4. Yubka (quyosh) ni birinchi kiyib ko`rishga tayyorlash, yon choklari va taqilmasiga ishlov berish. Etak va bel qismiga ishlov berish. Yubkaga oxirgi ishlov berish
Yubkaning yuqori qirqimiga qaytarma belbog’, ulama belbog’, karsaj lenta, mag’iz va rezina tasmalar bilan ishlov berish mumkin. Yubkaning cheti ulama belbog’li bo’lsa, avval belbog’ga ishlov beriladi, gazlama turiga qarab, belbog’ga qotirma yaxlit yoki o’rtasidan joylashtirib yopishtiriladi. Belbog’ uchlari ag’darma chok bilan tikiladi, ortiqcha chok haqlari qirqib tashlanadi. Belbog’ o’ngiga ag’darilib sirma qaviq bilan ko’klanadi va d azmollanadi. Tayyor bo’lgan belbog’ni yubkaning yuqori qirqimiga ulashning bir necha usullari bo’lib, bularni siz nazariy fanlardan tanishib chiqqansiz.
Ushbu modulda esa Sizlarga yubka belbog’ining pastki qirqimi bukib tikilgan belbog’ni tikishning texnol ogik ketma-ketligini tavsiya etamiz. Yubka etagi modeliga, gazlama turiga, uning xususiyatiga qarab turlicha usulda:
1. Ochiq qirqimli bukma chok bilan.
2. Yopiq qirqimli bukma chok bilan.
3. Mag’iz qo’yish bilan.
4. Tasma qo’yish bilan ishlov berish mumkin.
Ushbu modulda yubkaning etak qismini ochiq qirqimli bukma chok bilan tikish texnologik ketma-ketligini ko’rsatamiz. Yubkani ort va old bo’laklarini o’rta chiziqlari bo’ylab teskarisini ichkariga qaratib qo’yiladi. Yon choklari vitochkalarini, bir-biriga to’g’ri keltirib, o’ng tomonini yuqoriga qaratib yuqori qirqimini o’ng tomonga qaratib stol ustiga yozib qo’yiladi, yordamchi andoza qo’yib, yubka etagini bukish chizig’i belgilanadi, yubka etagi notyokis joylari qirqib tashlanadi. Yubkaning etagiga ishlov berayotganda, yubka ort bo’ lak o’rta chokida joylashgan shlitsani pastki qirqimiga ishlov berishga katta e’tibor berish kerak. So’ng yubkaga uzil -kesil ishlov beriladi: izmalar maxsusmashinalarda ochiladi, yubka tozalanadi, yubkaning teskari tomonidan va o’ngiga ag’dariladi, tugma lar tikilib, ilgakkacha osib qo’yiladi. Etak qismi toraytirilgan yubka («hurmacha» shaklidagi) bashang kiyimlarda ko’proq uchraydi. Bunday yubkalar qattiqroq gazlamadan tikiladi. Ba’zi hollarda bel
vitochkalar o’rniga mayda burmalar loyihalanadi. Yubka barcha siluetlari va ularning variantlari to’g’ri siluetli yubka gazlamasi asosida konstruktiv modellash yo’li bilan yaratiladi. Yubkani modellashda uning bo’laklarining o’zaro mutanosibligiga (proportsional ichiga) e’tibor berish kerak. Yubkani modellashda tikish uchun tanlangan gazlama xossalarini va figuraning
to’laligini ham hisobga olish zarur. Yupqa va mayin gazlamalardan etagi kengaytirilgan yubkalar, cho’ziluvchan gazlamadan torroq yubka tikish ma’qulroqdir. «Klesh», «gode» bichimli yubkalarni kengaytrish darajasi (kattaligi) qomat tuzilishiga qarab aniqlanadi. To’g’ri yubkaga silueti to’g’ri to’rtburchak shaklini beruvchi barcha yubkalar kiradi. Ular tor va kengaytirilgan, bir va bir necha chokli, shlitsali, taxlamali va burmali bo’lishi mumkin. Yubka vitochkalarining o’rni, soni va kattaligini aniqlash har bir figuraning xususiyatlariga bog’liq. To’g’ri yubkada ort bo’lakda 2 ta, old bo’lakda 2 ta vitochka loyihalanadi. Agar vitochka kattaligi 4 sm dan oshsa, u ikkiga bo’linadi, ya’ni 2 ta vitochka o’rniga 4 ta loyihalanadi. Klassik to’g’ri yubka ort bo’lagi o’rta chokli yoki yaxlit bo’ladi. Taqilma chap yon chokda yoki ort o’rta chokda ti kiladi. To’g’ri yubka belbog’li va belbog’siz qilib tiqilishi mumkin.
