B. S. Sayfullayev, V. K. Rustamov madaniy tadbirlarni tashkil etish

mumkin. Mana shunday sahnaviy sharoitda, hayotiy harakat qilib,
uni tomoshabinga ishonarli qilib yetkaza bilish uchun, aktyor
115

---

o'zining beshta sezgi a’zolarini, sahna talabiga javoban harakat
qilishga tayyoriashi kerak. Mana shu qobiliyatning shakllanish
yo'llarini aktyorlik treningi mobaynida o‘rgatiladi.
Talabalar beshta sezgi a’zolari bo'yicha ishlangan mashqlarning
hammasida predmetni sezishdan oldin ularning obrazlarini tasawur
qilib ko'ra bilishlari kerak. So‘ngra o'z taassurotlarini esga keltirib
his-tuyg‘ularini o‘sha paytning o‘zida uyg‘ota olishi oson bo‘ladi.
Ko‘z bilan ko‘rish va quloq bilan eshitish boshqa a’zolarga nisbatan
ijodiy a’zolar ekanligini talabalarga eslatib o'tish kerak.
0 ‘qituvchi trening davomida talabalarga sahna bo‘ylab
yurishga, chopishga, o'tirgan holatda yurishga, sahnaga yonlama
yurishga ko‘rsatma berishi. ulami xohlagan paytda to‘xtatishi
(«stop» signalini nazarda tutilmoqda) mumkin. Talabalar «Stop
kadr»da qolishadi. Kimdir bir oyoqda, kimdir engasbgan, yana
kimdir qo'llari tepada va h.k. 0 ‘qituvchi ularga «holatni oqlash»
vazifasini topshiradi. «Holatni oqlash» bu to‘xtagan holatni
mantiqiy davom ettirishdir. Ya’ni qoMlari tepada talaba go‘yoki
partnyor bilan koptok o'ynayotgandek, bir oyoqda qolgan talaba
o ‘zini xuddi cho'loqdek ko‘rsatishi, engashgan talaba — to‘satdan
yiqilib o‘zi to'xtagan holatni mantiqan davom ettirish mumkin. Bu
mashqning talabaga foydasi shuki, aw alo talabaning ijro mahorati
o‘sadi, sahnadagi turli tasodifiy improvizatsion jihatlarga tayyor
turadi. Tasawuri va fikrlash doirasi kengayadi. Alohida jihati butun
tanani tezlikda miya orqali bo‘ysundirishga va harakatga keltirishga