B. N. O r I p o V u o 'K 372. 874(075) квк

3 .2. RASM ISH LA SH D A RANG VA BO ‘YOQLARDAN
FOYDALANISH
M a i u m k i , barc h a p re d m e tla r m uayyan rangga ega b o i a d i .
O ddiy bir d o n a to sh d a oq, qo ra, k o ‘k, yashil va hokazo ranglar 
m ujassam lashgan. Shu n d a y p r e d m e tla r h am borki, u lar bir n ec h a
7 — B .N .O ripov 
97

---

ranglar m a jm u y id a n iborat b o i a d i . Lekin biz ularni bir rang 
n o m i b ilan atay m iz.
M a s a la n , b a rg n i biz yashil d e y m i z , a m m o u n d a y ashil, 
zangori, sariq, oq, qizil kabi ranglar h a m mavjud.
Bir tu p o lm a d a raxtining tanasi q o 'n g 'i r , bargi yashil, mevasi 
sariq, qizil kabi ranglarda ko 'rin ad i.
B iro n m a n z a r a n i k u z a ts a n g iz , u z o q - u z o q l a r d a g i t o g 'l a r
jig a rra n g , q o ' n g ' i r , d a ra x tla r yashil, k o 'k , z a n g o ri, b in afs h a , 
ularning tanalari q o 'n g 'i r , yer jigarrang, texnika vositalari qora, 
kulrang kabi ranglarda k o'rin adi. M a n a sh u larning barchasini o 'z
shakli va r a n g id a t o ' g ' r i tasvirlash u c h u n e n g q u la y b o 'y o q
akvareldir. A m m o akvarel bilan rasm chizish u c h u n , eng a w a l
n a r s a - p r e d m e t la r ran g in i, u n in g qaysi rangdagi b o ‘yoq bilan 
tasvirlash lozimligini bilib olish zarur.
Akvarel b o 'y o g 'i tabiatdagi h a m m a ranglarni ifodalay oladi. 
A m m o akvarel bilan rasm ishlash u c h u n m axsus (akvarelda rasm 
ishlashga m oslashtirilgan) q o g 'o z , m o ‘y qa la m , toza suv, b o 'y o q
aralashtirish u c h u n palitra tayyorlash lozim.
M a ’lu m k i, q o g 'o z l a r t u r l ic h a b o i a d i . Akvarel u c h u n yuzasi 
g ‘a d i r - b u d u r , o q , q a lin , b o ‘yoq va suvni yaxshi s h im a d ig a n
q o g ‘oz b o 'lis h i k erak. B u n in g u c h u n 12 fo rm a td a g i ,,A kvarel“ 
m a r k a s i b i la n c h i q a r i l g a n q o g ' o z l a r d a n f o y d a l a n is h tavsiya
etiladi.
A kvarel b o 'y o q d a rasm ish lash u c h u n m ax su s y u m s h o q
uchli, o lm a x o n , suvsar y ungidan tayyorlangan m o 'y q a la m I ardan 
foydalaniladi. M o 'y q a la m n i suvga tiqib, silkitsangiz, uning uchi 
qalam uchi holatiga kelishi lozim.
A g a r r a s m k a t t a r o q q o g 'o z d a i s h la n a d ig a n b o 'l s a , k a tta , 
d u m a l o q m o ' y q a l a m l a r d a n f o y d a l a n il a d i. K a t t a m o 'y q a l a m
rasm ish lo v c h ig a k o ' p r o q m i q d o r d a b o ' y o q o lish i m k o n i n i
b e ra d i, s h u n i n g d e k , k a tt a m o 'y q a l a m b ila n b o 'y o q s u rtilg a n d a
va y o y ilg a n d a q o g ' o z yuzi ezilib, titilib ketishining oldi oli­
nadi.
A k v a re ld a r a s m ishlash u c h u n ra s m i ish la n a d ig a n n arsa, 
n a tu r m o r t yoki o b y e k t (joyni) e ’t i b o r b ila n kuzatilib, u n in g
q a la m d a chiziqli tasviri yaratiladi. S o 'n g r a a sta -se k in y u q o r id a n
98

---