Bajardi: Murodov ma’murbek Mavzu: e-sud tizimi: fuqorolarga xuquqiy yordam

Bajardi:Murodov MA’murbek

Mavzu:E-sud tizimi:fuqorolarga xuquqiy yordam

Reja:

• E-sud tizimi:fuqorolarga xuquqiy yordam
• E-SUD milliy elektron sudlov axborot tizimi haqida nimalar bilasiz

400 dan ortiq tinglovchilar, shu jumladan, sud raislari, sudlar, fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo sudlarining kanselyariya mudirlari, kommunal xizmat va soliq inspeksiyasi xodimlari hamda advokatlar va huquqshunoslar E-SUD milliy elektron sudlov axborot tizimidan foydalanishga bag‘ishlangan treninglarda ishtirok etib o‘z bilim va malakalarini oshirishdi.
E-SUD milliy elektron sudlov axborot tizimi 2013 yil ishlab chiqilgan bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, AQSh Xalqaro taraqqiyot agentligi (USAID) va BMT Taraqqiyot dasturining “O‘zbekistonda qonun ustuvorligi yo‘lida hamkorlik” qo‘shma loyihasi doirasida amalga oshirilmoqda. Tez, qulay va arzon kabi xususiyatlar elektron odil sudlovning innovatsion tizimiga xosdir. 
Uning asosiy vazifalariga sudlar faoliyati samaradorligini oshirish, sud tizimi shaffofligi va ochiqligini ta’minlash hamda aholining sudlarga nisbatan ishonchini mustahkamlash kiradi. Bugungi kunga kelib sud chaqiruv qog‘ozlari fuqarolarning uyali aloqa vositalariga, sud qarorlari esa elektron manzillariga kelib tushmoqda, O‘zbekiston Respublikasidagi barcha 75 ta fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlariga kunning istalgan paytida uydan chiqmasdan xujjatlarni yuborish va boj to‘lash hamda sud binosiga tashrif buyurmasdan ish ko‘rilishi dinamikasini kuzatish imkoniyati mavjud.
Ixtisoslashtirilgan treninglar Qoraqalpog‘izton Respublikasi, Buxoro, Xorazm va Navoiy viloyatlarining jami 18 ta tuman va shaharlarida bo‘lib o‘tdi.
E-SUD orqali yuridik va jismoniy shaxslarga ko‘rsatiladigan asosiy xizmat turlari (arizalar va da’vo arizalarini sudlarga elektron tarzda topshirish, sud qarorlari va chaqiruv qog‘ozlarini elektron qabul qilish) hamda sudlar uchun tizimda ishlash tartibi (ishlab chiqilgan namuna va andozalar asosida sud hujjatlari va qarorlarini avtomatik tayyorlash, fuqarolik ishlarini sud’yalar o‘rtasida avtomatik taqsimlash, ma’lunotlar bazasida qidiruv, sud hujjatlari yagona ma’lumot bazasini avtomatlashtirish, tasdiqlangan shaklga binoan sud hisobotlarini tuzish) treninglar doirasidagi muhokamalarning asosiy mavzulari bo‘ldi
Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, elektron sudlov axborot tizimining joriy etilishi natijasida sud ishlarini ko‘rishga sarflanadigan vaqt ikki barobarga qisqaradi, ko‘rsatiladigan xizmatlarning samaradorligi taxminan 50 foizga oshadi, resurslar tejalishi esa 70 foizni tashkil qiladi.
Tinglovchilarga milliy axborot tizimining rivojlanish bosqichlari va hozirgi holati, erishilgan yutuqlar va yangi modul va servislar ishlab chiqish borasidagi rejalar, shuningdek, E-SUDning boshqa axborot tizimlari va resurslari bilan o‘zaro bog‘langanlik darajasi haqida ham batafsil ma’lumot berildi.
E’tiborlisi, 2017 yil boshidan buyon butun mamlakatimiz bo‘yicha 950 ga yaqin mutaxassislar E-SUD tizimidan foqdalanishni o‘rgatishga bag‘ishlangan treninglarda o‘z bilim va ko‘nikmalarini oshirishdi.
Anvar Shukurov, Navoiy viloyati fuqarolik ishlari bo‘yicha Zarafshon tumanlararo sudi raisi:
- Treninglar orqali biz E-SUD tizimida ishlashning barcha bosqichlari bilan yaqindan tanishdik, sud tizimida ochiqlik va shaffoflik darajasini oshirish hamda sud ishlari va bahs-munozaralarni ko‘rib chiqish muddatlarini muvofiqlashtirish yuzasidan innovatsion yondashuvlar haqida keng ma’lumot oldik.
Fikrimcha, axborot-kommunikatsion texnologiyalarni joriy etilish - sud tizimini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Ilg‘or texnologiyalar va xalqaro tajribadan foydalangan holda sud faoliyatini avtomatlashtirish va axborotlashtirish oxir oqibat huquq sohasida olib borilayotgan siyosatning samaradorligini yanada kuchaytirishga, jamiyatda sud organlari faoliyatidan qoniqish darajasini oshirishga va aholining sudlarga bo‘lgan ishonchini mustahkamlashga xizmat qiladi.
E-SUD milliy elektron sudlov axborot tizimi haqida nimalar bilasiz?
2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasiga muvofiq sud-huquq sohasida ham islohotlar amalga oshirilmoqda. Asosiy maqsad - fuqarolarning odil sudlovga erishish darajasini oshirish, sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta'minlash, inson huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini kuchaytirish, sohada ortiqcha ovoragarchiliklar, byurokratik to‘siqlarga barham berishdan iboratdir.
Xususan, O‘zbekiston Oliy sudi, AQSh Xalqaro taraqqiyot agentligi (USAID), BMT Taraqqiyot Dasturining «O‘zbekistonda qonun ustuvorligi yo‘lida hamkorlik» qo‘shma loyihasi doirasida fuqarolik ishlari bo‘yicha barcha sudlarda keng joriy etilgan E-SUD milliy elektron sudlov axborot tizimi soha faoliyatida ochiqlik va shaffoflikni ta'minlashga xizmat qilayotir.