Бадиий ижодиёт маркази



Download 8,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/61
Sana13.07.2022
Hajmi8,91 Mb.
#792974
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   61
Bog'liq
folklor togaragi oquv qollanmasi

бешик 
қўшиғи
; Алла, 
тўй қўшиқлари
; Лапар, 
ѐр-ѐр; мавсум 
маросим қўшиқлари

―Читти гул‖. Болалар ўйинлари ва ўйин 
билан 
айтиладиган 
қўшиқларнинг 
кўплари йил фасллари билан боғланган. 
«Бойчечак », «Лайлак келди-ѐз бўлди», 
«Қурбақа», 
«Қалдирғоч» 
сингари 
қўшикларни болалар том бошларида, 
далаларда, қишлоқ кўчаларида, девор-
томларида айтишади. Кўп қўшиқлар ота-
оналарнинг меҳнат жараѐни билан боғланган. Улар болаларнинг «Тепдим 
сандик очилди» сингари қўшиқларига ўхшаб тўқилган. 
Улар мавзу жиҳатдан жуда кўп турларга бўлинади.
Болаларнинг ѐшлигидан бошлаб руҳий 
чиниқтиришда қофиядош сўзларни оҳангдор 
қилиб айтишга ўргатишда фольклор қўшиқлар 
ва ўйинларининг тарбиявий аҳамияти катта.
 
Ўйин рақс фольклори 
Читти гулей, читти гул, 
Этагингга гул босдим. 
Ҳаю читти гул, 
Ҳаю читти гул. 
Қўлинг гулбоғда бўлсин, 
Белинг белбоғда бўлсин. 
Ҳаю читти гул, 
Ҳаю читти гул. 


11 
Болалар фольклорида шундай қўшиқлар борки, уларнинг айримлари 
қадимги даврларда муайян маросим ва урф–одатлар билан боғлиқ бўлган. 
Шундайлардан бири ―Бойчечак‖ қўшиғи. 
Бойчечагим боласи, 
Қулоғида донаси. 
Донасин олай десам,
Чиқиб қолди онаси. 
Қаттиқ ердан қаталаб чиққан бойчечак, 
Юмшоқ ердан югуриб чиққан бойчечак. 
Болаларнинг фикрлаш доирасини кенгайтиришда, уларни воқеа ва 
фасллар билан таништиришда мавсум қўшиқларининг аҳамияти катта. ―Офтоб 
чиқди оламга‖ каби қўшиқлар шулар жумласидандир. 
Офтоб чиқди оламга, 
Югуриб бордим холамга. 
Ана дала, ер. Деди, 
Холам ўтин тер деди. 
Ўтин тердим бир қучоқ, 
Билмадим сира чарчоқ. 
Холам кулча ѐпдилар, 
Пешонамдан ўпдилар. 
Қиз болаларнинг тўп (копток) ўйинларида қуйидаги қўшиқ ижро 
қилинган.
Бирим-билан,
Олтим-олтов, 
Икким-илон, 
Еттим-етов. 
Учим-учак, 
Саккизим-сақлан, 
Тўртим-тўшак,
Тўққизим-тўқлан, 
Беши-бешов, 
Ўним-бужмак.
Бу қўшиқ коптокнинг ер ѐки деворга урилишига ҳамоҳанг бўлиб, у 
орқали ютуқлар сони ҳисобланади. 
Тўп ўйинида ютган қиз ўз шодлигини қўшиқ қилиб куйлаши ѐки бирор 
ўйинда ютқазган ўртоғига шарт қўйиши мумкин.

Download 8,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish