Badiiy asarlar

O’TTIZ OLTINCHI BOB
1. Badiuzzamon lashkari poytaxtni qirq kun qurshab yotdi. Nihoyat Astroboddan Husayn Boyqaro qo’shin surib kelayotgani ma’lum bo’lgach, Badiuzzamon shahardan uzoqlashib ketdi.
2. Navoiy: “Toma-toma ko’l bo’lar”.
3. Boyqaro bir o’g’ilni bo’y sundirib yengil so’lish olguncha, ikkinchisining ustiga yurish qilishga majbur bo’lar edi. Bundan tashqari Astrabod, Balx, Marv, Mashhaddami, biron joyda isyonkor o’g’illarining isyonini kutar edi.
4. Zamoniy- Badiuzzamonning hamsuhbatlaridan shoir mavlono edi.
5. Navoiy sulhda Badiuzzamonga Balx viloyati va Amudaryodan to Murg’obgacha bo’lgan yerlarni idora etmoq huquqi berilishi mumkinligini so’zladi.
6. Oltmishdan oshgan Navoiy: “Gahi topdim falakdin notavonlig’,
Gahi ko’rdim zamondin kamronlig’.”
O’TTIZ YETTINCHI BOB
1. Sultonmurod “Jome ul-funun”(Fanlar to’plam)ini olib Navoiyga taqdim etmoq uchun “Unsiya”ga olib brogan edi.
2. Xondamir: Dar in haqiqa bimondand jumlai hukamo,
Ki odamiy chi kunad boqazoi kun-fayakun,
Frug’I nabz chi shud munharif zi junbishi asl,
Baloi ajz furu raft poi Aflotun,
Salohi tab’i chi suifasod ro’y nihad,
Bimonad behuda dar dasti Bu Ali qoun.
( Bunday nozik ishda, ya’ni qazo yetganda, barcha hukamo ojiz qoldilarkim, odam Tangri xohishi bilan bo’lgan qazoga qarshi nima qila oladi ? Qachonki, tomir charog’i asl harakatdan o’chib qolsa, Aflotunning ham oyog’i ojizlik botqog’iga botib qoladi. Tabiatning salomatligi buzuq tomonga qarab yuzlangach Abu Ali ibn Sino qonunlarining hammasi bekorchi bo’lib qoladi).
3. Navoiy vafot etgan kun hijriy 906-yil 12-jumodiloxir- tarixda ulug’ motam kuni bo’ldi.
NAVOIYDAN UCH YUZTA TEST BERILDI
KECHA VA KUNDUZ

1. "Kecha va kunduz" romanining birinchi qismi

alohida kitob holida nechanchi yilda nashr qilingan?
J.: 1936-yilda
2. \Kecha va kunduz" romani epigrafi qanday?
J.: \Hamal keldi|amal keldi" (xalq maqoli)
3. Erkaklarning gullik do‘ppisiga tegmay,
yalang ayollar bilan, ularning sochlari, gajaklari va ro‘mol popuklari bilan hazillashib
o‘ynagan salqin shabada... ko‘klam nash’asi
bilan sho‘xlik qiladi. Hayot nega bu qadar
go‘zal va shirin bo‘ladi bahorda?
Ushbu bahor tasviri qaysi asarda uchraydi?
J.: \Kecha va kunduz"
4. Tollarning ko‘m-ko‘k sochpopuklari qaysi
asarda qizlarning mayda o‘rilgan kokillariga
o‘xshatilgan?
J.: \Kecha va kunduz"
5. Halol-haromni ko‘p ham farq qilmayturgan bu odamning avrodda o‘tirish odatlari,
hatto hammadan keyin qolib, machit shamlarini puflab chiqish rasmlari bo‘lardi.
Ushbu ta’rif qaysi qahramon haqida?
J.: Razzoq so‘fi
6. Saltanatning Yoyilma soydagi o‘rtog‘i kim?
J.: Enaxon
7. Qurvonbibi kim?
J.: Zebining onasi, Razzoq so‘fining xotini
8. \Kecha va kunduz" romanining qaysi qahramoni \O‘z uyining qabristonlar qadar jimjit,
xonaqohlar qadar unsiz, o‘z ko‘ngli qadar
tund va xo‘mraygan bo‘lishini istaydi"?
J.: Razzoq so‘fi
9. Razzoq so‘fi haqida kim \ko‘rgazmaga
qo‘yilaturgan antiqa maxluqlardan edi" deb
ta’rif bergan?
J.: Bir jadidnamo kishi
10. Qaysi asar qahramoni haqida \ko‘rgazmaga
qo‘yilaturgan antiqa maxluqlardan" degan
ta’rif qo‘llanilgan?
J.: \Kecha va kunduz" (Razzoq so‘fi haqida)
11. Razzoq so‘fini \ona qornidan sihatsalomat tushirtirgan va birinchi daf’a
yo‘rgaklagan kampir hazilkashligi va
sho‘xligi bilan xotin-xalaj o‘rtasida dong
chiqargan ... emish".
Nuqtalar o‘rniga mos so‘zni qo‘ying.
J.: Hamro ena
12. Aylanay, mehmon, kimdan xafa bo‘lib
tushdingiz? Kim ozor berdi sizga? Ayting! Qovog‘ingizni ochsangiz-chi! Yorug‘
dunyoga keldingiz! Shukur qiling! Sevining! Mundoq bir kuling! Kulimsirang! Iljaying!..
Ushbu parcha kimning tug‘ilishi haqida?
J.: Razzoq so‘fining
13. Qaysi qahramonning onasi so‘zga qancha
epchil bo‘lsa, otasi shu qadar kamgap, indamas
odam sanaladi?
J.: Zebining
14. Quyidagi parcha kim haqida?
Tashqari olamda, ya’ni o‘z hovlisidan
tashqarida uning doimiy va birdan-bir vazifasi: o‘zidan ulug‘ va kuchlilar gapirsa
| \hovva-hovva" demak, o‘zidan past
va kuchsizlar gapirsa | \yo‘q, yo‘q",
degan ma’nida bosh chayqash bo‘lardi.
Uyida vaqtida uning og‘zidan odam bolalari o‘rtasida yuraturgan tuzuk, ma’nilik
va \gap" desa bo‘ladigan bir so‘z chiqmas
edi.
J.: Razzoq so‘fi
15. Qaysi qahramon quyidagicha fikrlaydi?
Bu til doim xudoning zikri bilan qaldiraydi.
Bu og‘iz hamma vaqt xudoning zikriga ochiladi. Og‘iz bilan til | bandaning jismida
eng aziz va tabarruk a’zolar. Ularni xotin
kishiday past maxluq oldida xor qilinadimi?
Bo‘lmasa, haq taoloning bandalari it bilan
ham gaplasha bersin! Yo‘q, xotin kishiga
juda zarur gap aytiladi, u toifa bilan zarurat yuzasidangina gaplashiladi. Vassalom!
J.: Razzoq so‘fi
16. Razzoq so‘fi xotinini kim deb chaqiradi?
J.: Fitna
17. Uyida vaqtida yo ariq bo‘yidagi
ko‘katlarni yulib, yo eshik va darvozalarning bo‘shalib qolgan zanjirlarini mahkamlab, yoki hovlida o‘tin qirqib, yo bo‘lmasa |
ikki qo‘li orqasida, dam ichkariga kirib, dam
tashqariga chiqib, dam hovliga o‘tib, lablarini ari chaqqan odamday og‘iz ochmasdan,