B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

2.3. Ftoroplastlar
Plastmassalarni eng qiziqarli xillaridan va noyob xossalarga ega
-
laridan biri ftoroplastlardir. Ftoroplastlarni olishda ilk monomerlar: 
tetraftoretilen,  uni  polimerlab  ftoroplast–4  yoki  teflon  nomi  bilan 
ma’lum bo‘lgan politetraftor etilen olinadi: 
uchftorxloretilen, uni polimerlab ftoroplast–3 deb nomlanuvchi poli
-
uchftorxloretilen olinadi:
Polimerlar, odatda, emulsion usul bilan suvda kaliy persulfat yoki 
vodorod peroksid initsiatorlari ishtirokida olinadi.
Ftoroplast–4 xira oq material bo‘lib, mumsimon yuzaga ega.
O‘zining  tanho  sifatlari:  hech  bir  polimerda  mavjud  bo‘lmagan 
yuqori  dielektrik  xossalari,  yuqori  kimyoviy  chidamlilik  va  yuqo
-
ri  (300ºC  gacha)  hamda  quyi  (–250ºC  gacha)  haroratlarda  ish  qo
-
biliyatlarini  saqlab  qolishi  turli-tuman  qo‘llanishlarga  olib  keladi; 
ftoroplast–4 ni ijobiy xususiyatlariga o‘ta quyi ishqalanish koeffitsi
-
entiga ega ekanligi, ayniqsa, po‘lat yuzada. Bu ftoroplast–4 ni moy
-
lash talab qilinmaydigan podshipnik vkladishlarini tayyorlash imko
-
niyatini beradi. 
Ftoroplast–4 ni o‘ta jiddiy kamchiligi sifatida yuk ta’sirida, hatto
-
ki odatdagi haroratda (sovuqda oquvchanlik) ko‘tarilib ketgan plas
-
tiklikni hamda uni qayta ishlash qiyinligini ko‘rsatish mumkin.
Ftoroplast–3  ftoroplast–4  ga  nisbatan  kimyoviy  chidamliligi  bi
-
lan,  yuqori  va  past  haroratda  ish  qobiliyati  bilan  bir  qancha  past 
keladi. Biroq ftoroplast–3 ayrim afzalliklarga ham ega, ulardan eng 
boshi  –250–275ºC  da  yopishqoq–oquvchanlik  holatga  o‘tish  qobi
-
liyati  bo‘lib,  undan  bosim  va  presslab  quyish  yo‘li  bilan  buyumlar 
yasash imkoniyatini beradi.
Ftoroplast–3, shu bilan birga, ikki marta ortiq mexanik mustah
-
kamlik va qattiqlikka ham ega bo‘ladi. 
nCF CF
CF CF
n
2
2
2
2
=
→ −
−
−
[
]
nCF CFCl
CF CFCl
n
2
2
=
→ −
−
−
[
]

---

137