Б. С. Мусаев а г р о к и м

қариш мушкуллашади, шу боис ингибиторли ўғитлар 
истиқболсиз деб ҳисобласалар, 
Г ерм ани яда
бу борада 
жиддий тадқиқотлар амалга оширилмоқда. Секин таъ­
сир этишни таъминлаш учун ўғитлар капсула қили- 
нади, капрон, 
полиэтилен, парафин ёки элементар 
олтингугурт билан қопланади, қайсики улар ози қ мод­
даларни ўсимликлар томонидан узоқ муддат ўзлашти- 
рилишига сабаб бўлади. АҚШ да ўтказилган тадқиқот- 
лар асоси да капсулаланган ўғитлардан калийнинг 
йўқолиши капсула қилинмаган ўғитларга нисбатан 
86
% 
кам бўлган. 
Ч ехословакияда
 маккажўхори капсула қилин-

---

ган ўғитлар билан озиқпантирилганда, усимликнинг 
азот, фосф ор ва калийдан фойдаланиш коэффициенти 
47, 19 ва 50%ни ташкил қилган.
Минерал ўғитлар кимёвий таркибини яхшилаш ҳам 
экологик муаммоларни ҳал қилишда муҳим аҳамият 
касб этади. Маълумки, аксарият ўғитлар таркибида фтор, 
хлор, натрий ва бошқа балласт моддалар мавжуд бўлиб, 
мунтазам ишлатилганда, уларнинг тупрокдаги миқцори 
ош иб боради ва атроф-му\итга сезиларли таъсир кила­
ди. Ф осфорли ўғитлар олишда хом ашё ҳисобланадиган 
апатит ва фосфоритларни таққослаб кўрсак, тарки­
бидаги фтор миқцори бўйича сезиларли фарқ қилади 
(93-жадвал).
93-жадвал.
Гурли конлардан олинадиган хом аёшлар таркибидаги фосфор 
ва фтор миқдори
(В. Г. Минеев, 1988)
Хом ашё
Фосфор микдори,
%
Фтор микдори, 1 т 
фосфорга нисбатан 
кг
Актюбинск фосфорита:
ювилган
8,3
300
флотацион
11,0
277
Хибин апатити
15,7
190
Қоратовнинг бойитил-
ган фосфорита
12,5
216
Кингисеп концентрата
15,6
150