Badiiy gimnastikaning rivojlanish tarixi

2 – jadval 
Olimpiada o‘yinlaridagi individual ko‘pkurash natijalari 
 
 
Yil 
Olimpiada 
o‘yinlari 
Medallar 
Oltin 
Kumush 
Bronza 
1984 
XXSH Olimpiada 
o‘yinlari (Los-
Anjeles) 
Lori Fang, 
Kanada 
Doyna Staykulesku, 
Ruminiya 
Regina Veber, GFR 
1988 
XX1U Olimpiada 
o‘yinlari (Seul) 
Marina Lobach, 
SSSR 
Adriana Dunavska, 
Bolgariya 
Aleksandra 
Timoshenko, SSSR 

---

49 
1992 
XXU Olimpiada 
o‘yinlari 
(Barselona) 
Aleksandra 
Timoshenko, 
birlashgan 
jamoa 
Karolina Paskual 
Gratsiya, Ispaniya 
Oksana Skaldina, 
birlashgan jamoa 
1996 
XXU1 Olimpiada 
o‘yinlari (Atlanta) 
Ekaterina 
Serebryanskaya, 
Ukraina 
YAna Batirshina, 
Rossiya 
Elena Vitrichenko, 
Ukraina 
2000 
XXUP Olimpiada 
o‘yinlari (Sidney) 
Yuliya 
Barsukova, 
Rossiya 
Yuliya Raskina, 
Belorussiya 
Alina Kabaeva, 
Rossiya 
2004 
XXUSH 
Olimpiada 
o‘yinlari (Afina) 
Alina Kabaeva, 
Rossiya 
Irina Chashina, 
Rossiya 
Anna Bessonova, 
Ukraina 
2008 
XXSH Olimpiada 
o‘yinlari (Pekin) 
Evgeniya 
Kanaeva, 
Rossiya 
Inna Jukova, 
Belorussiya 
Anna Bessonova, 
Ukraina 
 
2012 
XXX Olimpiada 
o‘yinlari 
(London) 
Evgeniya 
Kanaeva, 
Rossiya 
Darya Dmitrieva, 
Rossiya 
Lyubov Cherkashina, 
Belorussiya 
 
3 – jadval 
Olimpiada o‘yinlaridagi individual ko‘pkurash natijalari 
 
 
Yil
Olimpiada 
o‘yinlari 
Medallar 
Oltin 
Kumush 
Bronza 
1996 
XXU1 Olimpiada 
o‘yinlari 
(Atlanta) 
Ispaniya: 
Marta Baldo 
Nuriya 
Kabanilyans 
Estela Ximenes 
Lorena Gurendes 
Tanya lamarka 
Estibalis Martines 
 
Bolgariya: 
Ina Delcheva 
Valentina 
Kavleyan 
Mariya Koleva 
Maya Tabakova 
Ivelina Talaeva 
Vyara Vatashka 
Rossiya: 
Evgeniya Bochkareva 
Olga SHtirenko 
Irina Dzyuba 
Angelina YUshkova 
YUliya Ivanova 
Elena Krivoshey 
2000 
XXUP 
Olimpiada 
o‘yinlari 
(Sidney) 
Rossiya: 
Inina Belova 
Elena SHalamova 
Mariya Netyosova 
Natalya Lavrova 
Vera 
SHimanskaya 
Irina Zolber 
Belorussiya: 
Tatyana Ananko 
Tatyana Belan 
Anna Glazkova 
Irina Ilenkova 
Mariya Lazuk 
Olga Puzevich 
Gretsiya: 
Ayrini Aindili 
Evangelina Xristodoulu 
Mariya Georgatu 
Zaxarula Karyami 
CHarikleyya Pantazi 
Anna Pollatu 
2004 
XXUSH 
Olimpiada 
o‘yinlari (Afina) 
Rossiya: 
Olesya Belugina 
Olga glatskix 
Tatyana 
Kurbakova 
Natalya Lavrova 
Elena Posevina 
Elena Murzina 
Italiya: 
Eliza Blanki 
Fabritsiya 
D’Ottavio 
Marinella Falka 
Daniela 
Masseroni 
Eliza Santoni 
Laura Vernitssi 
Bolgariya: 
Janet Ilieva 
Eleonora Kejova 
Zornitsa Marinova 
Kristina Rangelova 
Galina Tancheva 
Vladislava Tancheva 
 

