«Ayollar dueli» Xose Rivera Prado galereyasi «Ayollar dueli»

«
Ayollar dueli» Xose Rivera Prado galereyasi

«Ayollar dueli» degan atama qadim zamonlardan beri mavjud boʻlib, asosan, er-xotin nizolari bilan bogʻliq boʻlgan. Bunda, duellar oʻta shafqatsiz boʻlgan, maqsad esa har kim oʻz aybsizligini isbotlash edi. Bu holat, ayniqsa, Skandinaviyada keng tarqalgan. «Xolmgang» deb nomlangan ushbu duellar kimsasiz orolda oʻtkazilgan va lugʻaviy maʼnosi «orol atrofida sayr qilish» degan maʼnoni anglatadi. Ba'zida shunday hollar ham sodir bo'lganki, ayol va erkak o'rtasidagi nizoni hal qilish uchun sud duellari tayinlangan, keyin esa bunday kurash maxsus sxema bo'yicha tashkil etilgan. Erkaklarni beligacha qazilgan chuqurga tushirib, qoʻliga yogʻoch berilgan, ayollar esa tepada turib ogʻir tosh solingan paypoq bilan jang qilganlar. Yengilgan taraf esa, shubhasiz, qattiq jazolangan, keyinchalik bu jazo yengillashtirilgan.

Siz koʻrib turgan suratdagi holat Neapolda boʻlib oʻtgan boʻlib, unda ikki aslzoda xonimlar ishtirok etishgan. Isabella de Carasi va Diambra de Petinella degan bu ikki xonim Markiz de Vast huzurida jang qilishdi. Duel Fabio de Zeresola ismli yigit ustidan bo'lib o'tdi. Valkirlarning to'qnashuvi neapolliklarni shu qadar taassurotlantirdiki, hatto keyingi asrlarda ham bu voqeani eslashni yaxshi koʻradilar. Rassom Xose Rivera ushbu voqeadan ilhomlanib, «Ayollar dueli» asarini yaratgan.

Suratda koʻrib turganingizdek, atrof tumonat qurollangan erkaklar va ular tomoshabin boʻlib turibdilar. Chap tarafdagi old qatorda turgan erkak sudya boʻlishi ham mumkin. Ayollar yaxshilab qurollanishgan. Ulardan biri yengilmoqda, ammo tan olishni istamaydi. Tik turgan xonim esa qilichni yuqoriga koʻtargan va raqibini halok etishga tayyorlanmoqda, u ancha dadil. Ikkinchisining koʻzida daxshat va qaysarlik uygʻunlashgan, oʻzini qalqoni bilan himoyalab turibdi, oʻng qoʻlidagi qilichini ushlashi sal sekin kechmoqda va shu jihatdan, yiqilgan xonimning oʻng yelkasidan yengilgina yaralanganini fahmlaymiz. Gʻalati siyoh va kulrang fon esa umumiy kayfiyatning ancha gʻamginligini ifodalaydi. Xose Rivera ikki xonimni old planda tasvirlab, ularning xatti-harakatlariga va yuz ifodasiga tomoshabinning eʼtiborini jalb etadi.