Bajardi: 15-18 gurux talabasi Raximjonov Shoxrux

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI FARG‘ONA POLITEXNIKA INSTITUTI QURILISH FAKULTETI GEODEZIYA, KARTOGRAFIYA VA KADASTR KAFEDRASI GEODEZIYA, KARTOGRAFIYA VA KADASTR YO’NALISHI YERNI MASOFADAN ZONDLASH VA RAQAMLI FOTOGRAMMETRIYA FANIDAN MUSTAQIL ISHI

Bajardi: 15-18 gurux talabasi

Raximjonov Shoxrux

Qabul qildi: G.M.Mirzakarimova

Farg’ona 2022 yil

Mavzu: Raqamli fotogrammetriya fani

Reja

• Raqamli fotogrammetriya faniga kirish
• Aerofotosyomka haqida tushuncha
• Aerofotoapparatlar va Ularning xarakteristikasi
• Xulosa
• Foydalanilgan adabiyotlar

1. Raqamli fotogrammetriya faniga kirish

1. Raqamli fotogrammetriya faniga kirish

«Fotogrammetriya» so‘zi grekcha so‘zdan olingan bo‘lib foto — yorug‘lik, gramma — yozuv. metrio — o'lehayman degan ma'noni bildiradi. Fotogrammetriya ilm fanning geodeziya, astronomiya, harbiy muhandislik ishlarida, arxitektura, qurilish, geografiya, kosmik tadqiqotlarda va hoshqa sohalarida qo'llaniladi.Fotogrammetriya fani kichik maydonlarni s'yomka qilishdan tortib, to kosmik kemalardan va sun'iy yo‘ldoshlar yordamida planetani o'rganishgacha bo‘lgan masofani bosib o‘tdi. «Fotogrammetriya» fani yer yuzasini samolyot yoki kosmik uchuvchi apparatlarga o‘matilgan fotoapparatlar yordamida olingan aerosuratlardan foydalanib plan, karta tuzish usullarini o'rgatadi. Aerosuratlardan foydalanib karta tuzishni birinchi bo‘lib, XIX asrning oxirida B B Golisin tomonidan amalga oshirilgan.

Aerosuratlardan xalq xo'jaligini rivojiantirishda keng foydalaniladi. Aerosuratda obyektlar to‘liq va aniq tasvirlanadi. Aerosuratlardan foydalanib yuqori aniqlikda turli masshtablarda plan va karta tuzish mumkin. Fotogrammetriya fanini ilmiy va amaliy yutuqlarga erishishida yuqori aniqlikdagi aeros'yomka asboblari, uchish vaqtida tashqi orientirlash elementlarini aniqlash usullari, stereofotogrammetrik asboblarini yaratilishi, yuqori aniqlikdagi stereokomparatorlar va elektron hisoblash mashinalarini yaratilishi, kosmik s'yomkani nazariyasi va metodlarini yaratilishi, deshifrlashni avtomatlashtirilgan sistemasini yaratilishi, aerokosmik ma'lumotlar asosida joyni raqamli modelini yaratilganligi muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Fotogrammetriya quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha rivojlanmoqda:LYanada takomillashgan fotoapparatlar yaratish. Oq-qora rangdagi spektrzonali va rangli fotoplanlami yaratish, yuqori aniqlikdagi fotokameralar yaratish.