Б. X. Madrimov

ko‘rsatkich barmoq – 1 
o‘rtacha barmoq – 2 
yon barmoq – 3 
jimjiloq barmoq – 4 raqami bilan belgilanadi. 
   Demak, notalar ustida qanday barmoq ko‘rsatilgan bo‘lsa, rubob pardalarida, albatta, 
o‘sha barmoq bilan bosish kerak. 

---

149 
 
   Rubob ushlashni  o‘rganib  olganimizdan  keyin  birinchi  mashg‘ulotlda, asosan, 
mashqlarni  uchta  ochiq  torlarga    sakkiztalik    notalarni    pastga  (p)    va  yuqoriga  (v) 
chertib chalish kerak,  chunki  bu  usul  mashg‘ulotning  birinchi  etaplarida  davom  
etadi.    Mashqlar  va  kuylarning  bir    tekisda  ijro  etilishi  uchun    “bir”    deganda  oyoq  
uchini    pastga    tushirib,  “ham”    deganda    yuqoriga    ko‘tarib    sanash    maqsadga  
muvofiq  bo‘ladi.    (Misol № 16) 
      
 
 
17.rasm 
 
 
   
     Shunga 
o‘xshash 
bir  qancha 
mashqlarni  chalib,  rubob  ushlash  ancha  o‘zlashtirilgandan  keyin  navbatdagi 
mashqlarni  rubob  pardalariga  ko‘rsatilgan  barmoqlar  bilan  bosib  chalish  davom 
ettiriladi. 
    Rubobda    chorak,  yarim  va  butun    notalar  tremolo  usulida  ijro  etiladi.  /Misol 
№18,19,20/. 
18. 
 
19. 
 
20. 

---

150 
 
 
      Shundan  so‘ng  uncha  qiyin  bo‘lmagan    sakkiztalik  hamda  chorak  notalardan 
tashkil topgan har xil kichik kuylar chalina boriladi. 
      Navbatdagi  mashg‘ulotlarda  alteratsiya  belgilari  uchraydigan  mashqlar,  kuylar 
o‘rgatilib  borilishi  shart.    (Mashqlar  va  kuylarni  o‘rganishdan  oldin  alteratsiya 
belgilari:  diez,  dubl  diez,  bemol,  dubl  bemol  va  bekarlarni  har  bir  to‘garak 
qatnashchisiga eslatib o‘tish kerak). Asta–sekin rubobning har bir torida joylashgan 
pardalarning nomlari alohida o‘rganilib, ularda kuy va mashqlar ijro etila boshlanadi. 
      Butun, yarim, chorak  va nimchorak notalardan tashkil topgan mashq va kuylarni 
o‘zlashtirib  olgandan  keyin  o‘n  oltitalik  notalarda  yozilgan  musiqa  asarlari  ustida 
mashg‘ulotlar  o‘tkaziladi.  Musiqa  rahbari  har  bir  to‘garak  qatnashchisiga  biror 
musiqa  asarlarini  o‘rgatar    ekan,  uning  o‘zi  cholg‘u  asbobida  asarni  bir  necha 
marotaba  ijro  etib  ko‘rsatishi  va  shu  asosda  o‘sha  musiqa  asariga  hamda  cholg‘u 
asbobiga  mehr  uyg‘otishi  lozim.  Uning  yaxshi  ijrochi  bo‘lib  yetishishidagi  eng 
muhim  shartlaridan  biri  asbobni  to‘g‘ri  ushlash,    shtrixlarni  aniq,  ravon  chalish 
hamda  cholg‘u  asbobiga  mehr  qo‘yib,  tinimsiz  mashq  qilishdan  iboratdir.  Bundan 
tashqari, rubob pardalarida to‘liq ovoz hosil qilish va texnik imkoniyatlarni oshirish 
maqsadida quyidagi pozitsiyadan foydalanish tavsiya etiladi.