B. S. Sayfullayev, V. K. Rustamov madaniy tadbirlarni tashkil etish

texnik vositalardan
unumli va samarali foydalanishdir. Texnik 
vositalariga ovoz kuchaytirgichlar, mikrofonlar, miksher pultlari, 
minidisk yoki kompyuterlar va boshqalar kiradi.
47

---

Madaniy tadbirlarni sifatli texnik apparaturalarda o'tkazish 
tinglovchilarga bam ijrochilarga ham katta quvvat beradi. Buning 
sababi shundaki, toza, ortiqcha shovqinlarsiz kolonkalardan 
chiqayotgan tovush, ovoz tadbir ishtirokchilariga yoqimli kayfiyatni 
beradi. Agar kamayiardan chiqayotgan musiqa shovqinli boMib, 
toza chiqmayotgan bo‘lsa, u har qanday insonga yomon ta’sir 
qilishi, asabiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Kichik auditoriyalarda o‘tadigan tadbirlarda texnik jihozlarga 
ehtiyoj kam bo'ladi. Masalan, kutubxona (ARM)da tashkil etila- 
digan «Yoshlarda mutoala madaniyatini shakilantiraylik» inav- 
zusida o‘tadigan tadbirda mikrofon yoki musiqiy apparaturalardan 
foydalanmasliklari mumkin. Ammo shunda ham taqdimotlar uchun 
juda bo‘lmaganda kompyuterlardan foydalanishga to‘g‘ri keladi.
Texnik vositalarga ovoz kuchaytirgich apparaturalaridan 
tashqari, turli chiroqlar, sahnani harakatga keltirishda ishlatiladigan 
texnik moslamalar, turli disk, flejka (planshet, telefon va h.k) lami 
o'qiydigan qurilma yoki moslamalar, bir so‘z bilan aytganda, elektr 
toki bilan ishlaydigan juda ko‘p moslamalar hozirgi kunda deyarli 
barcha tadbirlarda faol qo‘llanib kelmoqda.
Xulosa qilib aytganda, madaniy tadbirlarni tashkil etishda 
vositalardan to‘g'ri va unumli foydalanish tadbirning saviyasi va 
badiiy qiymatini oshiradi.
Takrorlash uchun savollar:
/. 
Metod, metodologiya, usul va uslub, vosita tushunchalarini
bir-biridan farq qiladigan jihatlarini aytib bering.
2. Ishontirish, nqmuna, illyustrativ metodlari haqida gapirib
bering.
3. «Teatrlashtirish» deganda nimani tushunasiz?
4. «Madaniy tadbirlarni tashkil etish mahorati» fanidan qaysi
usul va uslublardan ko ‘proqfoydalaniladi?
5. Madaniy tadbirlarda foydalanitadigan vositalami sanab
bering.
6. Vosita tushunchasiga izoh bering.
48

---

7. 
Та ’sirchan vosi talar
, 
san 'at vositalari, ko ‘rgazmali vositalar,
texnik vositalar tushuchalarini izohlab bering.
8. Musiqa san 'ati madaniy tadbirlarni tashkil etishda qanday
vosita vazifasini o ‘taydi?
9. Texnik vositalarga ni nía lar kiradi?