Bajardi: dehqonov yoqubjon Qabul qildi: Ulug’xo’jayev r

Bajardi:dehqonov yoqubjon Qabul qildi:Ulug’xo’jayev r

• Mavzu:Kimyoviy-termik ishlov berish texnologiyasi.
• Reja:
• 1. Kimyoviy – tеrmik ishlash nazariyasi
• 2. Sеmеntitlash.
• 3. Azotlash.
• 4. Sianlash.
• 5. Nitrosementitlash.
• 6. Diffuzion metallash

• Kimyoviy-termik ishlash asosida dissotsiatsiya, adsorbtsiya va diffuziya
• jarayonlari yotadi.
• Dissotsiatsiya – kimyoviy reaktsiyalar hamda bug’lanish natijasida
• to’yintiruvchi elementni atom ko’rinishida, yani aktivlashgan holatda olish
• masalan: 2NH3
• → 2N + 3H2 yoki CH4
• → C + 2H2

• Adsorbtsiya – buyum sirtida to’yintiruvchi element atomlari ushlab olish.
• Adsorbtsiya jarayoni amalga oshishi uchun to’yintiruvchi element asosiy
• metall bilan kimyoviy birikma yoki qattiq eritmalarni hosil qila oloish kerak.
• Diffuziya – to’yingan elementni buyum sirtidan ichiga o’tib ketishi.

• Sementitlash – kam uglerodli (0,1—0,3% С) po’latni uglerodga to’yingan
• qattiq, suyuq yoki gaz muhitda qizdirish yoli bilan sirtini uglerodga
• to’yintirish.

• Sementitlashning maqsadi – buyum sirtning qattiqligini va yeyilishga
• chidamliligini oshirish.
• Bining uchun sirtda uglerod foizi 0,8—1,2% gacha yetkaziladi
• (sementitlash jarayoni), keyin buyum toblanadi va past temperaturada
• bo’shatiladi (termik ishlash jarayoni)

• Kam uglerodli pōlat asosan o’zida juda kam (0,005%) uglerodni
• eritadigan ferritdan iborat, shuning uchun sеmеntitlashni yuqori
• tеmpеraturada - 930…9500C ōtkazish kerak (unda ferrit austenitga
• ōtadi).
• Sementitlangan qatlam qalinligi odatda 0,5-1,5 mm bo’ladi
• Sementitlanadigan buyumlar - tishli g’ildiraklar, porshen halqalari
• (koltsalar), val va o’qlar, roliklar, chervyaklar