Azot tabiatda aylanishi

13.Endotoksinlar turlari va ularning tasir qilish mexanizmi
Endotoksinlar - ekzotoksinlardan bir necha jihatdan farqlanadi. Endotoksinlar gram-manfiy bakteriyalar hujayra devorining tashqi qismidir. Bu tashqi membrana lipoproteinlar, fosfolipidlar va lipopolisakkaridlardan iborat. Endotoksinlar lipopolisaxaridlardir, ekzotoksinlar esa oqsillardir.
14. Antimikrob preparatlarning tasir qilish mexanizmlari
1. hujayra devori sintezini ingibirlash; 2. hujayra membranasi funktsiyasini buzish; 3. oqsil sintezini ingibirlash; 4. nuklein kislota sintezini ingibirlash; 5. antimetabolit sifatida harakat qilish.
15. Virusologiya faning predmeti va vazifalari.
16. Virusologiya faning obekti va tadqiqot usullari
Вирусология вирусларни ўрганадиган мустақил фан бўлиб, ўз объекти ва тадқиқод усулларига эга.
Вирусология умумий ва махсус қисмларга ажратилади.
Вирусологик тадқиқодлар фундаментал ва амалий тадқиқодларга бўлинади.
Вирусологияда фундаментал тадқиқодларнинг предмети – вирионлар архитектураси, уларнинг таркиби, вирус ва ҳужайра орасидаги муносабат, ирсий ахборотни ўтказиш йўллари, вирус зарраси элементларининг молекуляр синтез механизми ва уларнинг қурилиши жараёни, ўзгарувчанлигининг молекуляр механизми ва эволюциясининг ўзига хослигидир.
Амалий (прикладной) тадқиқодлари медицина, ветеринария ва фитопатология муаммоларини ечишга қаратилган ва шу билан бирга у бошқа фанлар билан ҳам чамбарчас боғлиқдир.


17. Viruslarning prokariot va eukariot farqi
Вирусларни тадқиқ қилиш учун микробиологиянинг тадқиқод методларининг ҳаммаси ҳам тўғри келмайди;
Вирусларнинг тарқалиши, организмга (ҳужайрага) кириши, симптомлари ва юқиш йўллари бактериялардан фарқ қилади;
Вируслар олами микроблар оламидан физиологияси, морфологияси ва кўпайиши жиҳатидан тубдан фарқ қилади;
18. Insoniyat tarixida virusologiya roli
•Қадимда шимолий ва жанубий Америка аҳолисининг 95% “Европа” вируслари- қизамиқ ва чечакдан вафот этган. Чечак вируининг биринчи эпидемияси 1 асирда Европада, иккинчиси эса 17 асрда барча қиталарда кузатилган. Масалан, Шимолий Американинг Массачусетс штатида(1617-1619 йй.) аҳолининг ўндан тўққиз қисми, Испанияда (1707 й.) чечак эпидемиясидан сўнг 57000 одамдан 17000 одам қолади, Истҳем шаҳрида (1763 й.) 1331 та одамдан 4 киши қолади.
•1500 йилларнинг охирларида ранги ўзгарган лолалар жуда қадирланган ва одамлар орасида “Tulipomania” (Лоламания) авжига чиққан;
•1918 йилда грипп вируси оқибатида 20 миллион одам ҳалок бўлган;
XX-XXI асрга келиб эса грипп, ОИВ, Гепатит В, Гепатит С, Эбола вируси, Коронавирус каби вирусларда азият чекмоқда