Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi

təşkili və keçirilməsi yolları 
52 
fikirlərini, ifadələrini təsdiq etdikdə, sübut etdikdə istifadə 
edilməlidir. 
Mühazirələrdə veriləcək sitatlar üçün müəyyən tələblər 
var, yəni: 
əçinin xoşuna gəldiyi üçün 
deyil, mühazirənin bu hissəsində onsuz etmək çətin olduğu 
üçün mətnə daxil edilməlidir. 
əsm əsərini tamamlayan rəs-
samın son vuruşu ilə müqayisə edilə bilər. Əgər bu didaktik 
texnika kimi nəzərdə tutulmayıbsa, bəyanat onun mübahisə-
sizliyini şübhə altına almamalıdır. 
-ənənəvilik. Stereotip, tez-tez təkrarlanan ifadə-
lərdən istifadə deyilənlərin təsirini kəskin azaldır, yenilik hissi-
ni dərhal itirir. Sitat seçərkən onun orijinallığına diqqət yetir-
məlisiniz. 
əçi sitatın etik aspektlərini nəzərə 
almalıdır. Kiminsə ləyaqətini etnik, dini, peşə zəmində alçalt-
maq yolverilməzdir (69). 
Sitatlardan sui-istifadə ona gətirib çıxarır ki, mühazirəçi 
bəzən dinləyicilərə öz fikirlərini bildirmədən başqalarının arxa-
sında “gizlənir”. Mühazirə inandırıcı, maraqsız olur. Bu halda 
tələbələr sadəcə olaraq mühazirəçinin bu sitatları götürdüyü 
ədəbiyyatı oxusalar, daha çox faydalanardılar. 
Yeni başlayanlar və bir çox təcrübəli mühazirəçilər adə-
tən gələcək nitqin tam mətnini yazır. Bu, tamlıq mövzusunda iş 
verir. Mətn mühazirəçini nizamlayır və təşkil edir (2, s. 96). 
Mühazirə mətni üç hissədən ibarətdir: giriş, əsas hissə, 
nəticə. 
Hər bir hissənin müəyyən bir funksiyası var. 

---

Taleh Xəlilov, Natiq Məlikov. Ali məktəblərdə mühazirə və seminar məşğələlərinin
təşkili və keçirilməsi yolları 
53 
Siz psixoloq olan psixoloqsunuz. O, diqqəti cəlb etmə, 
mühazirəçinin auditoriya ilə əlaqəsini təmin etmək. Sənin haq-
qında çox şey deyilə bilər: bunu edə bilərsən, edə bilərsən, edə 
bilərsən, bunu edə bilərsən, bunu edə bilərsən. 
Şagirdlərin sayında fərq var. İş əldə etməyin yeganə yolu 
bu deyil. Aşağıdakıların bir sıra versiyaları da var: aşağıdakı, 
aşağıdakı, ən populyar, ən yumoristik; öz fikir; dəyişikliklərə 
idarə olunan suallar və ya hətta bir sıra suallar; sitat və s. 
Bunu etməlisən, bacararsan. Buna görə də nitqin ilk söz-
lərini yazmaq və demək olar ki, sözlə oxumaq tövsiyə olunur. 
Bu halda fikrinizi dəyişməyə ehtiyac yoxdur. 
Aşağıdakı sözlərlə biz aşağıdakıları tapa biləcəyik: 
Amma müqəddiməni gecikdirməmək, hər zaman yığcamlığa 
can atmaq lazımdır;
Bu belədir. Bu vəziyyətdə materiala ehtiyac olduğunu 
bilmək vacibdir. Mühazirənin uğuru üçün materialı bölmələrə, 
assaslara, başqa sözlə - keyfiyyətli plana bölmək vacibdir. 
Bu sayt üçün planlar var. Bir gün, 3-4 gün əvvəl. Evə 
getmək istəyirsənsə, zəhmət olmasa, evə getmək istəyirsənsə, 
bizə bildir. 
Kompozisiya materialın tərkibinə, materialın faktiki 
tərkibinə əsaslanır. Planın tərkibinə əlavə olaraq, yaxşı bir fikrə 
sahib olmaq lazımdır və materialın tərkibi materialın tərkibinə 
əsaslanır. 
Mahnının bəstəsinin tərkibi aydın deyil. 
1. Xətti (addım-addım). Gələcəkdə sizə kömək etməliyik. 
Bu, aşağıdakı əsərlərin tərkibidir: 
a) xronoloji məlumatlar: vergi tutulan şəxsin materialı, 
məlumat mənbəyi; 

---

Taleh Xəlilov, Natiq Məlikov. Ali məktəblərdə mühazirə və seminar məşğələlərinin
təşkili və keçirilməsi yolları 
54 
b) aşağıdakı prinsiplər: Funksional funksiyaların əsas 
sistemi ən vacib, ən ümumi, ən ümumi, ən ümumi, ən ümumi, 
ən ümumi, ən ümumi, ən ümumi (4, s. 85). 
2. Konsentrasiya nəşri. Tüqdimat bir xəyali və ya si-
mulyasiya edilmiş mərkəz ətrafında baş verir, problem budur. 
Bundan sonra nə edəcəyiniz barədə yaxşı bir fikrə sahib olmaq 
vacibdir. 
Musiqinin bəstələnmə üsulu aşağıdakı sözlərə əsaslanır: 
1. Ardıclıq. Düzgün yer tapmaq çox çətindir. 
2. Gücləndirmə. Güclü başlanğıc, ortada emosional mü-
bahisələr, ən güclü - sonunda. Güclülər, yeni məlumatlar diq-
qəti cəlb edir. 
3. Xoş xəbər. Nöqtələrə bölgü materialın özündən ax-
malı, bir diktə etməli, yəni strukturla ahəngdar şəkildə bağlı 
olmalıdır. 
4. Qənaət. Minimum sözlər, faktlar və sübutlar. Mövzu-
nun açılmasına, mahiyyətinin aydınlaşdırılmasına səbəb olan 
yeganə şey (6, s. 23). 
Təqdimat məntiqinin əsas hissəsində ənənəvi olaraq 
aşağıdakı komponentlər daxildir: 
– mühazirə planında müəyyən edilmiş sual və ya 
problemə ətraflı cavab; 
ər – tezisin düzgünlüyünü dəstəkləyən, onun 
lehinə olan arqumentlər; 
əks arqumentlər (əgər varsa) – bu məsələ ilə 
bağlı mövcud əks fikirlər, belə bir mövqenin motivasiyası; 
əsviri - statistik məlumatlar, təcrübə-
dən konkret hallar, sitatlar; 

---