Aylana uzunligi

S_a=nR² ga teng. Silindming yon sirti S'_yotl=27rRH, to’la sirti esa
^toiia ⁼2*5'_a + Sy_0n ⁼2tti? ^+27tRH⁼27tR(R+H) formula orqali topiladi.

Silindming hajmi V=S_a -H=7r/?²H formula yordamida topiladi.

Konus

Konus (aniqrog’i doiraviy konus) shunday jismga aytiladiki, u doira-konus

asosidan, shu doira tekisligida yotmagan nuqta- konusning uchidan va konusning
uchini asosining hamma nuqtalari bilan tutashtiruvchi kesmalardan iborat bo’ladi.

Konus uchini asos aylanasi nuqtalari

bilan tutashtiruvchi kesmalar konusning
yasovchilari deyiladi.

Konusning sirti asosidan va yon sirtidan

iborat. Konusning uchi bilan asos aylanasining markazini tutashtiruvchi tog’ri
chiziq asos tekisligiga perpendikulyar bo’lsa, bunday konus to’g’ri konus deyiladi.

Konusning uchidan uning asosiga tushirilgan perpendikulyar konusning balandligi deyiladi. Konusning yasovchilarini l, balandligini H, asosining radiusini R bilan belgilasak, uning asosining yuzi S_a=nR², yon sirtining yuzi S_yon=7rRl,

to’la sirti S_tofla =S_a +S_yon =nR²+/r R1 =7tR(R+l), hajmi V=-r— formulalar orqali hisoblanadi.

Konusning asosiga parallel va konusni kesib o’tuvchi tekislik undan kichikroq konusni kesib ajratadi. Konusning qolgan qismi kesik konus deyiladi. Kesik konus asos radiuslarini r va R, balandligini H, yasovchisini l deb belgilasak,

konusning asosining yuzalari S₁=tit² va S₂ =-rR ², yon sirtining yuzi 5_uon=7rl(R+r), to’la sirti S_tolla=n(R² +r²+1 (R+r)) formula orqali topiladi. Kesik konusning hajmi V=;r /rH (f?²+Rr+r²) formula yordamida hisoblanadi.

Shar

Fazoning berilgan nuqtadan berilgan masofadan katta bo’lmagan uzoqlikda yotgan hamma nuqtalaridan iborat jism shar deyiladi. Berilgan nuqta shaming markazi, berilgan masofa esa shaming radiusi deyiladi. Shaming chegarasi shar sirti yoki sfera deb ataladi. Shar sirtining ikki nuqtasini tutashtiruvchi va shaming markazidan o’tuvchi kesma diametr deyiladi. Istalgan diametrning oxirlari sharning diametral qarama-qarshi nuqtalari deyiladi. R radiusli sharning yuzi

S=47r/?²=7rd², hajmi V=^ nR²~- formula yordamida topiladi.

Shar segmenti r- shar segmenti asosining radiusi H-shar segmenti balandligi S_yon-segment yon sirti

^sto'ia- to’la sirti V- segment hajmi