|
I
I
“ Baliq skeleti” chizmasi
Bir qator m uam molami tasvirlash va uni yechish
imkonini beradi.
Tizimli fikrlash, tuzilm aga keltirish, tahlil qilish
ko‘nikmalarini rivojlantiradi.
Chizmani tuzish qoidasi bilan tanishadilar. Alohida
kichik guruhlarda yuqori “suyagida” kichik muammoni
ifodalaydi, pastda esa,
ushbu kichik muammolar
mavjudligini tasdiqlovchi dalillar yoziladi.
О d am n in g em brional
rivojlanishidagi
xususiyatlari um urt-
qali h ayv o n larg a
o ‘xshaydi.
Ish
natijalari-
ning
taqdimoti
K ich ik g uru h larg a
birlashadilar, taq q oslay-
dilar, o ‘z!arining chizm a-
larini to 'ld ira d ila r. U m u
m iy c h izm ag a keltiradilar.
1^-
^
/
O dam v a m ay m u n -
/
n ing tu zilish id a
^ o ’xsh ash lik lar m avjud
O d am ning
O rg an ik d u n y o n in g ilm iy
k lassifikatsiyasida o dam
p a y d o b o ‘lishi
prim atlar tu rk u m ig a
^
kiritilgan.
63
“ Blits o‘yin” metodi - harakatlar ketma-ketligini to ‘g‘ri tashkil
etishga mantiqiy fikrlashga, o‘rganayotgan predmeti asosida ko‘p,
xilma-xil fikrlardan, ma’lumotlardan kerakligini tanlab olishni o‘rga-
tishga qaratilgan.
№
Savollar
Y ak k a
ja v o b
T o ‘g ‘ri
ja v o b
Sizning harakatingiz
1.
N afas etishmasligi
nafas olish faoliyati to ‘htagan holat.
2.
N afas to'htashi
jabrlanuvchi kishiga te z yordam kel-
guncha k o ‘rsatiladigan yordam.
3.
Birinchi yordam
nafas olish faoliyati buzilgan holat.
4.
Birlamchi k o ‘zdan
kechirish
nafas yoMlarining tutilib, o ‘pkaga
havo o 'tishiga to ‘sqinlik qiladi.
5.
N afas y o 'llari
jabirlanuvchinig
hayotiy
muhim
funksiyalarini mavjudligini va hola-
tini tekshirish.
6.
N afas
yoMlari
tutiJishi
burun va og'izdan o'pkagacha bo‘l-
gan havo yo‘li.
7.
S un’iy o ‘pka
ventlyasiyasi
Yurakning har bir qisqarishida teri-
ga yaqin joylashgan arteriyada sezi-
ladigan tepishi
8.
Y urak-o‘pka
faoliyatini tiki ash
Yurak qisqarmaydigan holat
9.
T om ir urishi
Jabirlanuvchining nafas olishi va to
mir urishi to ‘htaganda ulam i tiklash
bo‘yicha o ‘tkaziladigan tadbirlar
10
Y urak to'htashi
Burun v a og‘izdan o ‘pkagacha bo‘l-
gan havo y o ‘li
11
Aspiratsiya
Tabiiy nafas to ‘htaganda jabirlanuv
chining nafasini saqlab turish usuli
12
N afas y o ‘llari
G az almashinishi sodir boMadigan
jarayon
13
N afas olish
N afas olish paytida nafas y o ‘llariga
va o ‘pkaga qon, qusuq m assasi, so ‘-
lak va boshqa yot jism lar tushishi
Har bir o‘quvchi tarqatma materialdagi “yakka baho” bo‘limiga
shu yerda berilgan harakatlardan o‘zining shahsiy fikri asosida mantiqiy
ketma-ketligini raqamlar bilan belgilab chiqadi, ya’ni berilgan 13 ta
savoldan uning flkricha qaysi biri birinchi bo‘lishi qaysi biri esa ikkinchi
bo‘lishini va h. Bu vazifani bajarish uchun o‘qituvchi o‘quvchilarga 10
daqiqa vaqt beradi.
64
Barcha kichik guruhlar o‘z ishlarini tugatgach o‘qituvchi savollar
ketma-ketligi bo‘yicha to‘g ‘ri javobni beradi, ya’ni, o‘quvchilardan
ularga tarqatilgan materiallardan to‘g ‘ri javob bo‘limini topishni va unga
o‘qituvchi tomonidan aytilgan savollar ketma ketligining raqamlarini
yozishni so'raydi.
B/BH/B JADVALI
- Bilaman/ Bilishni hohlayman/ Bilib oldim.
Mavzu, matn, bo‘lim bo‘yicha izlanuvchilikni olib borish imkonini
beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, tahlil qilish ko‘nikmalarini
rivojlantiradi. Jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar. Alohida kichik
guruhlarda jadvalni rasmiylashtiradilar. “Mavzu bo‘yicha nimalami bila-
siz?” va “Nimani bilishni hohlaysiz?” degan savollarga javob beradilar
(oldindagi ish uchun yo‘naltiruvchi asos yaratiladi). Jadvalning 1 va 2
boMimlarini to ‘ldiradilar. Ma’ruzani tinglaydilar, mustaqil o ‘qiydilar.
Mustaqil kichik guruhlarda jadvalning 3 bo'limni to'ldiradilar.
B ilam an
Bilishni xohlaym an
Bilib oldim
0 ‘sim lik d an zah a rla n ish d a
0 ‘simlik zahari ovqat hazm
qilish Y o‘lining shilliq par-
dasini qattiq zararlantiradi.
0 ‘simlik zahari bilan zahar-
langanlik alomatlari 1-2 soat-
dan so'ng k o ‘rinadi.
K o'ngil ayniydi, qayt qilish
va ich ketishi boshlanadi.
0 ‘sim liklar
bilan
zaharlanganda birin
chi yordam ko‘rsatish.
O g‘iz orqaii zaharlanish-
dagi kabi k o ‘rsatmalarga
amal qilinadi.
Jabrlanuvchiga absorbent,
masalan, qotgan non berish
mumkin.
Jabrlanuvchini o ‘m iga yot-
qizib, tez yordam cha-
qiriladi.
Q A R O R Q A B U L Q IL IS H
Bu usul guruh yoki har bir talabani baholash, mavzuni mustah-
kamlash maqsadida dars oxirida qo'llaniladi. Kasallikning sababi, klinik
belgilari, birinchi yordam ko'rsatilgan bo‘lib, talaba shular asosida
tashhis qo‘yishi kerak. To‘g‘ri yoki noto‘g‘ri tashhis qo‘yilganini
o ‘qituvchi tekshirib baholaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
