Ayupov ravshan hamdamovich boltaboeva guzal ravshanovna

 
 
 
 
 

---

AYUPOV RAVSHAN HAMDAMOVICH 
 
1.4. BOYLIK VA BOYLAR XAQIDA 
«Dangasalik boylikning qizi va
qashshoqlikning onasidir». 
 
 
 
 
 
Pyer Dekursel
Bir tarafdan qarasangiz, kambag’al yashash hech kimga yoqmaydi. Ammo 
ikkinchi tomondan, bizda azaldan badavlat kimsalarga allaqanday shubha bilan 
qarash odat tusiga kirgan. Keling, ana shu qiziq holatni bir o’rganib ko’ramiz. 
Men ham Qashshoqlik, ishsizlik muammolarini o’rganish jarayonida ko’pgina 
yurtoshlarimizning badavlat, mulkdor kimsalarga nisbatan salbiy munosobatda 
ekanliklariga guvoh bo’lganman. Chunki odamlar ularni muttaham, yolg’onshi, 
firibgar, ko’pshilikning haqini yeydigan odam deb o’ylashadi. Mayli, har kimning 
gunoh-savobi o’ziga. Biz hozir boylarga nisbatan salbiy munosabatning sabablarini 
qidirib ko’ramiz.

O’zbeklar – bag’r keng, mehribon halq. Hasad, ichqoralik dinimizda ham, urf-
odatlarimizda ham salbiy baholanadi. Lekin boylarga nisbatan salbiy 
munosabat baribir mavjud. Buning birinchi sababi, uzoq muddat davomida boy-
badavlat kimsalarning xalq ko’zi oldida turli xil noma’qul ishlarni 
qilayotganlari bo’lsa, ikkinchi sababi, ular bilan bogliq bo’lgan va yumushlarini 
bajaradigan savodsiz hamda omi kimsalarning xaddidan oshishidir.

Biz O’zbekistonni ma’danlarga, yer osti va usti boyliklariga kon o’lka deb 
maqtanamiz va o’zimizsha bu ma’danlar, boyliklar har bir fuqaroga o’z-o’zidan 
foyda olib kelishi kerak, deb o’ylaymiz. Lekin hech qachon, hech narsa o’z-
o’zidan kelmaydi. O’z-o’zidan kelgan boylik esa o’z-o’zidan yo’qoladi.
 

Inson o’z muvaffaqiyatsizliklariga kimnidir ayibdor hisoblashi kerak. Yana 
unda doimo o’ziga nisbatan muxolif bir kimsani ko’rish extiyoji mavjud. 
Shunga ko’ra u moddiy jihatdan o’ziga o’xshamagan odamni dushman sifatida 
ko’radi. Ya’ni: “
Men bilan emasmisan, demak, menga dushmansan
!” Bu ham 
boylarni yomon ko’rishning bir sababidir.
 

Xalqimizning seriallarga o’chligi barchaga ma’lum. Ammo bizda yaratilgan va 
chet eldan oqib kelingan bir qancha teleseriallar tufayli boylar haqida biroz 

---

AYUPOV RAVSHAN HAMDAMOVICH 
noto’g’ri tasavvur paydo bo’ldi. Bunday seriallarni ko’ganda, boylik to’plash 
uchun albatta jinoiy faoliatga qo’shilish kerak ekan, degan tushuncha paydo 
bo’lishi mumkin.
 

Bizda shou biznes yulduzlari yoki mashhur sportshilarni hamma taniydi. Ammo 
katta tadbirkorlar haqida juda kam narsa bilamiz. Kim o’zi ular? Qanday qilib 
muvaffaqiyatga erishdilar? Bu savollarga javoblarni ko’pchilik bilmaydi. 
Tadbikorlarning o’zlari ham muvaffaqiyatlarining ommaga ko’rsatishni 
istamaydilar. Biznes sirimi yoki ko’z tegib qolishidan cho’chishmi – har holda 
bu sirlilik oqibatida ham odamlar boylik va boylar tuchunchasiga shubha bilan 
qaraydilar.
 

Hayotiy misollar bilan Uzbekistonda o’z mehnati orqali boy bo’lganlar 
xaqidagi adabiyotlarning yo’qligi ham ular xaqida noto’g’ri tasavvurlarning 
tarqalishiga sabab bo’ladi. 
 
Shunday bo’lsada, esi-xushi joyida bo’lgan odam boylarni qanchalik yomon 
ko’rmasin, hech qachon katta pul topish imkoniyatidan voz kechmaydi. Demak, 
boylarga munosabatning o’zgarishi muqarrar. Chunki badavlat insonlar ko’payishi 
bilan, jamoatchilik fikri ham tubdan o’zgara boradi. Axir odam o’zini o’zi yomon 
ko’rishi mumkin emas-ku!