Ayni o’zgarishlar nafaqat iste’mol sektoriga, balki mamlakat iqtisodiyotining o’sishiga sabab bo’lmoqda. Xususan: 2018-yilda yalpi ichki mahsulot hajmi 407,5 trln so`mni tashkil etdi

10-chizma. Narx o`zgarishlari.

10-chizma narxlarning tushishi budjet sig`imiga qanday ta’sir ko`rsatishini tasvirlab beradi. Agar iste’molchi o`rtacha kirimining $1000 ini pitsaga sarflasa, pepsining narxi ahamiyatsiz bo`lib qoladi. Shunday qilib chizmadagi nuqta o`zgarishsiz qoladi. Aksincha, agar iste’molchi kirimining $1000 qismini Pepsiga sarf etsa, 500 tadan ko`ra 1000 ta Pepsi xarid qila oladi. Demak, budjet sig`imining so`ngi to`xtami B nuqtadan D nuqtaga ko`chish bo`ladi.

Eslab qolish kerakki, bu vaziyatda budjet sig`imi o`zining o`rnini o`zgartiradi (Demak, narxlar o`zgarmay, ammo, kirim ortganda nima sodir bo`ladi). Tahlil qilganimizdek, budjet sig`imi o`zgarganda o`zining ta’sirini Pepsi va pitsa narxida namoyish etadi. Chunki, pitsa narxi $10 dan o`zgarmay turgan bir vaziyatda Pepsi narxi $2 dan $1 ga tushdi. Endi iste’molchi bitta pitsa o`rniga 5 tadan ko`ra 10 ta Pepsi olishi mumkin. Natijada, yangi budjet sig`imi tikkaroq siljiydi.

Budjetdagi o`zgarishlarga qaramay ikkala tovar iste’moli o`zgarishi iste’molchi xohishiga bog’liq. Chizmada berilgan befarqlik egri chizig`iga asosan iste’molchi ko`proq pepsi va kamroq pitsa xarid qilishi ham mumkin.