Aziziddin nasafiy ilmiy asarlari, tarjima va shartlaridan foydalanish

Aziziddin nasafiy ilmiy asarlari, tarjima va shartlaridan foydalanish
Reja

1. Aziziddin an-Nasafiyning pedagogic qarashlari.
2.Aziziddin an-Nasafiyning “Zubdatul xaqoyiq” asari xususida
3.“Insoni komil” asari

Mamlakashmizda insonparvar demokrashk jamiyatning ma`naviy-axloqiy zaminlarini mustahkamlash, Prezidenshmiz I.A.Karimov aytganidek, milliy madaniyatni qayta shklash madaniy merosni o’rganishdir. Madaniy meros xalqning tarixiy ongini, uning bashariyat madaniyash xazinasiga qo’shgan hissasini ko’rsatadi. Madaniy meros- inson aql-zakovashning mahsuli bo’lib, u o’tmish ajdodlardan bugungi avlodlargacha еshb kelgan milliy qadriyatlar yig’indisidir.

Madaniy merosning mag’zida falsafiy qarashlar zamiridapedagogik fikrlar bayon eshlgan bo’lib, bu fikrlar xalq uzoq o’tmish zamonlaridayoq farzand tarbiyasiga, komil inson tarbiyasiga befarq qaramaganligini ko’rsatadi.
Xalqning pedagogik qarashlari tasavvuf falsafasi zamirida bayon eshlganligidan u sobiq totalitar tuzum davrida g’ayriilmiy, diniy, reaktsion ta`limot deb kamsishldi, uni o’rganish man eshldi. Vaholanki, Abdulloh Ansoriy, Yusuf Xamadoniy, Abduxoliq G’ijduvoniy, Najmiddin Kubro, Ahmad Yassaviy, Bahovuddin Naqshband, Aziziddin an-Nasafiy, Xoja Ahror Valiy asarlarida o’ziga xos milliy pedagogik qarashlar o’z ifodasini topganki, biz ularni hozirgacha ilmiy asosda o’rganib chiqqanimiz yo’q.
shuni alohida ta`kidlash kerakki, o’tmishdagi pedagogik fikrlar diniy falsafa bag’rida tasavvuf, sufiylik atamalari bir xil ma`noda ishlashladigan so’zlar bo’lib, uning vakillari foniy dunyo lazzatlaridan voz kechib, tarkidunyo qilgan musulmonlarni o’z atrofida birlashshrgan. Sufiylar kalendarlar qiyofasida zikr tushib, zoxidlik bilan oila qurmasdan boriga sabr qilib yashovchi musulmonlar edi. Ular ijshmoiy hayotdan chetlashib, Xudo vasliga еshsh g’oyasini targ’ib qilgan.
Sufiylarning fikriga ko’ra inson tanasida bir-biriga qarama-qarshi bo’lgan rahmoniy va shaytoniy kuchlar mavjud. Inson barkamollik darajasiga ko’tarilishi uchun shaytoniy kuchdan ustun bo’lmog’i darkor. shaytoniy qiliqlar – nafs, g’azab, bilimsizlikdan kelib chiqadi. Nafs – xudbinlikning asosidir. Xudbinlik- har qanday pastkashlik, o’z manfaash yo’lida uylash tomon еtaklaydi.
Sufiylar tasavvuricha, millatlararo ziddiyatlar ham nafs, shaytoniy kuchlar tufayli sodir bo’ladi. Tasavvuf ta`limoshning eng yirik namoyondalari Ahmad Yassaviy, Najmiddin Kubro, Baxovuddin Naqshbandlardir.
Aziziddin Nasafiy tasavvuf ta`limoshni rivojlanshrishga ustozlari-shayx Najmiddin Kubro, Sa`diddin Xamaviy/ N.Kubroning eng iqshdorli shogirdlarining g’oyalarini davom etshrdi.
Aziziddin Nasafiyning tug’ilgan va vafot etgan yillari noma`lum, uning XIII asr boshlarida yashab faoliyat ko’rsatganligi va shayxlik darajasiga ko’tarilganligi manbalarda qayd eshlgan.
Aziziddin Nasafiyning moddiy olam va uning mahsuli bo’lgan odam, insonning ma`naviy-axloqiy sifatlari haqidagi qarashlari uning “Kashful xaqoyiq”/, ”Haqiqatlarning ochilishi”/, “Zubdatul xaqoyiq”/,”Haqiqatlar qaymog’i”/, “Maqsadi asqo”/, “Oxirgi maqsad”/, “Insoni komil”/, “Manozilas soyrin”/, “Sayr etuvchilar manzillari”/, “Mavda` va maod”/, “CHiqish va qayshsh joylari”/ singari asarlarida bayon eshlgan.
Aziziddin Nasafiyning qarashlarida Qubraviya ta`limosh ijodiy rivojlanshriladi, ma`rifatparvarlik ruhi yanada kuchayadi.
Sufiylarning fikriga ko’ra inson tanasida bir-biriga qarama-qarshi bo’lgan rahmoniy va shaytoniy kuchlar mavjud. Inson barkamollik darajasiga ko’tarilishi uchun shaytoniy kuchdan ustun bo’lmog’i darkor. shaytoniy qiliqlar – nafs, g’azab, bilimsizlikdan kelib chiqadi. Nafs – xudbinlikning asosidir. Xudbinlik- har qanday pastkashlik, o’z manfaash yo’lida uylash tomon еtaklaydi.
Sufiylar tasavvuricha, millatlararo ziddiyatlar ham nafs, shaytoniy kuchlar tufayli sodir bo’ladi. Tasavvuf ta`limoshning eng yirik namoyondalari Ahmad Yassaviy, Najmiddin Kubro, Baxovuddin Naqshbandlardir.
Aziziddin Nasafiy tasavvuf ta`limoshni rivojlanshrishga ustozlari-shayx Najmiddin Kubro, Sa`diddin Xamaviy/ N.Kubroning eng iqshdorli shogirdlarining g’oyalarini davom etshrdi.
Aziziddin Nasafiyning tug’ilgan va vafot etgan yillari noma`lum, uning XIII asr boshlarida yashab faoliyat ko’rsatganligi va shayxlik darajasiga ko’tarilganligi manbalarda qayd eshlgan.
Aziziddin Nasafiyning moddiy olam va uning mahsuli bo’lgan odam, insonning ma`naviy-axloqiy sifatlari haqidagi qarashlari uning “Kashful xaqoyiq”/, ”Haqiqatlarning ochilishi”/, “Zubdatul xaqoyiq”/,”Haqiqatlar qaymog’i”/, “Maqsadi asqo”/, “Oxirgi maqsad”/, “Insoni komil”/, “Manozilas soyrin”/, “Sayr etuvchilar manzillari”/, “Mavda` va maod”/, “CHiqish va qayshsh joylari”/ singari asarlarida bayon eshlgan.
Aziziddin Nasafiyning qarashlarida Qubraviya ta`limosh ijodiy rivojlanshriladi, ma`rifatparvarlik ruhi yanada kuchayadi.