Б. С. Мусаев а г р о к и м

ўрами тасвирланган.
Ўсимликлар тупроқдан сув ва сувда эриган модда­
ларни сўрибгина қолмасдан, унга кўп микдорда амин-

---

ли бирикмалар, органик кислоталар, қанд моддалар, 
ферментлар, ф осф ор , олтингугурт, калий, кальций, 
магний кабиларни ажратиши аниқпанган. Илдиз ажрат- 
малари тупроқни о зи қ элементлар билан бойитиш , қи- 
йин эрийдиган бирикмаларни усимликлар ўзлаштира- 
диган шаклга утказиш жараёнларида, шунингдек, тупроқ
4-расм. Усимликларнинг илдиз тизими ва ер устки қисми ўртасидаги
муносабат.

---

микроорганизмлари ҳаётида муҳим аҳамиятга эга. Озик­
ланиш га таъсир этувчи ташқи омилларнинг меъёрдан у 
ёки бу томонга сезиларли оғиши илдиз ажратмалар 
микдорининг ортиши ва ўсимликлар озикланишининг 
ёмонлашишига сабаб бўлиши мумкин.
Ўсимликларнинг илдиз тизими тупроқ унумдорлиги­
ни оширишда ҳам муҳим ўрин тутади. Айниқса, бу бора- 
да дуккакли экинларнинг роли беқиёсдир. Тадқиқотлар 
асосида уч йиллик беданинг илдизи 155 
к г / г а
 азот тўпла- 
ши аникланган И. И. Мадраимовнинг таъкидлашича, беда 
ўсимлиги ҳаётининг биринчи, иккинчи ва учинчи йил- 
ларида мос равишда 65,2; 86,4 ва 102,2 
ц /г а
илдиз ва 
анғиз қолдиқларини қолдиради, қайсики тупрокни орга­
ник моддалар билан бойитади ва унумдорлигини ош и­
ради.
О з и қ э л е м е н т л а р н и н г ю т и л и ш и г а д о й р н а з а р и я л а р
О з и к э л е м е н т л а р н и н г ҳ у ж а й р а г а к и р и б б о р и ш й ў л л а -
р и н и т а х м и н а н к у й и д а г и ч а и ф о д а л а ш м у м к и н :