musiqalari shunday nomlana boshlandi. Atama bu musiqa yangi avlod odamlari uchun yaratilganini, avvalgi musiqa esa ko'proq "qishloqi" ekanligini urg'ulash maqsadida kiritilgandi.
An'anaviy iqtisodiyot deganda odamlarning xatti-harakatlari va resurslarni taqsimlash an'analar bilan belgilanadigan iqtisodiy tizim tushuniladi. Ko'pgina darsliklarda an'anaviy iqtisodiyot qo'l mehnati, qishloq xo'jaligining ustunligi, kommunal mulk va boshqalar kabi xususiyatlarga ega.
Fuqarolik jamiyati - konstitutsiyaviy huquq nazariyasida huquq va demokratiyaga asoslangan ijtimoiy hayotning zarur oqilona usuli; insonga uning iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayoti shakllarini erkin tanlash kafolatlanadigan, qonun ustuvorligi va inson huquqlari hamda erkinliklari qaror topadigan, koʻp partiyaviylik, siyosiy institutlar, mafkura va fikrlarning xilma-xilligi taʼminlanadigan hamda oʻzinioʻzi boshqarish organlarining mavqei baland boʻlgan ijtimoiy tuzum.
Ijtimoiy fikr — jamoatchilik fikrini oʻrganish markazi. Oʻzbekiston Respublikasidagi hukumatga qarashli boʻlmagan (nodavlat) i.t. muassasasi. 1997-yil 25 iyunda tuzilgan. Markaz oʻzbek, rus, ingliz tillarida «Ijtimoiy fikr. Inson huquqlari» jurnalini nashr etadi. Jamoatchilik fikri monitoringini, turli marketing va boshqa amaliy tadqiqotlarni oʻtkazish; hukumat va nohukumat tashkilotlari, xalqaro tashkilotlar, oʻquv markazlari, ilm-fan vakillari ishtirokida munozara, davra suhbatlari, anjumanlar oʻtkazish markaz faoliyatining asosiy yoʻnalishi hisoblanadi.
Ekologik iqtisod - Iqtisodiyotning tabiiy resurslar bilan ta’minlanganligi kop vaqt mobaynida tabiat qonunlari, ayniqsa ekologik qonuniyatlarga bogliqligi tan olinmadi. Iqsodiyotdagi «eng kam mablag` sarflab yuqori daromadga erishish» tamoyiliga asoslangan barakasiz (ekstensiv) rivojlanish natijasida ekologik inqiroz yuz berdi.
Bularning barchasi bir biri bilan chambarchas bogʻliq
3. Davlat — jamiyatning oliy siyosiy instituti boʻlib, shu jamiyat yashayotgan mamlakat fuqarolari manfaatini himoya qilish uchun oʻrnatiladi. Davlat mamlakat chegaralarini himoya qiladi, boshqa mamlakatlar bilan aloqada boʻladi, qonunchilik bilan shugʻullanadi va hokazo. Mamlakat miqyosida jamiyatni uyushtirish masalalarini hal qilib, uning tashqi munosabatlarini belgilash vakolatlari boʻlgan hukmron tuzilma hisoblanadi.
Jamiyatni boshqarish va xalq manfaatlarini himoya qilishni amalga oshiradigan davlat idoralari va muassasalari tizimi. Davlat idorasi (organi) — davlat mexanizmining qonunga muvofiq ravishda oʻz tuzilishiga, ijtimoiy hayotning muayyan sohasini boshqarish boʻyisha aniq belgilangan vakolatiga ega boʻlgan hamda davlat mexanizmining boshqa qismlari bilan uzviy aloqadorlikda boʻlgan va yaxlit birlik hosil qiladigan tarkibiy qismidir
Davlat idoralari 3 turga boʻlinadi Tahrirlash
Vakillik idoralari:
a) Qonun chiqaruvchi;
b) Mahalliy hokimiyat va oʻzini oʻzi boshqarish idoralari.
Ijroiya idoralari:
a) Markaziy idoralar;
b) Davlat boshligʻi (monarx, prezident);
v) Hukumat;
g) Vazirlik va davlat qoʻmitalari;
d) Mahalliy idoralar.
Boshqaruv shakli: monarxiya va respublika. Monarxiya mutlaq va cheklangan shakllarda boʻladi (absolyut va konstitutsion).
Respublika prezidentlik va parlamentar respublika koʻrinishida boʻladi. Masalan, Saudiya Arabistoni (mutlaq monarxiya) Buyuk Britaniya,Daniya,Norvegiya, Shvetsiya (cheklangan monarxiya, konstitutsion). AQSH, Oʻzbekiston Respublikasi (Prezidentlik) Avstriya, Italiya,Olmoniya.
Do'stlaringiz bilan baham: |