Azimova sevinchning dunyo xalqlari madaniyatidagi umumiylik va farqlar

yovvoyi, 
ibtidoiy 
hayotdan 
qabila, 
millat, 
xalq 
bo'lib 
birlashuvi asosida
yuzaga keldi. Keyinchalik har 
ikkalasi bir-birini to'ldirib bordi. Sivilizatsiya ko'proq 
moddiy madaniyatga, mehnat qurollari va ishlab chiqarish 
unumdorligi, jamiyat va davlatni boshqaruvchi qonunlar 
rivojiga nisbatan qo'llanadi: Yevropa sivilizatsiyasi, antik 
sivilizatsiya, 
xristian 
sivilizatsiyasi, 
musulmon 
sivilizatsiyasi, Sharq sivilizatsiyasi va h. Madaniyat va 
sivilizatsiya - o'tmish mahsuli, ayni paytda kelajak uchun, 
jamiyat taraqqiyoti uchun xizmat qiladi. 

---

Madaniyat 
insoniyatning 
moddiy
, 
aqliy, siyosiy, badiiy faoliyati sifatida 
yuzaga keldi. Inson yovvoyi hayotdan 
sivilizatsiyalashgan 
hayotga 
o'tganda, 
madaniyat taraqqiy eta bordi. Ibtidoiy 
madaniyat davrini ba'zi olimlar jamiyat 
davri deb ham ataydilar. Insoniyat 
madaniyatni shakllantirib, rivojlantira 
borar ekan, yakka shaxsning va butun 
jamiyatning axloqiy tamoyillarini, baxt – 
saodatga erishish yo'l - yo'riqlarini 
topishga 
intiladi. 
Madaniyat 
turli 
mamlakatlarda turlicha shaklda namoyon 
bo'ladi. Ammo qay shaklda bo'lmasin, 
inson sivilizatsiyani tadrijiy ravishda 
o'rganib, o'zlashtirib borishga moyildir. 
Masalan, qadimgi Misr, 
Xindiston
, Eron, 
Yunoniston va Rimda sivilizatsiya ilk bor 
madaniyatning shakllanishiga va dunyo