Азярбайъан кооперасийа университетинин дярсликляри

OptimallaĢdırma
- çoxlu mümkün variantlardan ən 
yaxşısının seçilməsi. 
Ordinalist konsepsiyası
- istehlak tələbi nəzəriyyəsi, 
faydalılığın sıra ölçülməsinin mümkünlüyünə əsaslanır və onun 
kəmiyyət baxımından ölçülməsinin mümkünlüyünü inkar edir. 
Orta gəlir
- məhsul vahidinin satışından əldə olunan gəlir. 
Orta məsrəflər
- hər vahidin istehsalına məsrəflər. 
Orta xərclər
- məhsulun bir vahidinin istehsalına çəkilən 
xərclər. 
Oyunlar nəzəriyyəsi
- qərar qəbul edilməsi ilə bağlı 
vəziyyətlərin (oyunçuların) davranışını riyazi metodlarla tədqiq 
edən elm. 
 
Ю 
 
Öncədən qoyulmuĢ (avtomatik) tənzimləyicilər – 
hökumətin 
cari 
qərarlarından 
asılı 
olmayaraq 
eniş 
(dirçəliş)dövründə məcmu tələbin artmasına (azalmasına) 
aparan 
dövlət 
və 
ya 
xüsusi 
sektor 
tərəfindən 
müəyyənləşdirilmiş gəlirin təkrar bölgüsü mexanizmləri 
(vergiqoyma və müvazinətlər sistemi, dividentlərin ödənilməsi 
qaydaları və s.) 

---

616 
 
П 
 
Paradiqma 
- tədqiqat məsələlərinin həlli üçün nümunə 
kimi qəbul edilmiş nəzəriyyə. 
Pareto Vilfredo
(1848-1923) - Italiya iqtisadçısı, ümumi 
iqtisadi müvazinət nəzəriyyəsini qurmaq üçün mexaniki 
sistemlərin müvazinətinin riyazi təhlil metodlarını tətbiq 
etmişdi. Öz baxışlarını o, siyasi iqtisad dərsliyində vermişdi.
Pareto etiraf edirdi ki, faydalılığı ölçmək çətindir və 
seçim üçün faydalılığın ordinalist konsepsiyası kifayət edərdi. 
Paretoya görə optimallıq
-cəmiyyətin maksimum 
iqtisadi 
rifahı 
haqqında 
nəzəri 
təsəvvür 
yaratmaq: 
iqtisadiyyatın elə vəziyyətidir ki, bu zaman bir və ya bir neçə 
şəxsin vəziyyətini digərinin və ya digərlərinin vəziyyətini 
pisləşdirmədən yaxşılaşdırmaq mümkün deyil. Paretoya görə 
optimal vəziyyətə çatmaq üçün üç şərt var: 
-nemətlərin istehlakçılar arasında optimal bölgüsü; 
-istehsal 
sahələri 
arasında 
resurslarının 
optimal 
yerləşdirilməsi; 
-məhsulun optimal istehsal həcmi.