Bajardi: bi – 220 guruh Samadov Xojiakbar Tekshirdi: Fazliyev Salohiddin Mustaqil ish

Bajardi: BI – 220 guruh Samadov Xojiakbar Tekshirdi: Fazliyev Salohiddin

Mustaqil ish

Mavzu: Narx turlari va segmentlangan narxlar

Reja:

1. Narx

2. Narx turlari

3. Narx strategiyalari

Narx

• Narx – bu raqobat, resurslarni qayta taqsimlash, kapital harakatining vositasidir. Narx – tovar, buyum va xizmatlar qiymatining puldagi ifodasi. Narx bu tovar nafliligi tan olinganda uning qiymatining pulda ifodalanishi, qiymatning bozorda namoyon bo‘lish shakli.
• Qiymat – bu xaridorning mahsulotdan ko‘rgan foydasi, foydalanish darajasi. Xaridorning mahsulotni xarid qilishi uning xohishi, didi va to‘lov qobiliyatiga bog‘liq, bundan tashqari agar xaridorga bitta birlik mahsulot kerak bo‘lsa, unda bitta turdagi to‘lash qobiliyati bo‘ladi. Agarda unga bir nechta mahsulot kerak bo‘lsa, unda har bir mahsulot uchun boshqa to‘lash qobiliyati bo‘ladi. Chunki mahsulotning keying donasi kamroq qadrli bo‘ladi. Bu haqiqat bizni agregatlashgan bozor talab chizig‘iga olib keladi.

Narx – “marketing-miks” kompleksining vositalaridan biri hisoblanadi.

• Narx – “marketing-miks” kompleksining vositalaridan biri hisoblanadi.
• Narx hech qachon marketing — miksning boshqa vositalaridan ayrilgan holda ko‘rilmasligi kerak. Korxona biron bir “narx muammosini” tahlil qilganda ko‘p hollarda uning sababi narx emas, balki narx bilan bog‘liq bo‘lmagan raqobat ko‘rsatkichlarining zaifligi hisoblanadi.
• Bozor narxlarining asosiy xususiyati - ularning doimo o‘zgarib turish qobiliyatidir. Bu tabiiydir, chunki narxlar talab va taklifni o‘zaro bog‘lovchi vositadir.

Narx turlari

• bu ishlab chiqaruvchi korxonalar va ulgurji savdo qiluvchi tashkilotlar o‘z mahsulotlarini sotadigan narxlar.

Ulgurchi narxlar

• bu chakana savdo tovarlarini sotadigan narx

Chakana narxlar

• bu qishloq xo‘jalik mahsulotlari, qishloq xo‘jalik korxonalari va qishloq ahlidan xarid qilinadigan narx

Xarid narxi

• talab va taklifning o‘zgarishi ta’siri ostida shakllanadi, lekin davlat organlari narxning o‘sishi yoki pasayishini chegaralaydi

Tartibga solinadigan narxlar

• bozorda shakllanuvchi, davlat bevosita ta’sir ko‘rsatmaydigan narxlar.

Erkin narxlar

• davlat organlari qarorlari asosida belgilanadigan narxlar.

Qat’iy belgilangan narxlar

Narx turlari

• oldi-sotdi olib borishda, ayrim bozorlarda qo‘llanuvchi baholar.

Bozor narxi

• shartnoma tuzilayotgan paytda unda qayd etilgan va ma’lum sharoitda o‘zgarishi mumkin bo‘lgan narx

Harakatlanuvchi narx

• bu qoidaga ko‘ra uzoq muddatda tayyorlanadigan mahsulotga belgilangan narx

Sirpanuvchi narx

• bu amal qilish muddati kelishilmagan narx

Doimiy narx

• bu vaqtning ma’lum davrida (mavsumda) amal qiluvchi narx.

Vaqtinchalik narx

Narx strategiyalari

Taktik – operativ vositalarni qo‘llashni muvofiqlashtirish va uning
bozorda harakatlanishini iloji boricha oshirish uchun korxonaning
strategik maqsadlariga amal qilish kerak
Xarajatlarga asoslangan strategiya
Talabga asoslangan strategiya
Raqobatga asoslangan strategiya

Narx strategiyalari

Yuqori narxlar strategiyasi
Past narxlar strategiyasi
O‘rtacha narxlar strategiyasi

• Bu strategiya tovar narxini sotib oluvchilar idrok qiladigan qiymatiga nisbatan yuqoriroq narx qo‘yishni ko‘zda tutadi.

• Past narxlar strategiyasi tovarni sotib oluvchilar uning qiymatini idrok etadigan darajadan pastroq, ya’ni tovarni o‘z narxidan ko‘ra pastroq baholashni belgilashni ko‘zda tutadi.

• Bu strategiya narxlarni xaridorlar tomonidan tovar qiymatini idrok etilishi darajasiga ko‘ra belgilashni ko‘zda tutadi

Narx strategiyalari

O‘zgarmas narxlar strategiyasi
O‘zgaruvchan narxlar strategiyasi
Imtiyozli narxlar strategiyasi

• Bu strategiyada firma o‘z tovari
• narxini iloji boricha o‘zgartirmaslikka intiladi

• O‘zgaruvchan narxlar ko‘proq
• bozorda, individual bitimlar tuzilganda, uchraydi

• Bu strategiyaning mohiyati shundaki, sotuvchi eng xaridorgir tovarga me’yordagi bahosidan, hatto tannarxidan arzonroq narx belgilaydi.

E’tiboringiz uchun raxmat

• E’tiboringiz uchun raxmat