5. Ayollar kuylagining yeng va yoqa chizmalarini chizish va fanar, yengning past qismi va tepa qismlari kengaytirilgan uslublarini modellashtirish. Tik yoqa, klassik uslubidagi yoqalar chizmalarini chizish
Ayollar va kiyimining yenglarida, ko’krak qismida, yubka qismida va boshqa joylarda taqilma bo’lishi mumkin. Taqilmalar bir yoki ikki mag’izli, «molniya» tasmali, bostirma yoki o’tqazma qopqoqli bo’ladi.
60-rasm
Bitta mag’izli taqilma (60-rasm). Mag’izning o’ngini asosiy detalning teskarisiga qaratib qo’yilib, taqilma qirqimi asosiy detal tomonidan ag’darma chok bilan tikiladi. Bunda ag’darma chok qirqim uchiga borib yo’q bolib ketishi kerak. (60-rasm, a). Mag’iz asosiy detalning o'ng tomoniga bukiladi. Mag’izning tikimagan chetini ichkari tomonga bukib, bostirma chok bilan tikiladi. Bunda mag’iz ulangan chok yopilib ketishi, qistirma iz esa bir yo’la tikib ketilishi kerak (6G-rasm,b). Mag’iz asosiy detal teskarisiga bukib dazmollanadi. Taqilmaning uchi butun eni bo’ylab ikkita qaytarma baxyaqalor yuritib puxtalanadi. (60 rasm, v).
Adipli taqilma(6l-rasm).Adipning tashqi qirqimlari yo’rmaladi yoki ichkariga bukib universal mashinada tikiladi. Adip asosiy detalga o’ngini o’ngiga qaratib qo’yiladi va asosiy detal tomonidan
tikiladi, chok haqi baxyaqatorga 0.1 sm yetmay kertib qo’yiladi. Adip asosiy detal teskarisiga ag’dariladi va asosiy detaldan kant hosil qilib dazmollanadi yoki ziylari ko’klab qo’yiladi. 8-10 sm oraliqda qo’lda yashirin qaviq solib, adip asosiy detalga chatib qo’yiladi
61-rasm 62-rasm 63-rasm
O’tqazma qopqoqli taqilma (62-rasm). Qopqoq o’ngini ichkariga qaratib uzunasiga ikki bukiladi va yuqori cheti ag’darma chuk bilan tikiladi. Qopqoq o’ngiga ag’darilib, choki to’g’rilanadi va yuqorisi bilan yon tomondagi bukilgan ziylari dazmollanadi. Chap va o’ng qopqoqning tikilmagan yon chetlari asosiy detalning o’ngiga belgilangan chiziq bo’ylab ulanadi. Bu chiziqlar orasi esa qopqoqlarning tayyor bo'gandagi eniga teng bo’ladi. Burchak joylarida chok haqi asosiy detal tomondan qirqib qo’yiladi. O’ng qopqoqni chap qopqoq ustiga qo'yib, pastki uchlari to’g’rilanadi va universial mashinada ikkita yoki uchta qaytma baxyaqator yuritib puxtalanadi. Qopqoqlar ulangan choklari bilan pastki qirqimlari maxsus mashinada yo’rmaladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |