B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik


Nisbiy qiymatlar to`rt turli bo`ladi



Download 1,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/143
Sana20.06.2022
Hajmi1,45 Mb.
#681445
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   143
Bog'liq
JAMOADA-HAMSHIRALIK-ISHI (1)

Nisbiy qiymatlar to`rt turli bo`ladi :
1.
Intensiv ko`rsatkich 
2.
Ekstensiv ko`rsatkich 
3.
Aloqadorlik ko`rsatkichi 
4.
Yaqqollik ko`rsatkichi.
Intensiv ko`rsatkich
– ma`lum muhitdan kelib chiqqan hodisani 
shu muhitda tarqalishini, ya`ni qancha marta uchrashini ko`rsatadi. 
Intensiv ko`rsatkich quyidagi formula bo`yicha hisoblanadi:
hodisa · asos 
 
Intensiv ko`rsatkich = ---------------------;
muhit 
 


61 
Ijtimoiy - gigienik tadqiqotlarda muhit sifatida odatda aholi yoki 
uning ayrim guruhlari olinadi (yosh, jins, kasb va boshqalar bo`yicha). 
Hodisa deb, shu muhitdan kelib chiqqan voqea, jarayon tushuniladi. 
Masalan: aholi (muhit) orasidagi tug`ilish va o`lim hollari (hodisa) va 
hokazo. Asos qilib odatda 100, 1000, 10000 va hokazo sonlar olinadi. 
Agar intensiv ko`rsatgich 100 ga hisoblansa, olingan kattalik % 
(foizlarda), 1000 ga xissoblansa - ‰ ( promilli), 10000 ga hisoblansa – 
‰0 (prodetsimilli), 100000 ga hisoblansa – ‰00 (prosantimillilarda) 
ifodalanadi.
Vaqtincha mehnat qobiliyatini yo`qotganligi haqidagi ko`rsatkich 
100 ta ishchiga, muqim shifoxonalarda o`lgan bemorlar o`lim 
ko`rsatgichi – 100 ta shifoxonada davolangan bemorlar soniga, umumiy 
kasallanish, umumiy o`lim, tug`ilish kabi ko`rsatkichlar 1000 aholiga 
hisoblanadi.
Intensiv ko`rsatgichlar aholini sanitariya holatiga baho berishda 
keng qo`llaniladi. Aholi sanitariya holatini ko`rsatuvchi intensiv 
ko`rsatgichlarga tug`ilish, o`lim, kasallanish, shikastlanish, nogironlik
kabi ko`rsatgichlar misol bo`la oladi. Masalan: «N» tumanida yashovchi 
50000 aholidan bir yilda 350 tasi o`ldi deylik:
Intensiv ko`rsatkich = 
50000
1000
350

 = 7 ‰

Demak, «N» tumanida har 1000 odamdan bir yilda etti kishi 
o`lmoqda (bu esa aholining o`lim ko`rsatkichi 7
0
/
00
ekanligini ko`rsatadi). 
Intensiv ko`rsatgichlar o`z navbatida umumiy va xususiy intensiv 
ko`rsatgichlarga bo`linadi. Umumiy intensiv ko`rsatgichlarga barcha 
aholining soniga (tuman, viloyat, shahar) hisoblanuvchi tug`ilish, o`lim, 
kasallanish kabi ko`rsatgichlar misol bo`ladi. Xususiy intensiv 
ko`rsatgichlar yuqoridagi hodisalarning ma`lum olingan guruhlar 
orasida taraqalganligini ko`rsatish uchun ishlatiladi (aholining yoshi, 
jinsi, ish staji bo`yicha kasallanish ko`rsatkichlari).
Intensiv ko`rsatkichlar u yoki bu hodisaning kattaligini, 
tarqalganligini bir necha majmualar orasida taqqoslash (masalan: turli 
tumanlar, shaharlar, viloyatlar, mamlakatlar orasidagi tug`ilish 
ko`rsatkichlarini, yoki turli xil yoshdagi aholi orasidagi o`lim 
ko`rsatkichini solishtirish) uchun qo`llaniladi. Intensiv ko`rsatkichlar 
o`rganilayotgan majmualarda hodisalarni tarqalish darajasini, ulardagi 
o`zgarishlar dinamikasini (vaqt oralig`ida) kuzatish uchun qo`llaniladi.


62 

Download 1,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish