Б ой аёл / т ар ж и м о н : а зи зб е к а ҳ м ад ж ан о в Т

СИЗНИНГ ШАХСИЙ САБАБИНГИЗ
- Сабаби кўпчилик сармоялаш билан шуғулланиш учун 
биринчи навбатда буни қандай қилишни ўрганиш керак, деб 
хато тахминга йўл қўйишади, - жавоб бердим мен. - Қан- 
дай қилиб сармоялашдаги жараёнлар учун яхши брокерни 
топиш, опционларни қандай сотиб олиш, пулни қўйиш учун 
қандай қилиб яхши компанияни топиш?.. Бу ҳамма “қандай- 
”ларга ўрганиш қийин эмас. Озгина вақт керак ва ўрганишга 
қобилият ҳам. Қолаверса, сармоялаш билан шуғулланишдан 
олдин сиз нима учун бунга қўл уряпсиз ёки буни нима учун 
қилмоқчисиз, шуни аниқлаб олинг. Бунинг нима кераги бор? 
Пул ва вақтингизни сарфлаб, яхши сармоядор бўлишингизга 
мажбур қилаётган нарса нима?
- Мен шунчаки ҳар куни ишга қатнайвермасдан катта пул 
топишни истайман, - ўзининг қарашини баён қилди Лесли.
- Бу сабабинг етарлимикан, китоб ўқишга, семинарлар- 
га боришга, сармоялаш бўйича экспертлар билан учрашишга 
- буларга бўш вақтингни ажрата олармикансан? - сўрадим 
мен.
- О-ҳо! Ишларим кўп! Ҳаммасидан чарчаб келиб, яна 
бундай ортиқча дахмазани ўз бошимга орттиришим керак 
экан-да, - жавоб берди у.
- Демак, сенинг ҳақиқий “нимага”нг бу эмас! Агар са- 
баб сени рухдантирмас экан, бу асил сабаб деб ҳисобланмай- 
ди, - тушунтирдим мен.
- Қайсиниси ҳисобланади? Бирорта мисол келтира ола- 
санми? - сўради Пэт.
Мен бир сонияга ўйланиб қолдим.
- Майли! Ёдингиздами, мен сизларга бир ҳафтада уч 
кун спорт залда машғулот ўтказа оласизларми, деб сўраган-
63

---

дим? Сизлар бирортангиз “хўп” дейишга асил сабаб айта 
олмадингиз, рад қилишга эса сабаблар топдингиз. Тўғрими? 
- сўрадим мен.
Улар бош силкитишди. Мен давом этдим:
- Агар врач сизларда бирор оғир касални аниқлаб, уч 
кун спорт билан шуғулланмасангиз - ўласиз, деганда-чи? 
Сизда менинг таклифимга қўшилишингизга сабаб топилар- 
миди?
Улар хайрон бўлиб, жим қолишди.
- Мен рози бўлган бўлардим, - деди Лесли. - Доимий 
машғулотлар менга даво бўлган бўларди-да.
- Ана шунақа! - дедим мен. - Олдинига менинг такли- 
фим сен учун унчалик қийматга эга эмасди, аммо асил сабаб 
пайдо бўлгандан сўнг эса бу ҳаётингдаги асосий ишга ай- 
ланди. Мен ўзингнинг асил “нимага”нгни топишинг керак, 
деганимда айнан шуни назарда тутгандим.
- Бундан чиқдики, асил сабабни аниқлай олмас экансан, 
сармоялаш сенинг максадинг бўла олмайди ва бу билан сен 
шуғулланмайсан? - аниқлик киритди Пэт.
- Ёки узоқ муддатга сармоядор бўла олмайсан. Аниқроғи, 
маълум вақтдан сўнг қизиқишни йўқотасан ва ташлайсан, - 
сўзини тўғриладим мен. - Кўп ишларни бошлаб, унчалик ке- 
рак эмас экан, деб охирига етказмаганмиз. Ғоя ўшанда яхши 
кўринган, аммо ўзимиздаги асил “нимага”ни топа олмаган- 
миз. Сармоялашда муваффақиятга эришиш учун кўп нарса- 
ни зфганиш керак, шунинг учун ҳам “Мен кўп пул ишлаб 
топмоқчиман” ёки “Ишлашдан озод бўлишни истайман”, 
деган сўзларнинг ўзи камлик қилади. Булар, албатта, яхши 
сабаблар, лекин улар яна олдинга одимлашингизга қаттиқ 
мажбур қила олмайди. Бу сабаблар битта қийинчиликда ва 
натижа кўринмаганда панд бериши мумкин. Сизда шундай 
сабаб кучли бўлиши керакки, сизни ҳар дақиқа олдинга бо- 
ришга мажбурлай олсин.
- Демак, мен ўзимга “Мен сармоялаш билан шуғуллани- 
шим керак” ёки “Фалончи айтди, ғоя яхши, менга ёкди”, де- 
сам, бу мени ҳаракат қилишга мажбур қила олмайди, чунки
64

---

мен ҳали менга нимага кераклигини аниқлаган бўлмайман, 
• деди Лесли.