Б. А. Хасанов, А. А. Хашимов, З. А. Пардаева бухгалтерия ҳисоби

Айланма (жорий) активлар
69. Активлар:
69. 1. Хўжалик юритувчи субъект операцион фаолиятининг бир 
қисми бўлса ва субъектнинг операция цикли меъёрида ўтаётган 
пайтда уни олиш ёки истеъмол қилиш кутилаётган бўлса;
69. 2. Асосан қайта такрорий сотиш мақсадида ёки қисқа муд-
датда ушлаб турилган бўлса ва ундан ҳисобот вақтидан кейинги 12 
ой мобайнида фойдаланиш кутилаётган бўлса, бундай ҳолларда у 
жорий актив сифатида тасниф этилиши лозим. 
Бошқа барча активлар ножорий активлар (узоқ муддатли актив-
лар) сифатида тасниф этилиши керак. 
70. Жорий активларнинг икки тури мавжуд. Биринчи тури 
хўжалик юритувчи субъект айланма маблағининг бир қисми 
бўлиб, хўжалик юритувчи субъектнинг меъёрий операцион цикли 
давомида олинган ёки истеъмол қилинган. Иккинчи тури операция 
активлари бўлмаган, лекин савдо ёки инвестиция мақсадларида 
сақлаб турилган ва уларни ҳисобот вақтидан кейинги 12 ой да-
вомида сотиш кутилаётган жорий активлар доирасидан иборат. 
Ҳисобот санасидан кейинги 12 ой давомида олинадиган ёки ис-
теъмол қилинадиган заҳиралар ва дебиторлик қарзлари жорий ак-
тивларга киритилади. 
71. Хўжалик юритувчи субъектнинг операцион цикли - бу мате-
риалларни харид қилиш, ишлаб чиқариш ва нақд пулга ёки осон-
лик билан пулга айлантириладиган молиявий активларга сотиш 
ўртасидаги ўртача вақтдир. Узоқ муддатли ва жорий операцион 
активларни тасниф этиш мақсадида айни шу тармоқ ёки фаолият-
нинг шу тури учун каттароқ давр анча мувофиқроқ ҳисобланмаса. 
бир йил операцион цикли ҳисобланади. 
Узоқ муддатли (ножорий) активлар
72. 67- бандда талаб қилинган таснифлаш усулига асосланиб, 

---

194
субъектнинг ножорий активлари қуйидаги активлардан иборат 
бўлади:
72. 1. Субъект фаолиятида узоқ муддатли асосда фойдаланила-
диган активлар, жумладан субъектнинг мулки, бинолари ва уску-
налари, моддий активлари, тараққиёт ва гудвиллга харажатлари;
72. 2. Инвестициялаш мақсадида сақлаб турилган ва ҳисобот 
кунидан бошлаб 12 ой давомида сотилиши мумкин бўлмаган ак-
тивлар.