Axmedova Malohat Ergashevna pedagogika nazariyasi va tarixi

Buni yodda  saqlang! 
« N a sih a t  b o b id a   u ch   m in g ta  s o ‘z  y o z d im ,  uch  
m in g ta d a n   u ch   k alim an i  tan lab   o ld im .  B u   u ch tad a n  
ik k itasin i  e sd a  sa q la   v a   birini  u n u tib   yubor: 
X u d o n i  v a   o 'li m   h a q lig in i  y o d in g d a   t u t   qilgan 
y a x sh ilik la rin g n i  u n u tib  y u b o r» 6.
Inson  xatti-harakatlari  uning  ijobiy  va  salbiy  m a’naviy  sifatlari 
sababini  ibn  Sino  insonning o ‘zidan  izlaydi,  ularni ruhiy nuqtai nazardan 
asoslashga  urinadi.  Inson  m ohiyatini  undan  tashqarida,  deb  uqtirgan,
49  T a ’lim   m u a m m o la ri  ju rn a li.  M a ’m u n   a k a d e m iy a sin in g   1000  y illig ig a
b a g ‘ish lan g an   m ax su s  soni,  2 0 0 6 .  1-son.  - B .   64.
69

---

ч\ л(,  \ ijdun,  sh a'n  va shu kabi harakatlarni  asoslagan diniy  axloq oldida, 
.
141
  <■ 
1
 ANiivvur» kuchi bilan ish k o ‘rib, inson faoliyati rejalarini belgilaydi.
< >limning  fikricha,  harakatdagi aql  insonning у olg ‘on,  zo ‘rlik va shu kabi
11 
hi у  xatti-harakatlariga ta ’sir 
0
‘tkazadi.
Ibn Sino  17 yoshidayoq yosh tabib sifatida Som oniylar davlatining 
boshlig'i N uh  ibn  M ansurni  davolab,  Saroy  kutubxonasidan foydalanish 
imkoniyatiga  ega  b o ‘ladi.  Bu  kutubxona  o ‘sha  davrda  0 ‘rta  va  Yaqin 
Nharqdagi  eng  katta  va  boy  kutubxonalardan  sanalardi.  Bir  necha  yil 
davom ida  kecha-  kunduz 
m utolaa  qilish  natijasida  ibn  Sino  oLz
hilim  doirasini  m islsiz  darajadd  kengaytirdikim ,  u  davrda  shu  qadar 
bilimga ega b o ‘lgan boshqa bir kishini  topish m ushkul  edi50.
Shunday  qilib,  ibn  Sinoning am aliy  aql  haqidagi  ta ’limoti  k o ‘proq 
m a'naviy  ta ’limot,  zero,  u  inson  xulqi  m e’yorlarini  qam rab  olgan.  Ibn 
Sino  bilishning  bola  aqliy,  m a ’naviy,  jismoniy,  estetik  va  psixologik 
rivojlanishiga  ijobiy  ta ’sirini,  bugungi  kun  tili  bilan  aytganda,  bilish 
faoliyatining pedagogik o ‘ylangan va f&shkil etilgan shaxslararo m uloqot 
jarayoni bilan uzviy  b og‘liq jam oaviy  shakllarini  a lo h id a ta ’kidlaydi.
A bu ali  ibn  Sino  haqida  uning  «Tib  qonunlari»,  «Tibbiy  o ‘gitlar», 
«Abu Ali  ibn Sino tarjim ai holi», A bu B akr ar-Roziy, Abu B akr ibn Jafar 
Narshaxiy,  Y U .A ruzm etov  va  K.YUldashev,  I.A bdullaev  asarlarida 
tnukkamal m a’lum ot v a aniq sharhlar berilgan.  Ibn Sino haqida ju d a k o ‘p 
olijanob  fikrlar  aytilgan.