B. M. Eshburiyev veterinariya

IS B N 978-9943-11
re 
«Fan va tex n o lo g iy a » n a sh riv o ti, 2018

---

Chorva m ollarining bosh sonini k o ’paytirishni jadallashtirish va 
ulardan yuqori sifatli m ahsulot olish veterinariya va zootexniya fanlarining 
asosiy maqsadi hisoblanadi. H ayvonlarni su n ’iy u ru g ’lantirish, naslli 
hayvonlar Jposh 
sonini 
va 
chorvachilik 
m ahsulotlari 
etishtirishni 
k o ’paytirishda veterinariya akusherligi fanining aham iyati katta. Shuning 
uchun ushbu fan asosiy m utaxassislik fanlaridan biri 
hisoblanib, 
zooveterinariya am aliyotining ajralm as b o ’g ’imidir.
V e t e r i n a r i y a a k u s h e r l i g i fani veterinariya sohasidagi asosiy 
fanlardan hisoblanib, hayvonlar jin siy a ’zolarining anatom o-fiziologik 
xususiyatlari, naslli hayvonlardan sperm a olish, uni baholash va saqlash, 
su n ’iy u ru g ’lantirish usullari, m urtakni k o ’chirish, otalashish va b o ’g ’ozlik 
fiziologiyasi, hayvonlarning tu g ’ishiga yordam k o ’rsatish, akusher- 
ginekologik kasall iklar, sut bezlari va yangi tu g ’ilgan hayvonlar 
kasalliklarining sabablari, rivojlanishi, klinik belgilari, diagnostikasi, 
davolash v a oldini olish usullarini o ’rgatadi.
V eterinariya akusherligi fani uch qism ga b o ’linib o ’rganiladi:
1. V e t e r i n a r i y a a k u s h e r l i g i (fransuzcha accoucher - tu g ’ish) fani
- otalanish 
fiziologiyasi va patologiyasini, b o ’g ’ozlik, tu g ’ish va 
tu g ’ishdan keyingi davr fiziologiyasi va patologiyasini, yangi tu g ’ilgan 
hayvonlar va sut bezlarining kasalliklarini o ’rgatadi.
2. V e t e r i n a r i y a g i n e k o l o g i y a s i (grekcha gene - u rg ’ochi, logos
- ta ’lim ot) fani - urg ’ochi hayvonlar jin siy a ’zolarining kasalliklari va turli 
bepushtliklarning sabablarini, aniqlash, davolash va oldini olish usullarini 
o ’rgatadi. V eterinariya andrologiyasi (grekcha andros - erkak, logos - 
ta ’lim ot) - erkak hayvonlar jin siy a ’zolari kasalliklarini (im potensiya) 
o ’rgatadigan fandir.
3. H a y v o n l a r n i n g k o ’ p a y i s h b i o t e x n i k a s i f a n i - hayvonlar 
k o ’payish xususiyatlarini su n ’iy boshqarish usullarini o ’rgatadigan fan 
b o ’lib, qishloq x o ’jalik hayvonlari jin siy a ’zolarining anatom o-fiziologik 
xususiyatlari, jin siy sikl, erkak hayvonlardan u ru g ’ olish, uni sifatini 
aniqlash, suyultirish, saqlash va tashish, u rg ’ochi hayvonlarni su n ’iy 
urug’lantirish, em brionni transplantasiyasi ham da kuyikish, k o ’p bolalik, 
tu g ’ishni stim ullash va sinxronlash kabi biotexnologik jarayonlarni qam rab 
oladi.
C horvachilikda k o ’p bolalik va kuyikishni stim ullash, kuyikishni 
sinxronlashtirish keng jo riy etilm oqda. Shu m aqsadda turli xil biologik 
faol m oddalar (gorm onlar, prostoglandinlar va b.) sintezlangan b o ’lib,

---

ulardan sam arali foydalanish uchun jin siy jaray o n lar fiziologiyasi b o ’yicha 
chuqur bilim ga ega b o ’lish talab etiladi.
V e t e r i n a r i y a
a k u s h e r l i g i
fani 
“H ayvonlar 
anatom iyasi”, 
“H ayvonlar fiziologiyasi” , “H ayvonlarni oziqlantirish”, “Z o ogigiena” , 
“K linik diagnostika” , “V eterinariya genetikasi va hayvonlarni urchitish” 
“ F arm akologiya” , 
“V eterinariya 
x irurgiyasi” 
“M ikrobiologiya”, 
“H ayvonlarning 
ichki 
yuqum siz 
kasalliklari”, 
“P arazitologiya”, 
“E pizootologiya” fanlari bilan uzviy aloqadorlikda rivojlanadi.