---

50 
2008 
XXSH Olimpiada 
o‘yinlari (Pekin) 
Rossiya: 
Elena Posevina 
Tatyana 
Gorbunova 
Anna Gavrilenko 
Darya Shkurixina 
Natalya Zueva 
Margarita 
Aliychuk 
XXR: 
Suy Szyanshuan 
Say Tuntun 
Chou Tao 
Chjan SHo 
Sun Dan 
Lu YUanyan 
Belorussiya: 
Olesya Babushkina 
Anastasiya Ivankova 
Kseniya Sankovich 
Zinaida Lunina 
Glafira Martinovich 
Alina Tumilovich 
2012 
XXX Olimpiada 
o‘yinlari 
(London) 
Rossiya: 
Kseniya Dudkina 
Anastasiya 
Bliznyuk 
Alina Makarenok 
Anastasiya 
Nazarenko 
Karolina 
Sevastyanova 
Ulyana Donskova 
Belorussiya: 
Marina 
Goncharova 
Anastasiya 
Ivankova 
Nataliya Leshik 
Aleksandra 
Narkevich 
Kseniya 
Sankovich 
Alina Tumilovich 
Italiya: 
Eliza Blanki 
Romina Laurito 
Marta Panini 
Elio‘a Santoni 
Anjelika Savrayuk 
Andrea Stefanesku 
 
Sidneyda bo‗lib o‗tgan XXUP Olimpiya o‗yinlaridan boshlab rossiyalik badiiy 
gimnastikachi 
qizlar 
ishonchli 
tarzada 
xalqaro 
arenalarda 
etakchilik 
qilib 
kelishmoqda. 
Mamlakatda badiiy gimnastikani tezkor rivojlanishiga yurtimizning sport fani yutuqlari ko‗p 
darajada ko‗maklashmoqda. A.V.Pleshkanning (Kuban jismoniy madaniyat universitetining 
professori, biologiya fanlar nomzodi) roli juda katta bo‗lib, u, ko‗p yillar davomida 
gimnastikachilarni tayyorlashni ilmiy tarzda olib borishni ta‘minlaydigan mutaxassislar guruhini 
boshqargan. Badiiy gimnastikaning turli jabhalarida olib borilgan ko‗p sonli ilmiy tadqiqotlar 
amaliyotga faol joriy qilingan. Ushbu sport turining turli jabhalari bo‗yicha yuztadan ko‗p 
nomzodlik dissertatsiyalari bajarilgan. Birinchi doktorlik dissertatsiyasi 2013 yili P.F.Lesgaft 
nomidagi 
jismoniy 
madaniyat 
universitetida 
I.A.Viner-Usmanova 
tomonidan 
―Badiiy 
gimnastikada integral tayyorgarlik‖ mavzusida himoya qilingan. Badiiy gimnastika bilan hozirgi 
vaqtda Rossiya Federatsiyasining ko‗pchilik xududlarida shug‗ullanishadi (34600 nafar 
gimnastikachi qizlar va qizlar 2372 nafar trenerlar rahbarligi ostida tizimli shug‗ullanishadi). 
Badiiy gimnastika bo‗yicha umumrossiya federatsiyasida 70 ta xududiy federatsiyalar 
ro‗yxatdan o‗tgan. 
Badiiy gimnastikani eng to‗laqonli rivojlanishi sportchi qizlar miqdori va shtatdagi 
trenerlarning soni bo‗yicha Rossiyaning Markaziy, Janubiy, Privolje va SHimoliy-g‗arbiy federal 
okruglarida kuzatiladi, bu, yuqori klassli sportchilarni sport tayyorgarligi jarayonini uzluksiz 
ta‘minlash imkonini beradi. Mamlakatning sport terma jamoalari uchun zahirani tayyorlash 
tizimining samarali bo‗g‗ini – olimpiya zahiralari bilim yurtlari hisoblanadi. Rossiya 
Federatsiyasining terma jamoasi gimnastikachi qizlarini markazlashtirilgan holda tayyorlash sport 
bazalarida va o‗quv-trenirovka markazlarida yil davomida amalga oshiriladi.
Rossiyalik sportchi qizlarni XXUP, XXSH, XX1X va XXX Olimpiya o‗yinlarida 
muvaffaqiyatli 
chiqishlari, 
bizning 
mamlakatimizda 
yuqori 
malakali 
sportchi 
qizlarni 
tayyorlashning ilmiy asoslangan tizimi mavjudligi to‗g‗risida dalolat beradi, bu tizim, jahon 
arenalarida etakchi pozitsiyalarni ushlab turishni ta‘minlaydi. Jahon badiiy gimnastikasi 
etakchilarini tayyorlashga mamlakatimizning xizmat ko‗rsatgan trenerlari bo‗lmish – Viner-
Usmanova I.A., Shtelbaums V.E., Buyanova O.V., Shumilova A.V., Shatalina V.N., Gorbulina 
N.M., Yanina A.N., Ivanitskaya V.A., Tishina N.B., Karpushenko E.L., Zaripova A.V. va boshqa 
ko‗pchilik trenerlar ulkan hissa qo‗shishmoqda. 

---

51 
Badiiy gimnastikaning 80 yillik yo‗li davomida P.F.Lesgaft nomidagi jismoniy madaniyat, 
sport va salomatlik Milliy universiteti Gimnastika nazariyasi va uslubiyoti kafedrasining
mutaxassislari sportning ushbu eng jozibali turi bilan birga bo‗lishmoqda, har xil qiyinchiliklarni 
engishga yordam berishmoqda va uni yanada progressiv rivojlanishga ko‗maklashib 
kelishmoqda
3
. 
3
I.A.Viner-Usmanova, Ye.S. Kryuchek, Ye.Ye. Medvedeva, R.N. Terexina. Xudojestvennaya 
gimnastika: istoriya, sostoyaniye i perspektivi razvitiya. Izd. ―Chelovek‖. M.: 2014-198s.6-39 bet

---

52 
BADIIY GIMNASTIKA ELEMENTLARINI PAYDO BO`LISH TARIXI 
Badiiy gimnastika sport turi rivojlanishida juda katta yo`lni bosib o`tgan.uzoq o`tmishga 
borib taqaladi. Hozirgi darajaga etish uchun ko`p yo`llarni bosib o`tgan, shunday mukammal 
qizlar uchun har tomonlama mos sport turi bo`lib rivojlandi. Hozirgi kunda hamma qizlarini bu 
sport turiga berishni hohlashmoqda. Hammaga ma`lumki, insonlar qadim o`tmishdan boshlab 
raqsga 
tushishni 
boshlaganlar. 
Raqs 
inson 
xissiyotlarini 
emotsiyalarini, 
sog`lig`ini 
mustahkamlashni, ishga layoqatini oshirishni bir usuli hisoblangan. Bu esa turli hil raqs turlari, 
turli harakatlar bilan bir-biriga bog`liq hisoblashgan. Yildan yilga har-xil raqs harakatlarini 
rivojlanib murakkablashib borgan. Bu esa Insoniyatni har tamonlama rivojlanishlariga 
plastikani,jismoniy sifatlarni, estetikasini va badiiy dunyoqarashini katta turtki bo`lgan. Raqs 
harakatlar asta sekin rivojlanib bir necha yangi yo`nalishlarga bo`linib ketgan. Talab ko`paygan 
sari raqs to`garaklari va raqs maydonlari bunyod bo`la boshlagan.