B. S. Sayfullayev, V. K. Rustamov madaniy tadbirlarni tashkil etish

2. Sahnalashtirish (barcha ijodiy jihatlar, ya’ni aktyorlami
tanlash, stol atrofida o'qish (chitka), mizanssenalar, obraz va roi
ustida, rejissyorlik g'oyalari va topilmalari ustida ishlash va boshqa
ijodiy ishlar);
3.Tashkiliy ishlar (professional teatrlarda va respublika
miqyosida o'tkaziladigan tadbirlarda tashkiliy ishlaming deyarli
ko'pchiligini ma’muriy bo'limlar bajaradilar, ammo joy larda tashkil
etilgan havaskorlik teatr jamoaiarida, madaniy tadbirlami tashkil
etishda bu vazifani ijodiy guruh rahbarlari o‘zlari bajaradilar).
Sahnalashtirish uchun material quyidagi ji hat larga qarab
tanlanadi:
1. Asar mavzusining dolzarbligi (ijtimoiy ahamiyati, zamon
talablariga mos kelishi).
2. Asaming tarbiyaviy ahamiyati (har qanday ijodiy jarayonlar
asosida tarbiyaviy masalalar yotishi zarur).
3. Asar qahramonlarining faol xatti-harakatlari (insonlaming har
qanday to'siqlarni yengib o‘tishlari va o‘z maqsadlariga
erishishlarini badiiy vositalarda yetkazish).
4. Aktyor-talabalarni kasb nuqtayi nazardan tarbiyalash jihatlari
(madaniy tadbirlami tashkil etish mahorati, aktyorlik mahorati va
69

---

rejissyorlik 
maktabini 
o'rganayotgan 
talabalarning 
fanni
o‘zlashtirishiga asos bo'ladigan jihatlariga qarab);
5. 
Buyurtma asosida (ko'pgina holatlarda asarlar buyurtma
asosida sahna yuzini ko‘radilar).
Spektaklning dramatik asosi pyesadir. Pyesa (fr. «riese») -
butun yoki ulush so'zidan olingan bo'lib, xilma-xil sahna
asarlarining umumiy nomidir. Ko'pgina teatr san’ati haqida
yaratilgan adabiyotlarda dramatik manba (pyesa, inssenirovka),