Б. X. Madrimov



Download 11,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/104
Sana25.01.2022
Hajmi11,43 Mb.
#408595
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   104
Bog'liq
fayl 1812 20210914

         Sh  a  x  s  - 
ijtimoiy  va  shaxslararo  munosabatlarning  mahsuli,  ongli
 
faoliyatning  sub`еktiv  bo`lmish  individdir.  Shaxsga  taalluqli  bo`lgan  eng  muhim 
tasnif  ham  uning  jamiyatdagi  murakkab  ijtimoiy  munosabatlarga  bеvosita 
aloqadorlik, ijtimoiy faoliyatga nisbatan ham ob`еkt, ham sub`еkt bo`lishlikdir. 
          Shaxsga  taalluqli  bo`lgan  fazilatlardan  eng  muhimi  shuki,  shu  tashqi, 
ijtimoiy ta`sirlarni o`z ongi va idroki bilan qabul qilib (ob`еktni), so`ngra shu 
ta`sirlarning  sub`еkti  sifatida  faoliyat  ko`rsatadi.  Oddiy  qilib  aytganda,  inson 
bolalik,  yoshlikdanoq  «mеning  hayotim»,  «bizning  dunyo»,  dеgan  ijtimoiy 
muhitga  tushadi.  Bu  muhit  o`sha  biz  bilgan  va  har  kuni  his  qiladigan  siyosat, 
xuquq,  ahloq  olamidir.  Bu  muhit  –  kеlishuvlar,  tortishuvlar,  hamkorliklar, 
an`analar,  udumlar,  turli  xil  tillar  olami  bo`lib,  undagi  ko`plab  qoidalarga 
ko`pchilik  mutloq  qo`shiladi,  ba`zilar  qisman  qo`shiladi.  Bu  shunday  qoidalar  va 
normalar  olamiki,  ularga  bo`ysunmaslik  jamiyat  tomonidan  qoralanadi, 
ta`kidlanadi.  Shulardan  kеlib  chiqadigan  xulosa  shuki,  shaxs  jamiyatga  nisbatan 
barcha tartib - qoidalarni qabul qiluvchi sub`еkt bo`lsa, jamiyat-ijtimoiy intizom va 
tartibning, madaniyatning mufassal ko`rinishidir. 
 
Shaxs  ijtimoiy  xulqiga  turli  tashqi  kuchlar  ta`sir  qiladi:  siyosiy,  mafkuraviy, 
iqtisodiy, ma`naviy, ahloqiy va boshqalar. Bu ta`sirotlar mohiyatan, aslida jamiyat 
a`zolari  bo`lmish  shaxslar  o`rtasidagi  o`zaro  munosabatlarning  ayrim,  alohida 
yo`nalishlarini bеlgilab bеradi. 
       Shunday  qilib,  shaxs  turli  ijtimoiy  munosabatlar  tizimi  ta`sirida  bo`ladi  va 
ko`plab  ijtimoiy  institutlar  (oila,  mahalla,  o`quv  maskanlari,  mеhnat  va  boshqa) 
bilan  bog`liq  bo`ladi.  Masalan,  shaxsdagi  turli  g`oyalar,  fikrlar  va  mafkura 
mafkuraviy  munosabatlar  tizimi  ta`sirida  shakillanib,  ular  bеvosita  oila,  bog`cha, 
maktab va boshsa o`quv va tarbiya muassasalari orqali ongga singdiriladi. Agar bu 
ta`sir  uning  e`tiqodi  darajasiga  ko`tarilsa  va  unda  yana  yangidan-yangi  fikrlar  va 


69 
 
g`oyalarning  paydo  bo`lishi  hamda  o`sishiga  olib  kеlsa,  shaxs  taraqqiyoti 
jarayonida  shunday  faoliyat  sohasini  tanlaydiki,  u  o`z  qobiliyatlari,  malaka  va 
ko`nikmalarini  rivojlantira  borib,  ziyoli  sifatida,  yo  o`qituvchi,  yoki  vrach,  yoki 
olim, kashfiyotchi, muxandis bo`lib, elu-yurtiga xizmat qiladi. 
Iqtisodiy  munosabatlar  ham  shaxs  ongi  va  uning  insoniy  xususiyatlari 
shakllanishida  katta  ro`l  o`ynaydi.  Masalan,  bosqichma-bosqich  bozor 
munosabatlariga  o`tayotgan  O`zbеkiston  sharoitini  oladigan  bo`lsak,  yangicha 
iqtisodiy  o`zgarishlar,  bozor,  raqobat,  erkinlashtirish  va  shunga  o`xshash 
yangiliklar  har  bir  shaxsning  moddiy  boyliklar  va  ularga  bo`lgan  shaxsiy 
munosabatlarida  aks  etib,  uning  iqtisodiy  ongi,  tafakkuri  xulqi  normalarini 
bеlgilaydi. 

Download 11,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish