Азимжон қосимов тиббий терминлар изоҳли луғати

Зарарли ишлаб чиқариш омили

82


2. Нафас йўлларига кийдириладиган ёки бириктириб қўйи- ладиган қурилма ёхуд аппаратлар (противогазлар, сунъий нафас аппаратлари, наркоз аппаратлари ва б.)нинг нафас чиқарганда қолиб кетиб нафас олганда қайта унга қўшилиб нафас йўлларига кирадиган ҳаво бўшлиғи.
Рус. Вредное пространство; син. мертвое пространство.
Зарарли ишлаб чиқариш омили — ходимга иш даврида таъ- сир этиб касаллик келтириб чикдрадиган ишлаб чикдриш оми- ли; хавфли ишлаб чиқариш омили бунга кирмайди.
Рус. Вредньш производственньш фактор.
Зарарлилик — қандай йўл орқали, қандай миқдорда, қан- дай шароитда бўлишидан қатъи назар организм соғлиғига зарар қиладиган, унга путур етказадиган ва охир-оқибатда касалликка чалинтирадиган ва ҳатто ўлимга олиб борадиган ташқи омилларнинг таъсир даражаси.
Рус. Вредность.
Зарарли модда — 1. Муайян шароитларда одам организ- мига таъсир этиб касаллик келтириб чиқарадиган ёки соғ- лиққа путур етказадиган модда.
2. Меҳнат хавфсизлиги системасида — меҳнат хавфсиз- лигига риоя қилинмаган ҳолларда ишлаб чиқариш шикаст- ланишларига, касб касалликларига ёки иш жараёнида, шу- нингдек, киши ҳаётининг кейинги даврларида унга ёхуд ке- лажак авлодларининг соғлиғига путур етказадиган модда.
Рус. Вредное вешрство.
Зарарсизлантириш I — объектлар (сув, ҳаво, тупроқ ва б.)даги инсон ҳаёти учун, биологик организмлар яшаши учун хатарли бўлган моддаларни сунъий ёхуд табиий йўллар би- лан йўқотиш ёки уларни хавфсизлантириш.
Рус. Обезвреживание (водь1, воздуха, почвм).
Зарарсизлантириш II — қ. Юқумсизлантириш.
Зарб ейиш — қ. Лат ейиш.
Зарда I (син. жиғилдон қайнаш) — тўш ортида ёки қорин тепасида (меъданинг юқорисида) ва баъзан ҳалқумгача кўтарилиб борувчи меъданинг ачишиб "қайнаши".