|
Komputer shinasi — komyuter quyi tizimi, kompyuter funktsional birliklari oʻrtasida maʼlumotlarni uzatish uchun xizmat qiladi. Shinalarni odatda oʻtkazgichlarda bir necha qurilmalar ulanishi nuqtasi-to-nazaridan, mexanik (jismoniy) elektr va mantiqiy (nazorat)ga ajratish mumkin. Har bir shina, bir aloqa, karta va kabel uchun ulagichga ulanadi, uning majmuini belgilaydi. Kompyuter shinalari ilk kompyuterlarda (kabellarining toʻplamlar — signal va kuch-quvvat, Ixcham va birga bogʻlangan texnik qulaylik uchun) bir necha ulanishlar bilan parallel elektr tokini oʻtkazish qurilmasi edi.. Zamonaviy kompyuter tizimlarida, bir muddat parallel shinalar kompyuter bir xil mantiq funksiyalarini taʼminlash va har qanday mexanizmlari uchun ishlatiladi.Zamonaviy kompyuterda shina parallel yoki ketma-ket ulanish sifatida ishlatiladi va parallel (Eng. Multidrop) va zanjir (Eng. Daisy zanjir) topologiyasiga boʻlish mumkin. USB va boshqa shinalarda konsentratorlar (xablardan) foydalanish mumkin.Uzatish signallari uchun tezyurar shinalari ayrim turlarida (Fibrin Channel, InfiniBand, tezyurar Ethernet, SDH) elektr ulanishlardan foydalanilmaydi, optik ulanishlar ishlatiladiTransmission nazorat shina signali orqali (Multipleksorler, demultiplexers, tamponlar, registrlar, shina haydovchisi) amalga oshiriladi va operatsion tizimining yadrosi tomonidan maxsus drayver kerak boʻladi. Shinalar tipologiyasi
ona
boshqarish bloki tomonidan boshqariladigan, har biri alohida-alohida xotiraga ega
bo‘lgan protsessorlardan iboratdir. Umumiy xotiraga ega bo‘lgan parallel ishlovchi
protsessorlar to‘plami – multiprotsessor deb ataladi. Yuqorida keltirilgan,
hisoblashlarni bajaruvchi ko‘p protsessorlardan foydalanish sxemasi asosida
qurilgan kompyuterlar esa – multiprotsessorli kompyuterlar deb ataladi. Umumiy
xotiraga ega bo‘lgan multiprotsessorli kompyuterlarning ikki xil varianti mavjud.
Ushbu hildagi kompyuterlarda umumiy xotiradan foydalanish
hisobiga ham unumdorlikni oshirishga erishish mumkin ekan.
Vektorli psevdokod misoli, vektorli kompyuter bitta partiyada o'ndan ortiq raqamni qayta ishlashi mumkin degan katta taxmin bilan keladi. Ko'p sonli raqamlar uchun kompyuterda bunday katta registr bo'lishi maqsadga muvofiq bo'lmaydi. Natijada, vektorli protsessor ko'chadan o'zini bajarish qobiliyatini oladi yoki dasturchiga qandaydir vektor registrini taqdim etadi.
O'z-o'zidan takrorlanadigan ko'rsatmalar STAR kabi dastlabki vektorli kompyuterlarda uchraydi, bu erda yuqoridagi harakatlar bitta ko'rsatmada tavsiflanadi (biroz o'xshash) vadd c, a, b, $ 10). Ular shuningdek, x86 sifatida arxitektura REP perfiks. Biroq, faqat juda oddiy hisob-kitoblar juda katta xarajatlarni ko'paytirmasdan apparatda samarali bajarilishi mumkin. Barcha operandlar xotirada bo'lishi kerakligi sababli, kirish tufayli yuzaga keladigan kechikish ham katta bo'ladi.
The Cray-1 foydalanish g'oyasini tanishtirdi protsessor registrlari partiyalarda vektor ma'lumotlarini saqlash uchun. Shunday qilib, dasturchidan har bir to'plam uchun xotiradan xotiraga ma'lumotni qo'lda yuklash / saqlashni talab qilish evaziga har bir partiyada juda ko'p ish qilish mumkin. Zamonaviy SIMD kompyuterlar Cray-da to'g'ridan-to'g'ri bir nechta ALU-lar yordamida yaxshilanadi, bu shunchaki oddiy skaler quvur liniyasiga nisbatan yuqori darajadagi parallellik uchun. Niqoblar parallel mantiqning bir versiyasi uchun xotira joylarini tanlab yuklash yoki saqlash uchun ishlatilishi mumkin.
Ko'pgina kichik hisoblash birliklariga ega bo'lgan grafik protsessorlarda SIMD deb nomlangan variant ishlatiladi Yagona ko'rsatma bir nechta iplar (SIMT). Bu zamonaviy SIMDga o'xshaydi, bundan mustasno, "vektor registrlari" juda keng va quvur liniyalari uzoq bo'ladi. "Tarmoq" qismi hisoblash birliklari o'rtasida ma'lumot almashinuviga ta'sir qiladi. Bundan tashqari, GPU va shunga o'xshash boshqa tashqi vektor protsessorlari NEC SX-Aurora TSUBASA kengligi nazarda tutilganidan kamroq vektor birliklaridan foydalanishi mumkin: 64 raqamli registr uchun 64 birlik o'rniga, apparat o'rniga gibrid yondashuv uchun 16 birlikdan ortiq quvurli tsikl qilishi mumkin.
Protsessor - mantiqiy va arifmetik amallarni bajaradigan, kompyuterning barcha komponentlarini boshqaradigan asosiy kompyuter qurilmasi. Protsessor miniatyura to'rtburchaklar yupqa kremniy gofret bo'lib, unda protsessor tomonidan bajariladigan barcha funktsiyalarni bajaradigan juda ko'p tranzistorlar mavjud. Silikon plastinka juda mo'rt bo'lib, uning har qanday shikastlanishi protsessorning ishdan chiqishiga olib kelishi sababli, u plastik yoki keramika qutisiga joylashtiriladi.
Protsessor yadrosi uning asosiy qismi bo'lib, u barcha funktsional bloklarni o'z ichiga oladi va barcha mantiqiy va arifmetik amallarni bajaradi.
protsessor yadro qurilmasining blok diagrammasi ko'rsatilgan. Rasmda ko'rib turganingizdek, har bir protsessor yadrosi bir nechta funktsional bloklardan iborat:
ko'rsatmalar blokini olish;
ko'rsatmalarni dekodlash uchun bloklar;
ma'lumotlardan namuna olish bloklari;
boshqaruv bloki;
ko'rsatmalarni bajarish uchun bloklar;
natijalarni saqlash uchun bloklar;
uzilishlar bilan ishlash bloki;
registrlar to'plami;
buyruq hisoblagichi.
Xotira turlari va xususiyatlari
1.Doimiy xotira (HDD,SSD)
2.Operativ xotira(Ram, Azu)
3.Bios xotira
4 Video xotira (VGA )
5.Kesh xotira
6.Virtual xotira
7.Flash xotira
8. Tashqi xotira
Do'stlaringiz bilan baham: |
