Yakuniy nazorat savollari
5.
Allafon tushunchasi (Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
6.
Berilgan gapdagi tovushlarni ajrating va o’xshash birliklardagi umumiyliklarni tiklang; E,og’zaki
bergan makolangiz chikadi- yu ,yozib berganingiz chikmaydimi?
7.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad)
8.
Berilgan gapning qolipini aniqlng:Sakkiz kun qaradim ,to’qqiz kun qaradim,o’n kun qaradim, qani
endi, oqtuproq dalamda chigit bo’rtsa,qani endi oqtuproq dalamda chigit uch bersa.(T.Murod)
9.
Dunyo tillari va ularning tasnifi.( Tayanch tushunchalari: geneologik,morfologik,tipologik tasnif)
10.
Dunyo
tillarning
rang-barang
va
o’ziga
xos
xususiyatlari.
(Tayanch
ushunchalari:fonetik,leksik,morfologik,sintaktik xususiyatlar)
11.
Fon va fanema.(Tayanch
tushunchalar;zot va tajalli ,lison va nutk ,fon-fonetik ,fonema-fonologik
birlik )
12.
Gapni fonetik tahlil qiling: Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov)
13.
Gapni fonetik
tahlil qiling; - O, - dedi Muborakxonim, - erkakning yorlig’I boshqa. (A.Qahhor)
14.
Gapni grammatik tahlil qiling:Befoyda so’zni aytma, foydali so’zdan qaytma.(Maqol)
15.
Gapni grammatik tahlil qiling:Til so’zlovchi istagini eshituvchiga yetkazadigan
tarjimondir.(Beruniy)
16.
Gapni leksik tahlil qiling: Tilshunoslik tarixida tillarni “katta-kichik”ka, “boy-kambag’al”ga,
“nafis-qo’pol”ga ajratib, bir-biriga qarshi qo’yuvchi “olimlar”ham topiladi. (A.Abd.)
17.
Gapni leksik tahlil qiling;Chinakam iqtidor yo’q bo’lgan joyda, peshona teridan qanchalik
foyda.(E.Vohidov)
18.
Gapni morfemik tahlil qiling:Shu bilan uzoqdagi tog’ oraliqlaridan boshlangan qorong’ilik asta-
sekin hammayoqqa tarala boshladi. (R.Fayziy)
19.
Gapni morfologik tahlil qiling: Gulianor ko’p suluv: yahshi sifatli, shirin so’zli, quralay ko’zli,
uzun bo’yli, keng ko’krakli.
Xush xayol,
zehni tez, serfahm qiz edi.(‘’Ravshan’’)
20.
Gapni morfologik tahlil qiling:Bu kitoblar birvaqtning o’zida ham xasis, ham saxiy:ularda hech
qanday ortiqcha narsa yoq, lekin ko’p ma’lumotlar bor.(Ensiklopediyadan)
21.
Gapni morfologik tahlil qiling:Ilmga mashg’ul bo’lsang, o’zdiradi,amalga mag’rur bo’lsang,
to’zdiradi.(Maqol)
22.
Gapni sintaktik tahlil qiling:Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov)
23.
Gulianor ko’p suluv: yahshi sifatli, shirin so’zli, quralay ko’zli, uzun bo’yli, keng ko’krakli. Xush
xayol, zehni tez, serfahm qiz edi.(‘’Ravshan’’)
24.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
25.
Leksikada lisoniy munosabatlar. (Tayanch tushunchalari: sistema,element,munosabat)
26.
Lison va nutq.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli, lison-inson ongidagi psixolik hodisa, nutq esa
uning yuzaga chiqishi)
27.
Lisoniy birliklar . (Tayanch tushunchalar: fonema, morfema, lksema, qolip)
28.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap qolipari)
29.
Lisonning asosiy sathlari .(Tayanch tushunchalari: sistema va unsur ,
fonetika ,leksika morfemika,
sintaksis)
30.
Lisonning asosiy sathlari.( Tayanch tushunchalari:butun va qism,sath va bo’lim,
fonetika,leksika,sintaktik birliklar)
31.
Lisonning asosiy tizim ekanligi. (Tayanch tushunchalari: sistema va element, tizim – bir-biri bilan
bog’langan elementlar majmuasi)
32.
Morf va morf ema. ( Tayanch tushuchalar: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy tilshunoslik)
33.
Morfema va qo’shimcha. (Tayanch tushunchalari:lison va nutq,lisoniy va nutqiy birliklar)
34.
Morfemik birliklar. (Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
35.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari: til sathlari va tilshunoslik bo’limlari)
173
36.
Nutqiy birliklarning shakily va mazmuniy jihatlari. (Tayanch tushunchalar: shakl va mazmun
nomuvofiqligi, bir yoqlama va ikki yoqlama lisoniy birliklar)
37.
Nutqning fonetik jihatdan bo’linishi.( Tayanch tushunchalari: fraza, takt, bo’g’in)
38.
Qolip va hosila.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli,lison va nutq)
39.
Sistemaviy va an’anaviy tilshunoslik.( Tayanch tushunchalari:bilish bosqichlari,lison va nutq
munosabatlari,o’rganish manbai va predmeti)
40.
So’z turkumlari tasnifi. ( Tayanch tushunchar:tasnif asosi,
semantic, sintaktik, morfologik
tasniflar,o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi)
41.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar,leksemalashuv
va so’z yasalishi)
42.
So’z va tushuncha. (Tayanch tushunchalari:borliq,ong,til)
43.
So’zning leksik va grammatik ma’nosi (Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ
bo’lmagan ma;no, til va borliq)
44.
Til kishilik aloqasining eng muhim vositasi sifatida ( Tayanch tushunchalar : tilning kommunativ,
ekspressiv va akkumulyativ funksiyalari)
45.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, mohiyat
va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati)
46.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar)
47.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong)
48.
Til, lison, nutq. (Tayanch tushunchalar: umumiylik
va xususiylik, zot va tajalli, kuzatishda
berilganlik va berilmaganlik)
49.
Tilda etnik hususiyatlarning aks etishi.
50.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik tasnif)
51.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi,
morfologik va
geneologik tasnif.)
52.
Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
53.
Tilning ichki qurilishi. (Tayanch tushunchalari: sistema, struktura, til birliklari )
54.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligini. (Tayanch tushunchari:ijtimoiy,biologik va fizik
hodisalar,tilshunoslikda naturalistik oqim)
55.
Tilning paydo bo’lishi va rivojlanishi.(Tayanch tushunchalar:tillarning ichki va taraqqiyot omillari)
56.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish)
57.
Tilshunoslik aspektlari. ( Tayanch tushunchalari: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy
tilshunoslik)
58.
Tilshunoslik taqiq metodlari (Tayanch tushunchalari:metod
va metodologiya,qiyosiy-tarixiy,
structural distributiv analiz metodi)
59.
Tilshunoslik va boshqa fanlar.( Tayanch tushunchalari: falsafa,psixologiya,mantiq tarix )
60.
Tilshunoslikka kirish fanining predmeti, maqsad va vazifalari. ( Tayanch tushunchalar: o’rganish
manbai va o’rganish predmeti)
61.
Xalqaro sun’iy tillar. (Tayanch tushunchalari: tilning ijtimoiyligi, esperanto )
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
