Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi

 
 
 
 
 
HEYDƏR ƏLİYEV 
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri
 
 
 
 
 

---

MÜNDƏRİCAT 
ÖN SÖZ.....................................................................................5 
GİRİŞ........................................................................................7 
 
FƏSİL.MÜHAZİRƏ-ALİ TƏHSİL MÜƏSSİSƏLƏRİNDƏ 
TƏHSİLİN TƏŞKİLİNİN ƏSAS FORMASI KİMİ 
1.1. Mühazirələr: anlayışlar, funksiyalar, prinsiplər....13 
1.2. Mühazirələrin növləri............................................22 
1.3. Mühazirənin hazırlanması formaları.....................34 
1.4. Mühazirələrin aparılması üsulları.........................68 
1.5. Mühazirənin özünütəhlil metodları.......................75 
II FƏSİL. SEMİNARIN TƏŞKİLİ VƏ KEÇİRİLMƏSİNİN 
METODİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ 
2.1. Seminarların növləri..............................................78 
2.2. Müəllimlər üçün seminarların keçirilməsi üçün 
metodik tövsiyələr....................................................................80 
2.3. Ali məktəb seminarlarının mahiyyəti....................86 
2.4. Seminarların təşkili və keçirilməsinin metodik 
xüsusiyyətləri...........................................................................95 
2.5. Ali məktəb tələbələri üçün seminarlar................106 
2.6. Seminarların təhlili..............................................111 
NƏTİCƏ................................................................................116 
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT.............................120 
 
 

---

Taleh Xəlilov, Natiq Məlikov. Ali məktəblərdə mühazirə və seminar məşğələlərinin
təşkili və keçirilməsi yolları 
5 
ÖN SÖZ 
Cəmiyyətin müasir inkişaf mərhələsi həyatın bütün 
sahələrinin informasiyalaşdırılması, texnologiyanın dəyişməsi, 
eləcə də informasiya ehtiyatlarının dinamik inkişafı ilə səciyyə-
lənir. İnkişaf etməkdə olan informasiya cəmiyyəti ali təhsil 
müəssisələrinin müəllimləri qarşısında yeni tələblər qoyur. 
Ali təhsil müəssisələrində mühazirə və seminarların düz-
gün keçirilməsi təhsildə mədəni yanaşma onu gələcək mütə-
xəssis tərəfindən peşəkar fəaliyyətdə şəxsi müqəddəratını 
təyinetmə strukturuna inteqrasiya prosesi kimi nəzərdən keçir-
məyi nəzərdə tutur ki, bu da peşəkar kadrın formalaşması üçün 
ən vacib mexanizmlərdən biridir. 
Təhsil prosesi informasiya texnologiyalarının inteqra-
siyası, biliklərin bərabər şəkildə mənimsənilməsi və ötürül-
məsi, təhsil resurslarına sərbəst çıxışı ilə müşayiət olunur və 
tədris metodlarına, onun məzmununa və tədris metodlarına mü-
hüm təsir göstərir. Bununla belə, universitetdə üstünlük təşkil 
edən təhsil formaları hələ də müəllimin tələbələrlə birbaşa qar-
şılıqlı əlaqəsinə əsaslanan ənənəvi formalar olaraq qalır. Eyni 
zamanda, tələbələrin müstəqil işlərinin məzmununda tədris 
materialının müəyyən hissəsinin çıxarılması tendensiyası mü-
şahidə olunur ki, bu da bir sıra hallarda ali təhsil müəssisə-
lərində təhsilin sisteminə və fundamental xarakterinə mənfi 
təsir göstərir. Bu problemin həlli yollarından biri də universi-
tetdə innovativ təhsil texnologiyalarından istifadə əsasında 
mühazirə və seminarların təşkili və aparılması prosesinin tək-
milləşdirilməsidir. 

---

Taleh Xəlilov, Natiq Məlikov. Ali məktəblərdə mühazirə və seminar məşğələlərinin
təşkili və keçirilməsi yolları 
6 
Ali təhsil müəssisələrində mühazirə və seminar dərsləri-
nin düzgün aparılması gələcək mütəxəssisin mədəniyyətlərarası 
ünsiyyətə hazırlığının pedaqoji modeli bir-biri ilə qarşılıqlı əla-
qədə olan sosial-mədəni, idraki-fəaliyyət, situasiya-refleksiv, 
kompartivist, multikultural-ideoloji komponentlərdən ibarətdir 
və bu da düzgün mədəniyyətin qurulması üçün əsas rol oy-
nayır.
Müəllifin problemlə bağlı elmi ədəbiyyatla, dövrü mət-
buat kolleksiyaları ilə tanışlığı da xüsusi qeyd olunmalıdır. 
Ümumiyyətlə müəllifin problemə baxışı, yanaşması, tədqiqi 
tam sistemli və yenidir. Problemin bütün əsas cəhətləri aydın-
laşdırılmış, elmi abropasiya düzgün qurulmuşdur. Bu deyilən-
lərə əsaslanıb vəsait haqqında belə bir qənaətimizi ifadə etmək 
istəyirik ki, vəsaitin nəticələri bu problemlə maraqlananlara 
müəllim və tələbələrə faydalı olacağını nəzərə alıb onun nəşr 
olunmasını vacib hesab edirəm.