B. M. Teplov psixologik qarashlari Reja: B. M. Teplov –mahalliy va jahon fanidagi individual farqlarning eng yirik tadqiqotchisi

Teplov va musiqa

• 
  Oldingi asrlardan yangi asrlarga o’tish uning uchun musiqachi sifatida juda yaqin bo’lgan eshitish sezgilari va idroklarini chuqur o’rganish edi. Avval Teplov musiqa uchun quloqni, keyin esa musiqiy tajribalarni tahlil qildi . Ushbu tadqiqot yo’nalishi uni hech qachon tark etmagan musiqaga bo’lgan ishtiyoqining ifodasi edi. Musiqa uning hayotida katta ro’l o’ynadi. U tez tez konservatoriyadagi konsertlarga tashrif buyurdi , Bolshoy teatrida operalarni tingladi . 1920- yillarning ikkinchi yarmida U Yevgeniy Oneginda Tatyana rolini ijro etgan yetti nafar Moskvalik qo’shiqchilarning ijodiy xususiyatlarini o’rgana boshladi ; U opera spektakllariga tashrif buyurdi va harakat paytida yozib oldi
  

Boris Mixaylovich Teplov

• 
  B.M.Teplov mahalliy va jahon fanidagi individual farqlarni o’rganuvchi eng yirik tadqiqotchi , turli sohalarda: tarix va falsafa , san’at va adabiyot , his-tuyg’u ulkan bilimga ega bo’lgan olimdir. Lekin, birinchi navbatda , Teplov o’z ijodida gumanitar va tabiatshunoslik bilimlarining sintezini amalga oshirgan va shu tariqa fanlar tizimida alohida o’rin tutadigan fan sifatida psixologiyaning mohiyatini o’z asarlarida yorqin mujassam etgan buyuk psixolog edi.
  

Differensial fan tilida gapirganda Teplov individuallik , shaxsiyat va individual farqlarni o’rganish uchun nomotetik va ideografik usullarning ustasi edi

• 
  Uning ilk bor 1947- yilda nashr etilgan , 1961va 1958 yillarda qayta nashr etilgan , qator Yevropa va Sharq tillariga tarjima qilingan ‘’Musiqiy qobiliyatlar psixologiyasi ‘’ monografiyasi jahon miqyosida shuhrat qozondi. Unda Teplov musiqiy qobiliyatlarning yangi tuzulishini , shu jumladan ritmik va modal tuyg’u musiqiy komponentlarni taklif qildi . Uning musiqaga hissiy javob berishining birligi va o’zaro bog’liq individual musiqiy qobiliyatlar majmui sifatida musiqiylik hodisalarini psixologik tahlil qilish katta ahamiyatga ega.
  

Teplov izlanishlari

Teplov buyuk rus bastakorlari hayotiga oid keng materiallar to’plagan . Ularning tarjimayi holi , xotiralari va ijodi turli nuqtai nazardan tahlil qilingan:

• 
  Musiqiy qobiliyatlarning o’ziga xos xususiyati;
  
• 
  Ularning umumiy iqtidor bilan uzviy aloqasi
  
• 
  Qobiliyatlar va shaxsiy fazilatlarning o’zaro moyiliklarga nisbati.
  

B.M.Teplov (o’rtada) M.V.Sokolov (chapda) va A.A.Smirnov (o’ngda) Yerevanda ilm-fan bo’yicha yig’ilish paytida(1960)

Boris Mixaylovich Teplov

1965-yil yurak xurujidan 28-sentyabr kuni 68-yoshida vafot etadi

http://hozir.org