Б. М. Умаров, Ш. С. Шойимова



Download 11,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/240
Sana20.03.2022
Hajmi11,32 Mb.
#504309
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   240
Bog'liq
kasbij psixologiya Shoyimova

Касбий 
шаклланишининг
психологик жихати.
Шахснинг касбий ривожланиш ва касбий 
жихатидан узини топа олиш учун уз 
устида ишлаши ва турли масалаларни хал 
килиш учун бор кучини сарфлаш, шарт- 
шароитлар хамда имкониятлар яратиш, 
касбий 
ва 
шахсий 
ривожланишдаги 
деструктив анъаналарни узлаштиришда 
кишиларга психологик мадад ва ёрдам 
курсатиш.
Касбий 
жихатдан 
узини
англаш
Инсон томонидан касбнинг психологик 
имкониятларини касбий фаолият мазмуни 
ва талаблари билан булган жихатларини 
мустакил 
англаб 
олиши, 
шунингдек 
маълум ижтимоий-иктисодий вазиятда 
бажариладиган ишидан маъно топиши.
Касбий 
жихатдан 
узини
асрай олиш.
Инсон шахсига йуналтирилган махсулдор 
касбий фаолиятда доимий узини-узи 
узгартириб туриши, 
тайёргарлиги 
ва 
касбий 
имкониятнинг 
узини 
руёбга 
чикариши, 
касбий 
хаётини 
бошкара 
олиши, касбий ривожланиш ва лавозимда 
кутарилишдаги деструктив вазиятларни 
енгиб утиш билан богликдир.
Профессионал изациялашув
деструкциялари
Профессионализация 
жараёнидаги 
мивдор ва сифат узгаришлар, шахснинг 
ривожланиши ва деформацияси билан 
кузатилади.
Касбий 
узини-узи
фаоллаштириш
Шахснинг кучини фаоллаштириш йули 
билан 
касбий 
ривожланишни 
тезлаштириш, нормадан ортик касбий 
фаолиятни 
намоён этиш, 
шунингдек 
турли 
хил 
психотехнологияларда 
катнашиш ва бошкалар.
13


Касбга кириб бориш ва уни эгаллашда 
касбнинг ижтимоийлашуви кузатилади 
яъни, касбий тарификацияда уз урнини 
топиш, касбий имкониятини бахолаш, 
касбий идентификацияни шакллантириш.
Ижтимоий тараккиёт ни руёбга чикариш учун мамлакатда юкори 
малакали мутахассислар ни тайёрлаш ва уларни жах;он стандартлари 
даражасига кутариш лозим. Фан ва техниканинг бугунги кун тараккиётига 
жавоб бериш учун кенг савияли, бИлимдон, уз касбининг фидоий кишисини 
камол топтириш оркали давлатимизда бозор иктисодиётига бардош 
берадиган 
ракобатбардош 
махсулотлар 
яратувчи 
касб 
эгаларини 
шакллантириш жоиз. Токи улар давр талабларига огишмай жавоб 
берадиган, кизикиши кенг, малакаси мустахкам, хотираси баркарор, фикр 
юритиши пухта, изланувчан, мехнатсевар, ватанпарвар, иймон-эътикодли 
инсонлар булиб вояга етишсин.
Шуни алохида таъкидлаш жоизки, урта таълим олувчиларнинг 
хаммаси касб танлашга келганда окилона ва тугри йул тутади деб 
булмайди, албатта. Улардан баъзилари таваккалик асосида иш тутсалар, 
айримлари ота она касбини танлайдилар ёки кузга ташланиб турган яккол 
намуналарга таклид киладилар, гохо севимли кишилари изидан боришни 
мулжаллайдилар. Купчилик укувчилар таълим жараёнида фан асосларини 
эгаллаб, муайян тасаввур хосил киладилар, узлари ёктирган касб-хунарлар 
хакида уйлайдилар.
Мактаб 
укувчиларининг 
майллари, 
хаваслари, 
интилишлари, 
хохишлари, 
мотивлари, 
эзгу-ниятлари 
хусусан 
касб-корга 
булган 
кизикишлари, мотивлари, эхтиёжлари тугилиши 
психология фанининг 
шахе муаммоси билан узвий богликдир. Шахе психологиясини урганиш 
укувчиларни касб танлашга йуллаш демакдир. Укувчиларнинг индивидуал 
типологик хусусиятлари, ёши ва жинсини хисобга олган холда уларнинг 
хар бирини окилона касбга йуллаш шахе психологиясининг мухим 
вазифаларидан биридир. Бозор иктисодиётига асосланган жамият куриш 
тугрисидаги хужжатларда укувчиларни мустакил касб танлашга 
{уз
имкониятларини узи бахолаш орцали)
ургатиш жуда мухим ва зарур вазифа 
эканлиги таъкидаанади. Шунга кура, психолог олимлар, методистлар, 
ташхис Маркази ходимлари кенг жамоатчилик билан биргаликда касбга 
дойр билимларни кенг ташвикот килишлари, касб-кор танлашга оид йул- 
йурикдар ва методларни ишлаб чикишлари, касб танлаш маслахатлари 
расмий шахобчалари кенгайтирилиши, профессиограмма, профессиогра­
фия, психограммалар кулами ортгирилиши лозим.
14


Касб танлаш фаолиятини осилена ташкил этиш учун мамлакатимиз 
кайси сох;а мутахассисларига мухтожлигини назарда тутиш ва шунга яраша 
таълим олувчиларни уларнинг майли, интилиши, кизикиши, имконияти, 
акдий ва жисмоний кобилиятларига караб хамда у ёки бу касбга 
яроклилигини аниклаб, сунг касбга йуллаш керак.
Хрзирги даврда халк таълими булимларида, ишлаб чикаришда
ахолини иш билан таъминлаш муассасаларида, коллежлар ва Олий таълим 
муассасаларида ёшларга касб танлаш йулини курсатадитан махсус касб- 
хунар хоналари ташкил этилган. Бу борада Республика ташхис марказининг, 
хамда жойлардаги унинг булимларининг фаолияти 

Download 11,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   240




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish